Mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch cho thanh long

TMO - Cây thanh long được xác định là cây lợi thế và đặc sản của tỉnh Bình Thuận. Sở Công Thương Bình Thuận đề xuất mở rộng xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc cũng như nhiều thị trường khác mặt hàng nông sản đặc trưng này. 

Tổng diện tích thanh long hiện nay trên địa bàn tỉnh khoảng 27.649 ha, giảm 15,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong 3 tháng đầu năm 2023, sản lượng thanh long của tỉnh đạt 159.000 tấn. Hiện nay toàn tỉnh có 240 cơ sở thu mua, chế biến; có 632 mã số vùng trồng và 312 cơ sở được cấp mã số đóng gói.

Thanh long Bình Thuận chủ yếu được tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Thị trường nội địa chỉ tiêu thụ khoảng 15% sản lượng, còn lại khoảng 85% được xuất khẩu. Trong xuất khẩu, khoảng 2 - 3% là chính ngạch, còn lại được mua bán theo hình thức biên mậu qua thị trường Trung Quốc hoặc liên kết với các doanh nghiệp ngoài tỉnh để trực tiếp xuất khẩu. 

Sở Công Thương Bình Thuận đề xuất mở rộng xuất khẩu chính ngạch cho mặt hàng thanh long. 

Trong năm 2022, xuất khẩu hơn 6.606 tấn với kim ngạch 7,72 triệu USD. Quý I-2023, sản lượng thanh long xuất khẩu 1.150 tấn với kim ngạch xuất khẩu 1,8 triệu USD đạt 20,93% kế hoạch năm 2023, giảm 13,17% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường xuất khẩu chính là Châu Á (Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Philippine, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, Malaysia, Myanmar, Indonesia, Quatar, Ấn Độ, Các Tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất – UAE); các nước Châu Âu (Đức, Hà Lan, Nga, Tây Ban Nha); Châu Mỹ (Canada, Mỹ), Châu Đại Dương (Úc, New Zealand).

Khoảng 70-80% sản lượng thanh long Bình Thuận được tiêu thụ dưới hình thức xuất khẩu tiểu ngạch. Chủ yếu được các doanh nghiệp, cơ sở, hộ kinh doanh thu mua, vận chuyển ra các cửa khẩu phía Bắc như: Tân Thanh (Lạng Sơn) - Pò Chài (Quảng Tây, Trung Quốc), Kim Thành (Lào Cai) – Hà Khẩu (Vân Nam, Trung Quốc), Thanh Thủy (Hà Giang) - Thiên Bảo (Vân Nam, Trung Quốc); Móng Cái (Quảng Ninh) - Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) để tiêu thụ qua thị trường Trung Quốc.

Tỉnh Bình Thuận cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương và các bộ ngành liên quan kịp thời cập nhật thông tin mới về các quy định, chính sách nhập khẩu từ phía Trung Quốc cũng như sự thay đổi trong cơ chế kiểm tra hàng hóa để các doanh nghiệp sớm nắm bắt được chủ động có kế hoạch trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. 

Trong năm 2023, tỉnh Bình Thuận sẽ tổ chức đoàn sang tham gia hội chợ nhập khẩu quốc tế ở Thượng Hải theo Chương trình xúc tiến thương mại cấp quốc gia năm 2023, đề nghị Bộ Công Thương có hướng dẫn cụ thể. Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc hỗ trợ cho đoàn tổ chức xúc tiến giao thương, mời các đối tác Trung Quốc tham gia và làm việc với đoàn của tỉnh. Đồng thời, giới thiệu trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, vùng trồng cũng như doanh nghiệp chế biến của Trung Quốc để doanh nghiệp của tỉnh có cơ hội thăm quan học tập kinh nghiệp phục vụ cho phát triển thanh long tại địa phương.

Mở rộng diện tích vùng trồng thanh long đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, Gloabal GAP... là mục tiêu quan trọng được ngành nông nghiệp triển khai.  

Xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm của địa phương gắn với đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý đã và đang trở thành một trong những định hướng quan trọng của tỉnh Bình Thuận nhằm gia tăng giá trị, khẳng định thương hiệu cho các sản phẩm đặc sản. Bình Thuận được biết đến là một trong những vùng trồng nhiều thanh long nhất cả nước, với diện tích gần 30.000ha. Đây là một trong những sản phẩm nông nghiệp đã được xuất khẩu, chủ yếu sang thị trường Trung Quốc (95%). Mới đây nhất, thanh long Bình Thuận đã được chính thức bảo hộ tại Nhật Bản - một trong những thị trường khó tính nhất hiện nay. Hiện, nhãn hiệu "Bình Thuận Dragon Fruit" đã được bảo hộ tại 14 quốc gia, vùng lãnh thổ như Mỹ, Anh, Đức, Hàn Quốc...

Để phục vụ nhu cầu xuất khẩu thanh long theo đường chính ngạch, trong thời gian tới Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn của các nước nhập khẩu, trong đó tập trung thêm vào thị trường Châu Âu nhiều tiềm năng; khuyến khích người dân, doanh nghiệp đăng ký mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói để người tiêu dùng có thể dễ dàng truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, quy trình sản xuất, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sản phẩm…

Xây dựng vùng trồng thanh long đạt tiêu chuẩn xuất khẩu là một trong những mục tiêu quan trọng thúc đẩy thanh long xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường. Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), hiện nay EU yêu cầu Việt Nam kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đối với 100% quả thanh long xuất khẩu sang EU. Cùng với đó, đảm bảo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không vượt mức dư lượng cho phép… Với mục tiêu tăng tỷ trọng diện tích vùng trồng thanh long đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ trên toàn tỉnh, Bình Thuận phấn đấu năm 2023, toàn tỉnh sẽ có 9.500 ha thanh long được cấp chứng nhận VietGAP; trong đó diện tích tái cấp là 3.220ha.

Để đạt được mục tiêu này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận phối hợp với các địa phương và các cơ sở, doanh nghiệp xuất khẩu tổ chức lại sản xuất, hình thành vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, tạo nên sản phẩm đồng nhất về chất lượng gắn với chế biến, tiêu thụ, phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và từng thị trường xuất khẩu.

Nguyễn Hằng