TMO - Nhằm siết chặt kỷ cương trong quản lý khoáng sản, nhất là đối với các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tỉnh Lâm Đồng tập trung rà soát, kiểm soát chặt các hoạt động thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản trên địa bàn, qua đó hạn chế thất thoát tài nguyên và bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật.

Lâm Đồng là một trong những địa phương có tiềm năng khoáng sản lớn của cả nước với hơn 1.034 khu vực mỏ phân bố khắp địa bàn. Trong đó, mỏ bô xít có diện tích khoảng 244.802 ha, trữ lượng gần 5,9 tỷ tấn, quặng titan khoảng 16.406 ha, trữ lượng 124 triệu tấn, chiếm lần lượt gần 80% và hơn 80% so với tổng sản lượng cả nước. Ngoài ra, địa phương còn có nhiều loại khoáng sản khác như wolfram, bentonite, diatomite, thiếc, cao lanh, than bùn, cát trắng, đá xây dựng, đất san lấp và nước khoáng thiên nhiên. Tuy nhiên, với địa bàn rộng khiến công tác quản lý đất đai, khoáng sản và môi trường ở các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tiềm ẩn nhiều phức tạp.

Từ số liệu trên cho thấy, Lâm Đồng là địa phương có tiềm năng khoáng sản đa dạng, phân bố tại nhiều khu vực miền núi, trong đó không ít điểm nằm trên địa bàn các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm qua, cùng với quá trình phát triển kinh tế – xã hội, nhu cầu khai thác khoáng sản gia tăng đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên này, nhất là tại những địa bàn nhạy cảm về môi trường và đời sống dân cư.

Trước tình hình đó, tỉnh Lâm Đồng đã tập trung tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với tài nguyên khoáng sản ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các cơ quan chức năng đẩy mạnh rà soát, kiểm tra, giám sát hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, nhất là khai thác trái phép, vượt công suất, không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ môi trường.

Song song với đó, địa phương chú trọng tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản đến người dân, giúp đồng bào hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và cùng tham gia giám sát, bảo vệ tài nguyên trên địa bàn.

Lâm Đồng là một trong những địa phương có tiềm năng khoáng sản lớn của cả nước. (Ảnh: PH).

Tuy nhiên, thực tiễn tại 2 xã Phan Sơn và Hồng Thái cho thấy, khi cấp ủy, chính quyền vào cuộc quyết liệt, quản lý chặt từ cơ sở, các nguy cơ hoàn toàn có thể kiểm soát, tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Theo lãnh đạo xã Phan Sơn, công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai, tài nguyên khoáng sản được địa phương xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Thời gian vừa qua, xã tập trung triển khai công tác quy hoạch chung xã Phan Sơn và Phan Lâm giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Việc triển khai quy hoạch được thực hiện khẩn trương, chủ động, bảo đảm phù hợp với định hướng phát triển của địa phương, đồng thời làm cơ sở quan trọng cho quản lý, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường. Cùng với đó, công tác quản lý đất đai ngày càng chặt chẽ, việc bố trí, sử dụng đất từng bước đi vào nền nếp, hợp lý, hiệu quả, gắn với yêu cầu phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của xã.

Nhờ đó, việc phối hợp kiểm tra, giải quyết các tranh chấp đất đai được thực hiện kịp thời, hiệu quả; trên địa bàn xã chưa phát sinh đơn thư khiếu nại, khiếu kiện, tố cáo vượt cấp. Đặc biệt, công tác quản lý tài nguyên khoáng sản được xã Phan Sơn triển khai quyết liệt. Địa phương thực hiện tốt việc phối hợp thường xuyên với các ngành liên quan trong kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trên lĩnh vực khai thác, vận chuyển tài nguyên khoáng sản.

Trọng điểm kiểm tra tập trung tại các khu vực tiềm ẩn vi phạm như: sông Lũy, đập đầu mối hồ Sông Lũy, đập 812 và các vùng giáp ranh. Qua phối hợp, nhiều trường hợp tàng trữ, khai thác, vận chuyển cát trái phép đã được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời, không để phát sinh các vụ việc phức tạp, kéo dài.

Đây là kết quả của sự vào cuộc đồng bộ giữa chính quyền cơ sở và lực lượng chức năng, đồng thời thể hiện quyết tâm của địa phương trong việc bảo vệ tài nguyên, giữ vững trật tự, kỷ cương trên địa bàn. Không chỉ riêng Phan Sơn, tại xã có đông đồng bào DTTS sinh sống Hồng Thái, công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, xây dựng và môi trường cũng được quan tâm triển khai bài bản.

Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản, đặc biệt tại khu vực đông đồng bào DTTS được Lâm Đồng đẩy mạnh triển khai. (Ảnh: VV).

Theo lãnh đạo xã Hồng Thái, hằng năm, địa phương đều thành lập và củng cố tổ kiểm tra và xử lý vi phạm trên các lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản, xây dựng và môi trường. Chính quyền xã chủ động phối hợp thực hiện tốt công tác quản lý, thường xuyên rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm trên lĩnh vực đất đai, khoáng sản. Qua công tác kiểm tra, xã Hồng Thái đã phát hiện và xử lý 18 trường hợp vi phạm, với tổng số tiền phạt hơn 21 triệu đồng; đã xử lý 10 trường hợp vi phạm trên lĩnh vực đất đai.

Riêng công tác kiểm tra trên lĩnh vực đất đai được tăng cường, đã xử lý 37 trường hợp vi phạm hành chính, với tổng mức tiền phạt 149 triệu đồng. Thời gian tới, trong bối cảnh triển khai các công trình trọng điểm quốc gia, các xã vùng đồng bào DTTS tiếp tục xác định công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài. Trọng tâm là tiếp tục quán triệt, tuyên truyền sâu rộng Luật Đất đai năm 2024; rà soát, quản lý chặt chẽ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo từng giai đoạn; phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hằng năm.

Đồng thời, chủ động phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi khai thác, vận chuyển tài nguyên khoáng sản trái phép, góp phần bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển bền vững trên địa bàn.

Thực hiện quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Lâm Đồng đã xây dựng phương án quản lý, bảo vệ, thăm dò và khai thác khoáng sản theo hướng bền vững, đồng bộ với các quy hoạch ngành khác. Đến nay, địa phương đã xác định 55 vị trí mỏ khoáng sản phục vụ nguồn vật liệu xây dựng cho các dự án trọng điểm như cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc, Bảo Lộc - Liên Khương và Gia Nghĩa - Chơn Thành, góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công và giảm chi phí vận chuyển.

Quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên khoáng sản tại vùng đồng bào DTTS không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn mang ý nghĩa lâu dài đối với sự phát triển bền vững của tỉnh Lâm Đồng. Khi tài nguyên được khai thác hợp lý, đúng quy hoạch và tuân thủ pháp luật, địa phương sẽ hạn chế được tình trạng thất thoát, suy thoái môi trường, đồng thời tạo nền tảng ổn định cho phát triển kinh tế – xã hội gắn với bảo đảm an sinh cho người dân.

Thanh Hằng