Ngăn chặn, xử lý triệt để hoạt động khai thác cát trái phép

TMO - Tình hình khai thác cát sông trái phép tại tỉnh Tiền Giang thời gian qua diễn biến phức tạp. Các ngành, địa phương đang tập trung nhiều giải pháp trước mắt và lâu dài để ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng này.

Do nhu cầu khan hiếm cát trong san lấp và xây dựng, nhiều đối tượng đã bất chấp vi phạm pháp luật để khai thác cát trái phép nhằm trục lợi tài nguyên của Nhà nước, thất thu ngân sách của địa phương. Trong đó, các khu vực thuộc tỉnh Tiền Giang có nhiều đối tượng thường xuyên khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép là: khu vực cầu Mỹ Thuận (huyện Cái Bè), cồn Thới Sơn (thành phố Mỹ Tho), xã Bình Đức (huyện Châu Thành), bến phà Bình Ninh (huyện Chợ Gạo); xã Tân Thới, Tân Phú, Tân Thạnh (huyện Tân Phú Đông). Tình trạng này, người dân, tổ chức và dư luận liên tục phản ánh nhưng chưa xử lý triệt để.

Theo số liệu thống kê từ đầu năm 2022 đến nay, các ngành chức năng trên địa bàn tỉnh Tiền Giang đã 612 cuộc kiểm tra, phát hiện, xử lý 208 vụ, với 369 đối tượng khai thác cát trái phép, vận chuyển khoáng sản không có hóa đơn chứng từ, với số tiền phạt tương đương 18 tỉ đồng. Ngoài ra, đã tịch thu 12 phương tiện, vật chứng thu giữ gồm 7.587 m3 cát san lấp và 3 máy hút. Trong đó, đã khởi tố 4 vụ, đưa ra xét xử 2 vụ.

Cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang lập biên bản, xử lý các trường hợp khai thác cát trái phép trên sông Tiền. 

Lãnh đạo UBND tỉnh Tiền Giang cho biết, cát là nguồn tài nguyên, do vậy việc khai thác tài nguyên phải đảm bảo đúng quy định pháp luật. Tất cả các tổ chức, cá nhân khai thác cát trên địa bàn tỉnh Tiền Giang kể từ ngày có chủ trương tạm dừng khai thác đến giờ này đều là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, tình hình khai thác cát trái phép chưa được ngăn chặn và xử lý chưa triệt để. Do lợi nhuận từ việc khai thác cát trái phép lớn nên các đối tượng bất chấp pháp luật, dùng nhiều thủ đoạn đối phó với lực lượng chức năng gây khó khăn trong quá trình phát hiện, xử lý vi phạm.

Để thực hiện phòng, chống, ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn trong thời gian tới, UBND tỉnh Tiền Giang đã trình Ban cán sự UBND tỉnh Tiền Giang trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề án Quản lý khai thác cát và bảo vệ tài nguyên cát tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn 2023-2025 và sau năm 2025. Đề án này đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho ý kiến và đã thống nhất. Đồng thời, UBND tỉnh cũng đang xây dựng đề án phòng, chống khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, cùng giáp ranh giữa Tiền Giang và các tỉnh.

Đề án đã đề xuất nhiều giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn. Trong mỗi giải pháp đều đề xuất các biện pháp tổ chức thực hiện, phân công rõ ràng trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị và địa phương có liên quan. Cụ thể, UBND tỉnh Tiền Giang đã giao cho UBND cấp huyện và xã có trách nhiệm xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện Phương án bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, ngăn chặn, xử lý kịp thời hoạt động khai thác tài nguyên cát trái phép; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội tại các khu vực có khoáng sản.

Sở TN&MT sẽ chủ trì, tham mưu UBND tỉnh phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với những giấy phép khai thác tại khu vực khoanh định không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, đảm bảo đúng quy định, tăng thu cho ngân sách Nhà nước từ hoạt động khoáng sản. Đồng thời, rà soát, tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở những khu vực chưa thăm dò hoặc những khu vực Nhà nước đầu tư thăm dò. 

Địa phương này tiến hành mở đợt cao điểm kiểm tra, chấn chỉnh tình trạng khai thác cát trái phép. 

Tỉnh Tiền Giang đang tập trung nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống khai thác cát trái phép, bảo vệ nguồn tài nguyên cát sỏi lòng sông. Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo lực lượng Cảnh sát Đường thủy, Cảnh sát Môi trường thuộc Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tổ chức tuần tra, kiểm tra, xử lý vi phạm theo thẩm quyền đối với hoạt động khai thác cát sỏi trái phép; vận chuyển và kinh doanh cát, sỏi không có nguồn gốc hợp pháp trên địa bàn.

Đồng thời, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường thường xuyên phối hợp cùng các cấp, ngành tăng cường thanh tra, phát hiện và xử lý những vi phạm pháp luật về khai thác cát, sỏi trên sông, vùng cửa sông ven biển gắn với bảo vệ, phòng, chống sạt, lở sông rạch tại địa phương, bảo vệ sản xuất và đời sống nhân dân. UBND quận, huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh khẩn trương thực hiện quy chế phối hợp trên địa bàn cũng như giữa các địa phương khác nằm trong khu vực giáp ranh địa giới hành chính nhằm quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên cát sỏi, có giải pháp chủ động phòng, chống tệ nạn khai thác cát trái phép.

Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn thực hiện nghiêm các biện pháp bảo vệ cát, sỏi chưa khai thác ngay tại địa bàn cơ sở. Những trường hợp cố ý vi phạm xử lý theo quy định của pháp luật. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về quản lý cát, sỏi lòng sông trên địa bàn huyện.

Tỉnh chú trọng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khoáng sản đến tận thôn, xóm; phối hợp các cấp, ngành hữu quan, đoàn thể chính trị-xã hội vận động nhân dân địa phương không khai thác, tập kết, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi trái phép. Bên cạnh đó, các địa phương kịp thời phát hiện, tố giác tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản, khai thác cát, sỏi trái phép; thực hiện quy chế phối hợp trên địa bàn và các xã thuộc các địa phương khác trong khu vực giáp ranh nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép.

Đức Nam