Mở rộng các vùng sản xuất rau an toàn, tập trung

TMO - Được thiên nhiên ưu đãi điều kiện khí hậu mát mẻ, lại có truyền thống canh tác các loại rau ôn đới từ nhiều năm qua, thời gian tới tỉnh Lâm Đồng tiếp tục mở rộng các vùng sản xuất nâng cao giá trị rau an toàn trên địa bàn.

Lâm Đồng cũng là địa phương đi đầu cả nước về trình độ canh tác nông nghiệp cao, không chỉ sản xuất rau mà cả các loại cây trồng khác như hoa, cây công nghiệp, cây ăn trái. Hiện nay, mỗi năm Lâm Đồng sản xuất 2,7 triệu tấn rau các loại. Rau là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh. Năm 2023, giá trị xuất khẩu rau Lâm Đồng đạt trên 74 triệu USD, tăng trên 95% sản lượng và tăng 45% về giá trị so với năm 2022.

Hiện nay, rau Lâm Đồng được xuất khẩu ra các thị trường chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, Trung Quốc... Các loại rau xuất khẩu chủ yếu là các loại rau ăn lá, ớt chuông, đậu, khoai tây, cà rốt… Để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, các loại rau được nông dân Lâm Đồng áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng như VietGap, hữu cơ… nhằm nâng cao chất lượng, sản lượng, tiêu chuẩn mẫu mã mà nước nhập khẩu đưa ra.

Lâm Đồng phát triển các vùng sản xuất rau an toàn tập trung với quy mô và cơ cấu chủng loại phù hợp, bảo đảm truy xuất nguồn gốc.

Trong chiến lược dài hạn, tỉnh Lâm Đồng phát triển các vùng sản xuất rau an toàn tập trung với quy mô và cơ cấu chủng loại phù hợp; bảo đảm truy xuất nguồn gốc, gắn chế biến và thị trường tiêu thụ, nhằm nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm cung cấp cho thị trường trong nước và mở rộng xuất khẩu.  95.500 ha, sản lượng 3,8 - 4 triệu tấn. Trong đó gồm các tỷ lệ rau cao cấp 20%, rau chế biến 10%; đảm bảo truy xuất nguồn gốc 55 - 60% diện tích; giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng 10-12%/năm. Qua đó toàn tỉnh Lâm Đồng hình thành và công nhận 10 vùng sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh với tổng diện tích canh tác khoảng 10.000 ha.

Với diện tích gieo trồng 95.500 ha rau an toàn đến năm 2030 vừa nêu tập trung trên địa bàn TP Đà Lạt và các huyện Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà. Cụ thể, phân bổ 39.500 ha nhóm rau ăn lá (bắp sú, cải, xà lách...); 21.350 ha nhóm rau ăn quả (cà chua, ớt ngọt, bầu, bí…); 18.760 ha nhóm rau lấy rễ, củ hoặc lấy thân (khoai tây, cà rốt, củ cải, hành tây, hành hoa, su hào...); 6.510 ha nhóm rau họ đậu (đậu cove, đậu đũa, đậu Hà Lan...); 9.380 ha nấm và các loại rau khác.

Riêng các vùng sản xuất rau an toàn toàn tỉnh Lâm Đồng đảm bảo truy xuất nguồn gốc khoảng 55.000 ha. Định hướng phát triển địa bàn TP Đà Lạt (5.000 ha); các huyện Đơn Dương (25.000 ha); Đức Trọng (17.000 ha); Lạc Dương (7.500 ha); Lâm Hà (500 ha). Và 10 vùng sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao tại TP Đà Lạt (500 ha), các huyện Đơn Dương (5.000 ha), Đức Trọng (4.000 ha), Lạc Dương (500 ha).

Để hoàn thành mục tiêu phát triển rau an toàn đến năm 2030, ngành Nông nghiệp Lâm Đồng tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại các khu vực phù hợp gắn với đầu tư nghiên cứu chọn tạo, nhập khẩu giống mới có năng suất, chất lượng cao, nhất là giống rau có khả năng kháng sâu bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu và thích hợp sản xuất không dùng nhà kính. Đồng thời hỗ trợ, phát triển diện tích sản xuất rau theo các tiêu chuẩn an toàn bền vững quốc tế GlobalGAP, Halal, Oganic; ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ hiện đại; ứng dụng công nghệ thông minh, nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tăng năng suất lao động; sử dụng phân bón sinh học, hữu cơ; quản lý sinh vật hại bằng biện pháp sinh học, thảo mộc, vật lý có hiệu quả cao, hạn chế tác động môi trường.

Nghiên cứu, chọn tạo sản xuất các giống rau mới trong nước đáp ứng yêu cầu sản xuất, thị trường. Trước mắt tiếp tục lựa chọn nhập khẩu, mua bản quyền các giống rau mới có năng suất, chất lượng cao, có khả năng kháng sâu bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu và các giống phù hợp sản xuất không dùng nhà kính, đến năm 2030 có thêm từ 15-20 giống rau mới phục vụ sản xuất. Hỗ trợ nâng cao năng lực của các cơ sở sản xuất giống hiện có và thu hút các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp FDI đầu tư vào sản xuất giống trên địa bàn, góp phần đảm bảo nhu cầu giống phục vụ sản xuất rau trong tỉnh đến năm 2030 khoảng 24.000 tấn củ giống và 100 tấn hạt giống các loại/năm.

Địa phương này sẽ chọn tạo sản xuất các giống rau mới có năng suất, chất lượng cao, có khả năng kháng sâu bệnh, đáp ứng yêu cầu sản xuất, thị trường. 

Khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức cá nhân ứng dụng công nghệ số vào tất cả các khâu của quá trình sản xuất; đặc biệt trong công tác quản lý chuỗi, theo dõi quản lý nông sản từ quá trình sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển...; áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến trong tất cả các cơ sở chế biến, nhất là các cơ sở chế biến rau xuất khẩu để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm theo chuẩn quốc tế để phục vụ cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm rõ ràng, minh bạch.

Xây dựng vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu về chất lượng, an toàn thực phẩm và hệ thống truy xuất nguồn gốc kết nối, liên thông với cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp và kết nối với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Sử dụng hiệu quả các công nghệ hiện đại như QR code, điện toán đám mây, tem điện tử và hệ thống phần mềm quản lý… để nhận diện và quản lý tất cả thông tin, dữ liệu liên quan đến sản phẩm rau tươi. Hàng năm phát triển thêm 3-5 chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm rau; nâng tỷ lệ sản phẩm rau tiêu thụ qua hợp đồng đạt trên 70%.

Thúc đẩy phát triển dịch vụ logicstic nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới tham gia xuất khẩu, các dịch vụ trọn gói (đóng gói, lưu kho, thực hiện các thủ tục hải quan, vận chuyển, giao hàng,…). Hoàn thiện và vận hành đầy đủ dịch vụ tại chợ đầu mối nông sản chất lượng cao huyện Đức Trọng; hình thành trung tâm trung chuyển hàng nông sản tại huyện Đơn Dương, hướng đến hình thành trung tâm phức hợp sơ chế, chế biến, đóng gói, lưu kho, phân phối, vận chuyển và các dịch vụ hậu cần phục vụ tiêu thụ và xuất khẩu nông sản tại huyện Đức Trọng.

Về phát triển thị trường tiêu thụ gắn với phát triển thương hiệu: Hàng năm phát triển thêm 3-5 chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm rau; nâng tỷ lệ sản phẩm rau tiêu thụ qua hợp đồng đạt trên 70%. Thúc đẩy phát triển dịch vụ logicstic nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới tham gia xuất khẩu, các dịch vụ trọn gói (đóng gói, lưu kho, thực hiện các thủ tục hải quan, vận chuyển, giao hàng,…). Hoàn thiện và vận hành đầy đủ dịch vụ tại chợ đầu mối nông sản chất lượng cao huyện Đức Trọng; hình thành trung tâm trung chuyển hàng nông sản tại huyện Đơn Dương, hướng đến hình thành trung tâm phức hợp sơ chế, chế biến, đóng gói, lưu kho, phân phối, vận chuyển và các dịch vụ hậu cần phục vụ tiêu thụ và xuất khẩu nông sản tại huyện Đức Trọng.

Đối với thị trường trong nước: Tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác và hộ gia đình xây dựng thương hiệu sản phẩm rau an toàn, gắn với một số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý; đa dạng hóa các kênh phân phối rau an toàn, hình thành các sàn giao dịch, chợ đầu mối; đẩy mạnh các hoạt động kết nối cung cầu, triển lãm, quảng bá, xúc tiến thương mại,.. Đối với thị trường xuất khẩu: Tiếp tục giữ vững những thị trường tiêu thụ rau truyền thống, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến mở rộng các thị trường mới; chủ động đàm phán tháo gỡ rào cản thương mại, tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm rau Việt Nam tiêu thụ rộng trên thị trường thế giới.

UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT rà soát, đề xuất xây dựng, điều chỉnh các cơ chế chính sách phát triển sản xuất, sơ chế, chế biến rau, quản lý an toàn thực phẩm. Hướng dẫn xây dựng các mã số vùng trồng và thực hiện việc cấp, giám sát các vùng trồng đã được cấp mã số theo quy định. Hướng dẫn nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo quy định; tập huấn, hướng dẫn người dân và doanh nghiệp về quy định kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm. 

UBND các huyện, thành phố xây dựng Kế hoạch phát triển các vùng sàn xuất an toàn, tập trung bảo đảm truy xuất nguồn gốc gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ hoặc lồng ghép với các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, nông nghiệp nông thôn phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. 

Đức Nam