Mở rộng diện tích sản xuất lúa đón thời cơ xuất khẩu gạo

TMO - Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hiện nay, đã bố trí nâng diện tích sản xuất lúa vụ Thu Đông tại Đồng bằng sông Cửu Long từ 650.000 ha nâng lên 700.000 ha, để góp phần vào nắm bắt thời cơ giá gạo tăng phục vụ xuất khẩu.

Thông tin từ Vụ Kế hoạch (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), xuất khẩu gạo 7 tháng đầu năm của Việt Nam đạt 4,84 triệu tấn, giá trị 2,58 tỷ USD, tăng 29,6%. Trong bối cảnh nhiều nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới như Ấn Độ, Nga, Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE)... đã chính thức dừng xuất khẩu gạo, giá gạo tại Việt Nam đang tăng nhanh. Những ngày gần đây, giá gạo tăng rất cao, đây là tín hiệu vui nhưng chúng ta vẫn phải cảnh giác". Theo đó, giá lúa IR50404 lên mức 6.500 đồng/kg; lúa OM 5451 lên mức 6.800 đồng/kg, lúa Đài thơm lên mức 6.950 đồng/kg. Xuất khẩu gạo 7 tháng đầu năm của Việt Nam đạt 4,84 triệu tấn, giá trị 2,58 tỷ USD, tăng 29,6%.

Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), kế hoạch gieo cấy lúa năm 2023 là 7,1 triệu ha, sản lượng dự kiến đạt trên 43 triệu tấn. Thời gian vừa qua, Cục Trồng trọt phối hợp với một số đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đi kiểm tra tình hình sản xuất lúa tại khu vực Đồng bằng Sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Đồng bằng Sông Cửu Long, đến thời điểm này có thể khẳng định sinh trưởng và phát triển của cây lúa đang rất tốt. Nếu không có điều kiện thời tiết bất thường như mưa bão, dịch bệnh trên diện rộng thì năm nay sẽ là một năm được mùa kỷ lục của lúa gạo. Theo đó, mục tiêu đạt trên 43 triệu tấn về sản lượng hoàn toàn có thể đạt được.

Sản lượng lúa dự kiến đạt trên 43 triệu tấn trong năm 2023. Ảnh: NDO. 

Hiện tượng El Nino sẽ ảnh hưởng nhiều đến các vụ sản xuất vào năm 2024 ở khu vực ĐBSCL. Tuy nhiên, theo đại diện Cục Trồng trọt, dựa trên những kinh nghiệm đối phó với El Nino vào các năm 2015 - 2016 và 2019 - 2020, Cục sẽ có những phương án đối phó với hiện tượng này, ví dụ như đợt El Nino năm 2019-2020, không có diện tích nào bị mất trắng là do các giải pháp được đưa ra kinh nghiệm từ năm 2015-2016. Ngoài những giải pháp mềm về thay đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ các địa phương sẽ triển khai hệ thống giải pháp cứng liên quan đến các công trình thủy lợi trên toàn quốc để giảm thiểu tác động của El Nino với ngành trồng trọt nói chung và lúa gạo nói riêng. 

Cục Trồng trọt đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương có kế hoạch gieo cấy cùng các giải pháp kỹ thuật, đảm bảo sản xuất hiệu quả. Với các giải pháp canh tác lúa như hiện nay thì 3 tháng sẽ cho thu hoạch, bởi vậy vụ Đông Xuân năm nay sẽ cho sản lượng khoảng 1,2 triệu tấn thóc. Dự kiến, năm nay Việt Nam sẽ xuất khẩu khoảng 7,8 triệu tấn gạo. Với việc cân đối cân đối nhu cầu tiêu thụ trong nước của 100 triệu dân, thức ăn chăn nuôi, chế biến, làm giống... cùng với việc đẩy mạnh xuất khẩu tại thời điểm này sẽ không ảnh hưởng đến an ninh lương thực.

Trước việc nhiều nước hạn chế xuất khẩu gạo như Ấn Độ, Nga, UAE… Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh đây là thời cơ cho xuất khẩu gạo Việt Nam với giá trị, chất lượng cao. Đây cũng là cơ hội cho người trồng lúa, đặc biệt là người dân ở Đồng bằng Sông Cửu Long nâng cao thu nhập. Bộ NN&PTNT đã có Tờ trình số 5146/TTr-BNN-VP gửi Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác xuất khẩu gạo trong tình hình mới. Chỉ thị sẽ nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Sau khi Chỉ thị được ban hành, các bộ, ngành và địa phương sẽ tập trung thực hiện, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nông dân để có thể tận dụng cơ hội xuất khẩu gạo.

Xuất khẩu gạo Việt Nam đang có nhiều cơ hội thuận lợi để tăng trưởng về sản lượng và giá trị. 

Cụ thể, Bộ NN&PTNT theo dõi, dự báo và nắm chắc tình hình sản xuất, tăng cường phòng chống sinh vật gây hại, chủ động ứng phó với các diễn biến bất lợi của thời tiết để bảo vệ an toàn các vụ sản xuất đảm bảo mục tiêu 43 triệu tấn lúa của năm 2023. Chỉ đạo các địa phương bám sát đồng ruộng, tổ chức sản xuất đúng theo các hướng dẫn kỹ thuật để đảm bảo năng suất, sản lượng theo kế hoạch.

Đồng thời, chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương có liên quan xử lý kịp thời các rào cản kỹ thuật để đảm bảo tăng khối lượng và mở rộng thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam. Chỉ đạo các cơ quan kiểm dịch thực vật tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc xuất khẩu gạo, giảm tối đa thời gian kiểm tra, hoàn tất thủ tục trên cơ sở đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Việt Nam và nước nhập khẩu.

Bộ Công Thương tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu gạo trên cơ sở theo dõi chặt chẽ và dự báo sát tình hình xuất, nhập khẩu; nhu cầu tiêu thụ; giá cả lương thực trong khu vực và trên thị trường thế giới để có các biện pháp chủ động, linh hoạt điều tiết việc kinh doanh, xuất nhập khẩu gạo để đảm bảo nâng cao hiệu quả xuất khẩu.

Cùng với đó, chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan củng cố các thị trường truyền thống, chủ lực, tận dụng tối đa lợi thế của các Hiệp định thương mại tự do đã ký kết để gia tăng giá trị xuất khẩu. Phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ NN&PTNT chủ động đàm phán để đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, tận dụng cơ hội chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng để tăng cường tính cạnh tranh cho ngành hàng gạo Việt Nam. Kịp thời phối hợp với các cơ quan liên quan hỗ trợ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong nhập khẩu các nguyên liệu đầu vào phục sản xuất nông nghiệp như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật … để đảm bảo các điều kiện sẵn sàng cho sản xuất.

Đối với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn theo dõi, bám sát đồng ruộng; chủ động và linh hoạt trong điều hành sản xuất lúa gạo đảm bảo đạt và vượt các mục tiêu năng suất, sản lượng theo kế hoạch trên cơ sở tuân thủ đúng các quy định kỹ thuật và an toàn thực phẩm của Việt Nam cũng như nước nhập khẩu. Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn trong sản xuất, kinh doanh lúa gạo. Chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền để tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc trong sản xuất lúa gạo đảm bảo việc sản xuất, lưu thông, xuất khẩu gạo được thông suốt. Chủ động nắm bắt tình hình, thông tin mới, ứng phó kịp thời với các tình huống phát sinh tại địa phương để thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu gạo.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam chủ động nắm bắt các thông tin về thị trường lúa gạo thế giới, nhu cầu và năng lực của các thương nhân xuất, nhập khẩu gạo để thông tin kịp thời đến cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và cộng đồng sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Việt Nam. Tích cực tham gia, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại ngành hàng gạo, đặc biệt là đối với các thị trường quốc tế để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, tăng kim ngạch và nâng cao lợi thế cạnh tranh của ngành hàng gạo Việt Nam...

Thu Hiền