Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về bảo vệ, phát triển rừng

TMO - Theo đánh giá của UBND tỉnh Hà Giang, trong 5 năm qua địa phương đã chủ động, tích cực triển khai chủ trương, đường lối của Đảng về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nhất là Chỉ thị số 13-CT/TW và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Ngành Lâm nghiệp đã có bước phát triển khá, từng bước khẳng định vị thế, vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Thực hiện Chỉ thị 13 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, Hà Giang đã ban hành 01 Chương trình, 02 Nghị quyết của Tỉnh ủy; 03 Chỉ thị, 03 Quyết định, 11 Kế hoạch và nhiều văn bản của UBND tỉnh để lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện các nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương. 

Hiện trạng rừng năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Giang cho thấy, tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp của Hà Giang là 576.348,4 ha đứng thứ 12/63 tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó: Diện tích có rừng là 464.371,1 ha (Rừng tự nhiên 385.687,8 ha, rừng trồng: 78.683,3 ha); Diện tích chưa có rừng là 111.977,4 ha, tỷ lệ che phủ rừng đạt 58,58% (tăng 3,08% so với năm 2017), tổng sản phẩm bình quân đầu người 34,24 triệu đồng/người/năm (tăng 1,89 triệu đồng so với năm 2017).  

Toàn tỉnh đã trồng mới tập trung 32.211,9 ha, trong đó 9.162,47 ha được cấp chứng chỉ rừng bền vững (FSC), trồng phân tán được 11,6 triệu cây các loại. Tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu mặt hàng lâm sản gia đoạn 2018- 2022 đạt hơn 30,4 triệu USD. 

Những cánh rừng tại huyện Vị Xuyên được quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt, đồng thời đẩy mạnh phát triển sinh kế. Ảnh: VP. 

Tỉnh đã ký kết và triển khai có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa 3 tỉnh Hà Giang-Tuyên Quang-Cao Bằng trong công tác quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng khu vực giáp ranh; Triển khai Phương án cắm mốc phân định ranh giới rừng giữa rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Đến hết năm 2022 toàn tỉnh đã giao được 103.268 ha/464.371ha rừng, trong đó đã hoàn thành công tác giao rừng cho các Ban quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ.

Thời gian qua, nhằm phát huy lợi thế về lâm nghiệp, BCH Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết 16 về phát triển lâm nghiệp bền vững, giai đoạn 2021 – 2025; HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 29 về chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Trong đó, hỗ trợ 5 triệu đồng/ha đối với trồng rừng sản xuất bằng cây giống tốt (cây keo), 8 triệu đồng/ha đối với trồng rừng bằng cây gỗ lớn. Ngoài ra, thực hiện Kế hoạch 85 về đột phá trồng rừng kinh tế theo chính sách của HĐND tỉnh, ngành Lâm nghiệp đã có bước phát triển đột phá về thâm canh trồng rừng kinh tế sử dụng cây giống tốt, phát triển kinh tế rừng trồng với tư duy mới, đưa nghề rừng trở thành nghề chính trong khu vực có tiềm năng. 

Trong những năm qua, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã phát huy hiệu quả tích cực trên địa bàn tỉnh Hà Giang, qua đó khuyến khích người dân đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng.  Đến hết tháng 5/2023, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Hà Giang đã thu phí dịch vụ môi trường rừng được hơn 173 tỷ đồng; tiền trồng rừng thay thế là trên 3,9 tỷ đồng. Từ nguồn dịch vụ môi trường rừng tiếp tục hỗ trợ cho công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, cải thiện sinh kế, nâng cao thu nhập, làm giàu từ rừng cho cộng đồng dân cư và người dân sống gần rừng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang vẫn còn một số tồn tại, hạn chế và khó khăn, vướng mắc đó là: Quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch 3 loại rừng còn chồng chéo, chưa thống nhất, thiếu tính đồng bộ; chất lượng các đơn vị lập, điều chỉnh quy hoạch còn thấp. Công tác giao đất, giao rừng chưa được thực hiện đồng bộ, triển khai chậm, đến nay mới đạt dưới 25% so với diện tích rừng hiện có do thiếu nguồn kinh phí để thực hiện.

Chất lượng trồng rừng thay thế, trồng rừng từ vốn ngân sách Nhà nước một số nơi hiệu quả chưa cao; Năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế từ rừng trồng còn thấp so với bình quân vùng và cả nước. Sản phẩm từ rừng trồng chưa đáp ứng yêu cầu nguyên liệu cho chế biến gỗ phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Tăng trưởng của ngành lâm nghiệp chưa bền vững, lợi nhuận thấp, thu nhập của người làm nghề rừng, người dân sống liền rừng, gần rừng thấp, không ổn định. 

Phát triển cây dược liệu dưới tán rừng được các địa phương trên địa bàn tỉnh khai thác nhằm hướng đến mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững. 

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 13-CT/TW của Ban Bí thư T.Ư Đảng, trong những năm tới tỉnh Hà Giang nhất quán về quan điểm, mục tiêu và những nhiệm vụ giải pháp trọng tâm sau: Phát triển lâm nghiệp bền vững phải đi đôi với trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng đầu nguồn, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Thực hiện hài hòa các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, bảo tồn đa dạng sinh học và từng bước nâng cao độ che phủ rừng, giá trị dịch vụ môi trường rừng và nâng cao thu nhập cho người dân.

Phát triển lâm nghiệp bền vững dựa trên tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, khí hậu của tỉnh, nâng cao chất lượng rừng trồng gắn với cấp chứng nhận quản lý rừng bền vững và chế biến sâu lâm sản; bảo vệ diện tích rừng tự nhiên hiện có, trọng tâm là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng gắn với đẩy mạnh trồng rừng bổ sung, khoanh nuôi, tái sinh rừng. Thực hiện giao rừng cho hộ dân, cộng đồng đạt từ 40% tổng diện tích rừng tự nhiên trở lên.

Địa phương này phấn đấu đến năm 2025, độ che phủ rừng đạt 60%; diện tích rừng được cấp Chứng chỉ quản lý rừng bền vững đạt 6.500 ha, nâng tổng diện tích rừng được cấp chứng nhận quản lý rừng bền vững đạt 15.600 ha. Trồng mới 19,7 triệu cây xanh. Nâng cao chất lượng rừng sản xuất đa mục tiêu, phấn đấu năng suất rừng trồng bình quân đạt 80-120m3/ha/chu kỳ 7 năm trở lên. Tổ chức khai thác và trồng lại rừng sau khai thác khoảng 13.560 ha. Phấn đấu giá trị sản xuất lâm nghiệp đạt 20% trong cơ cấu giá trị của nhóm ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản.

Ngoài ra, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý, bảo vệ phát triển rừng và nâng cao giá trị kinh tế lâm nghiệp; nghiên cứu thử nghiệm các loài cây lâm nghiệp có giá trị kinh tế để thay thế diện tích trồng rừng kém hiệu quả. Tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế về lâm nghiệp; tham gia tích cực và hợp tác chặt chẽ với các tổ chức lâm nghiệp quốc tế, khu vực và song phương về triển khai các chương trình, dự án, hoạt động tăng cường năng lực, chuyển giao, hợp tác trong lĩnh vực lâm nghiệp.

T. Nam