Phát triển sản phẩm OCOP từ thế mạnh đặc sản địa phương

TMO - Với tiềm năng về nông nghiệp cùng với tài nguyên bản địa, trong thời gian qua sản phẩm OCOP của Đồng Tháp phát triển phát triển mạnh nhất của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.  

Tỉnh Đồng Tháp là một trong những địa phương thực hiện chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đạt nhiều thành tựu, kết quả cao. Chương trình OCOP được sự quan tâm, đồng thuận của các cấp, các ngành, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất-kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Đến nay, tỉnh Đồng Tháp có 453 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên (1 sản phẩm 5 sao; 86 sản phẩm 4 sao; 366 sản phẩm 3 sao) của 175 chủ thể.  

Mục tiêu chính của Đồng Tháp là hướng đến các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ nổi bật tại địa phương. Đồng Tháp tận dụng những đặc sản, những làng nghề sẵn có tại địa phương từ đó cải thiện nhằm phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm OCOP. Sản phẩm OCOP ở Đồng Tháp giúp bảo tồn và phát triển những làng nghề, những đặc sản, những giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 

Tại Đồng Tháp, sản phẩm OCOP từ cây sen có trên 50 sản phẩm. Viện Nghiên cứu Rau quả cho biết, tỉnh Đồng Tháp là địa phương có điều kiện thuận lợi cho cây sen phát triển. Thời gian qua, nhiều mô hình trồng sen mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân với lợi nhuận cao gấp 3 - 4 lần so với trồng lúa. Ngoài ra, Đồng Tháp còn khéo léo gia tăng giá trị cây sen thông qua phát triển các sản phẩm dịch vụ du lịch từ sen và phát triển sản phẩm OCOP.

Tỉnh Đồng Tháp khai thác đặc sản của địa phương trong phát triển sản phẩm OCOP. 

UBND huyện Tháp Mười cho biết, huyện đang phát huy thế mạnh cây sen kết hợp sản xuất nông nghiệp, phát triển du lịch gắn với OCOP từ cây trồng này. Huyện có 19 sản phẩm từ cây sen đạt OCOP và năm 2023 có thêm 3 sản phẩm OCOP từ sen đạt 4 sao. Dự án mô hình phát triển sản phẩm OCOP từ sen trên địa bàn huyện Tháp Mười được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao thực hiện 2 mô điểm “Dự án mô hình phát triển sản phẩm OCOP - Sản phẩm từ sen trên địa bàn huyện Tháp Mười” và “Xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm hệ sinh thái nông nghiệp gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa huyện Tháp Mười”. Các mô hình thực hiện hướng đến mục tiêu xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm OCOP từ sen. Việc sản xuất sen không chỉ dừng lại ở bán sen tươi, mà chuyển dần sang sơ chế, chế biến để nâng cao giá trị của cây sen, có nhiều sản phẩm đạt chứng nhận OCOP như: Trà hoa sen, trà tim sen, trà lá sen, hạt sen tươi, hạt sen sấy, sửa sen…

Các sản phẩm đặc sản OCOP của tỉnh như Xoài Cao Lãnh, Sen Tháp Mười, Quýt hồng Lai Vung, nhãn ở Châu Thành… được khai thác trong phát triển du lịch, du khách đến được trải nghiệm thực tế tại nhà vườn, tìm hiểu về quy trình canh tác của người nông dân làm ra sản phẩm OCOP. Tại huyện Tháp Mười, nhiều hộ dân đang khai thác loại hình du lịch nông nghiệp, nông thôn tại Khu Đồng Sen với các dịch vụ như: bơi xuồng ngắm cảnh đồng sen, chụp ảnh lưu niệm, câu cá giải trí, thưởng thức đờn ca tài tử, ẩm thực đồng quê với nhiều món ăn được chế biến từ sen và mua sắm các sản phẩm được chế tác từ sen...

Huyện Lai Vung đang phát triển hiệu quả các mô hình du lịch nông nghiệp tham quan vườn cây ăn trái như: trải nghiệm vườn quýt hồng, cam xoàn, thanh long, mận... Từ năm 2016 - 2021, các điểm tham quan nơi đây đã đón tiếp và phục vụ 189.000 lượt khách; tổng doanh thu từ du lịch đạt trên 60 tỷ đồng. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp cho biết, để phát triển du lịch nông nghiệp và giúp nông dân làm du lịch chuyên nghiệp hơn nữa, thời gian tới, tỉnh cần định hướng đầu tư phát triển sản phẩm du lịch đặc thù, du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với sản phẩm OCOP; kết nối và xây dựng các tour, tuyến du lịch nông thôn, phát triển hệ thống sản phẩm có tính liên kết cao (như: sản phẩm du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với sản phẩm OCOP kết hợp trải nghiệm làng nghề; du lịch văn hóa lịch sử kết hợp lễ hội, du lịch ẩm thực Sen). 

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết, từ năm 2021, Đồng Tháp đã áp dụng “Phần mềm số hóa OCOP” trong đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Việc áp dụng phần mềm đánh giá sản phẩm OCOP trong những năm qua đã giảm chi phí in ấn trong hoạt động thẩm định, họp hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP các cấp; linh hoạt về thời gian đánh giá; thuận lợi trong công tác quản lý, quảng bá sản phẩm OCOP. Bên cạnh đó, công tác quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP tỉnh được tăng cường thực hiện có hiệu quả qua việc tham gia các diễn đàn, hội chợ, triển lãm, hội nghị kết nối cung cầu. Đến nay, cơ bản 100% sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên của tỉnh đã tham gia sàn thương mại điện tử.

Các sản phẩm OCOP đặc trưng của tỉnh Đồng Tháp được quảng bá, xúc tiến tiêu thụ. Ảnh: LĐ. 

Tỉnh Đồng Tháp xác định mục tiêu triển khai thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm đến năm 2025 nhằm khơi dậy tiềm năng, lợi thế khu vực nông thôn. Qua đó, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với phát triển tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề, dịch vụ và du lịch nông thôn; thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững, trên cơ sở tăng cường ứng dụng chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn, bảo tồn các giá trị văn hóa, quản lý tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học, cảnh quan và môi trường nông thôn. Từ đó, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững. Địa phương này phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 50% làng nghề, làng nghề truyền thống có sản phẩm OCOP; có 15 sản phẩm có tiềm năng đạt 5 sao. 

Thời gian qua, Đồng Tháp tiếp tục tận dụng các cơ chế chính sách giúp sản phẩm OCOP phát huy hiệu quả. Trên tinh thần đó, tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP theo quy định của Trung ương. Lồng ghép thực hiện 15 cơ chế, chính sách có liên quan đến phát triển các sản phẩm OCOP, sản phẩm khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh. Trong đó, tập trung phát triển mẫu mã, bao bì sản phẩm; xúc tiến thương mại, phát triển du lịch, khuyến khích đầu tư vào khoa học và công nghệ, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, liên kết sản xuất, phát triển ngành nghề nông thôn, tham gia bán hàng trên các trang thương mại điện tử (TMĐT)...

Công tác quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh được đẩy mạnh giúp sản phẩm tiếp cận sâu với thị trường. Thời gian qua, công tác này được tỉnh thực hiện có hiệu quả khi tham gia các diễn đàn, hội chợ, triển lãm, hội nghị kết nối cung cầu. Đến nay, cơ bản 100% sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên của tỉnh tham gia sàn TMĐT. Để thực hiện hiệu quả Chương trình OCOP giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Đồng Tháp sẽ rà soát, hướng dẫn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất kinh doanh, hộ gia đình đủ điều kiện phát triển lên doanh nghiệp, mở rộng quy mô sản xuất và thị trường, mở rộng diện tích vùng nguyên liệu. 

Thu Hà