Phối hợp bảo đảm cung cấp than cho sản xuất điện

TMO - Đến nay, bên cạnh thuỷ điện thì nhiệt điện than vẫn là nguồn điện nền giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện tại Việt Nam, đặc biệt là vào những thời điểm nắng nóng khi thuỷ điện gặp khó khăn.

Báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, trong 8 tháng của năm 2023, tỷ trọng nhiệt điện than được huy động cao, đạt khoảng 48,45 tỷ kWh, chiếm 26% hệ thống. Theo số liệu của Bộ Công Thương, ước tính đến hết tháng 8/2023, sản lượng than thương phẩm sản xuất đạt khoảng 40,72 triệu tấn, trong đó than thương phẩm xuất trong nước khoảng 31,56 triệu tấn, gồm Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) 27,01 triệu tấn, Tổng công ty Đông Bắc 4,55 triệu tấn; than nhập khẩu khoảng 9,16 triệu tấn, gồm TKV 5,97 triệu tấn, Tổng công ty Đông Bắc 3,19 triệu tấn.

Bên cạnh đó, tổng khối lượng than cấp cho sản xuất điện khoảng 34,07 triệu tấn. Trong đó, TKV cấp khoảng 27,83 triệu tấn, đạt 72,19% khối lượng hợp đồng, bằng 117,28% so với cùng kỳ năm 2022; Tổng công ty Đông Bắc cấp khoảng 6,24 triệu tấn, đạt 80,23% khối lượng hợp đồng, bằng 138,15% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong những năm qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc đã hợp tác chặt chẽ trong cung cấp, tiếp nhận than, đáp ứng nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện than của EVN, góp phần quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu cung cấp than cho sản xuất điện ngày càng cao. Bên cạnh đó là sự tăng trưởng phụ tải, biến động thời tiết, thủy văn,… dẫn đến công tác lập kế hoạch tiêu thụ than cũng như công tác phối hợp giữa bên mua và bên bán khó khăn hơn. Thực tế này đòi hỏi EVN, các đơn vị thành viên của EVN và TKV, Tổng công ty Đông Bắc cần tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin hơn nữa; phối hợp linh hoạt đảm bảo cung cấp đủ than cho phát điện trong mọi tình huống.

Kế hoạch năm 2024, dự kiến TKV và Tổng công ty Đông Bắc cung cấp than cho điện là 56,48 triệu tấn, trong đó TKV cấp hoảng 46,48 triệu tấn và Tổng công ty Đông Bắc khoảng 10 triệu tấn). Đối với các nhà máy EVN, TKV cung cấp 20,35 triệu tấn, Tổng công ty Đông Bắc cung cấp 8,35 triệu tấn. Kế hoạch cung cấp than cho Điện năm 2024 sẽ được triển khai thực hiện theo chỉ đạo và các giải pháp theo văn bản số 745/TTg-CN ngày 15/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch đảm bảo cung ứng điện các tháng cuối năm 2023 và năm 2024 và Thông báo Kết luận của Bộ trưởng Bộ Công Thương và Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tại buổi làm việc với các Tập đoàn EVN, PVN, TKV ( tại văn bản số 35/TB-BCT ngày 3/3/2023 của Bộ Công Thương). Cũng theo TKV, để có đủ nguồn cung ứng 46,48 triệu tấn than cho Điện trong đó có 31 triệu tấn than pha trộn giữa than trong nước và than nhập khẩu, TKV dự kiến sẽ cần nhập khẩu khoảng 17 triệu tấn than.

Nhiệt điện than vẫn là nguồn điện nền giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện tại nước ta. 

Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, việc đảm bảo cung cấp than cho phát điện, sự cố các nhà máy nhiệt điện được khắc phục dần, nước về các hồ chứa thủy điện được cải thiện có thể nhận định công tác cung ứng điện trong các tháng còn lại của năm 2023 về cơ bản sẽ được đảm bảo, đáp ứng đủ điện cho nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân, tuy ở một số thời điểm công suất dự phòng ở miền Bắc ở mức thấp do bố trí lịch sửa chữa các nhà máy nhiệt điện.

Hiện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam và Tổng công ty Đông Bắc đã trao đổi và cơ bản thống nhất nội dung của thỏa thuận; đối với một số vướng mắc chi tiết, các bên sẽ tiếp tục tích cực phối hợp để tìm giải pháp hài hòa, tiến tới tổ chức ký kết thỏa thuận hợp tác trong thời gian sắp tới. Mục tiêu của thoả thuận là TKV và Tổng công ty Đông Bắc sẽ cung cấp đủ than, đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện của EVN và các đơn vị thành viên, đồng thời tối ưu trong điều hành cung ứng than. Đây là cơ sở để các nhà máy nhiệt điện của EVN thực hiện ký kết hợp đồng cung cấp than cho phát điện năm 2024 và những năm tiếp theo.

Thời gian qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang tập trung vào các giải pháp như: Đảm bảo độ khả dụng, sẵn sàng của các nhà máy thuộc EVN và các đơn vị thành viên (hiện chiếm 37,7% công suất lắp đặt của hệ thống); hạn chế tối đa sự cố các nhà máy, đặc biệt là các tổ máy nhiệt điện than miền Bắc; tổ chức thực hiện ngay các giải pháp khắc phục tình trạng suy giảm công suất các tổ máy do yếu tố nhiệt độ môi trường, nước làm mát, thủy triều thấp; làm việc với TKV, Tổng công ty Đông Bắc... để đảm bảo đủ nhiên liệu cho sản xuất điện theo nhu cầu của hệ thống; lập lịch huy động cao các nhà máy nhiệt điện ngay từ đầu năm 2024 để điều tiết, giữ mực nước các hồ thủy điện ở mức cao để đạt công suất thiết (nhất là khu vực miền Bắc) ở thời điểm cuối mùa khô năm 2024 một cách tối ưu theo quy định.

EVN cho biết, theo tính toán cung cầu năng lượng giai đoạn 2024-2030, dự kiến các nhà máy của EVN sẽ được huy động rất cao khoảng 40-42 tỷ kWh/năm, tương ứng với khối lượng than là 27,2-28 triệu tấn, vượt quá khả năng cấp trong hợp đồng dài hạn. Do đó, cần phải bổ sung thêm than cho vận hành các nhà máy điện than hiện hữu, đáp ứng nhu cầu huy động trong các năm năm giai đoạn 2024-2030.

Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, bảo đảm an ninh năng lượng, nhất là bảo đảm cung ứng điện, than, xăng dầu, khí đốt phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu.

Từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Bộ Công Thương đã có nhiều cuộc làm việc với các Bộ, ngành có liên quan và các doanh nghiệp về lĩnh vực năng lượng; đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp trước mắt cũng như lâu dài nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và đã được các Tập đoàn, Tổng Công ty triển khai thực hiện tương đối nghiêm túc, hiệu quả, góp phần cung ứng đầy đủ, liên tục và an toàn điện, than, xăng dầu, khí đốt cho thị trường và phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, ở một số thời điểm nguồn cung về năng lượng chưa đảm bảo; việc cung ứng điện trong mùa khô vừa qua gặp nhiều khó khăn, có thời điểm đã phải điều hòa phụ tải và tiết giảm điện ở một số địa bàn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và sinh hoạt của người dân.

Dự báo thời gian tới, thị trường thế giới về nguyên, nhiên liệu sơ cấp, đầu vào của sản xuất vẫn tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn, trong khi nhu cầu sử dụng năng lượng được dự báo sẽ tiếp tục tăng cao theo diễn biến tăng trưởng kinh tế thế giới và trong nước; tình hình thiên tai, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, khó lường.

Trong bối cảnh đó, để đạt được các mục tiêu, yêu cầu mà Đảng và Nhà nước đặt ra, Bộ trưởng yêu cầu phải thực hiện ba nhiệm vụ chính đó là: Không được để thiếu điện, thiếu than, xăng dầu và khí đốt cho nền kinh tế trong mọi tình huống; các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trong lĩnh vực năng lượng phả tăng cường hơn nữa sự hợp tác chia sẻ; các cơ quan chức năng của Bộ Công Thương, Ủy ban quản lý vốn chịu trách nhiệm chính trong việc tham mưu chính sách, đôn đốc, kiể tra giám sát các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng trong việc tuân thủ pháp luậ cũng như thực hiện các chỉ đạo, điều hành của Chính phủ , Bộ Công Thương và Ủy ban quản lý vốn. 

Đức Bùi