Kiểm soát chặt chẽ môi trường nước tại hệ thống sông, rạch

TMO - Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Long An, định kỳ hàng tháng, ngành chuyên môn sẽ quan trắc chất lượng nguồn nước tại nhiều vị trí sông, kênh, rạch. Hoạt động này nhằm kiểm soát chặt chẽ môi trường nước tự nhiên trên địa bàn.

Tỉnh Long An có nguồn nước mặt dồi dào từ hệ thống sông ngòi, kênh, rạch chằng chịt. Nhờ đó, các hoạt động liên quan đến nguồn nước như sinh hoạt của con người, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông thủy, du lịch được thuận lợi. Do đó, công tác bảo vệ nguồn nước các sông, kênh, rạch, hồ được địa phương quan tâm thực hiện. Bên cạnh đó các cấp, các ngành chuyên môn cũng thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi xả nước thải không bảo đảm quy chuẩn ra sông, kênh, rạch gây ô nhiễm môi trường. Thực hiện Quyết định số 1435/QĐ-UBND, ngày 23/2/2021 của UBND tỉnh Long An về việc ban hành Kế hoạch quan trắc chất lượng môi trường của tỉnh giai đoạn 2021-2025, chương trình quan trắc chất lượng môi trường nước mặt được thực hiện định kỳ hàng năm.

Việc quan trắc chất lượng nước mặt nhằm theo dõi diễn biến, đánh giá hiện trạng và phản ánh kịp thời chất lượng môi trường nước mặt các tuyến sông, kênh, rạch, từ đó có giải pháp bảo vệ môi trường (BVMT). Những năm qua, tỉnh quan tâm công tác BVMT, thực hiện phương châm không đánh đổi môi trường lấy kinh tế; chọn lọc, ưu tiên thu hút các nhà đầu tư có ý thức BVMT và những dự án “xanh”, dự án có công nghệ cao, dự án phát triển công nghiệp sạch, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Lãnh đạo Sở TN&MT Long An cho biết, công tác BVMT được tỉnh quan tâm thực hiện.

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Sở triển khai nhiều giải pháp BVMT, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm. Ngoài ra, những năm qua, công tác quan trắc chất lượng môi trường của tỉnh được duy trì thực hiện theo định kỳ, trong đó có quan trắc chất lượng môi trường nước mặt. Việc quan trắc chất lượng nước mặt nhằm theo dõi diễn biến, đánh giá hiện trạng và phản ánh kịp thời chất lượng môi trường nước mặt các tuyến sông, kênh, rạch chính thuộc địa phận tỉnh.

Quan trắc nước thường xuyên để kịp thời phát hiện nguy cơ ô nhiễm môi trường nước. (Ảnh minh hoạ). 

Từ đó làm cơ sở để đánh giá tính hiệu quả của các chính sách, công cụ quản lý về BVMT đang áp dụng; đồng thời là cơ sở dữ liệu để thực hiện báo cáo hiện trạng môi trường 5 năm của tỉnh và có các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý và giải quyết, xử lý kịp thời các vấn đề về môi trường. Căn cứ vào kết quả quan trắc qua các đợt, Sở TN&MT đều có thông báo kết quả quan trắc đến UBND các huyện và các tỉnh phối hợp liên vùng để theo dõi, thực hiện các giải pháp BVMT. Các điểm quan trắc chất lượng môi trường nước mặt được bố trí phù hợp với định hướng quy hoạch phát triển KT-XH của địa phương và kinh nghiệm quan trắc trong thời gian qua. Mặt khác, các điểm quan trắc có tính đại diện đặc trưng cho mục tiêu quan trắc và giám sát các thành phần môi trường, đáp ứng yêu cầu quản lý môi trường.

Địa điểm, đối tượng quan trắc ưu tiên tập trung các đoạn sông, rạch bị ô nhiễm và các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, khu dân cư tập trung, khu nuôi, trồng thủy sản,... có ảnh hưởng trực tiếp, sâu, rộng đến môi trường và cuộc sống của người dân.

Trong năm 2024, Sở TN&MT quan trắc chất lượng môi trường nước mặt trên địa bàn tỉnh với tần suất 6 đợt/năm tại 68 vị trí được phân bố trên 7 tuyến sông, kênh, rạch chính, gồm sông Vàm Cỏ Đông (8 vị trí), sông Vàm Cỏ Tây (12 vị trí), sông Bảo Định (5 vị trí), sông Vàm Cỏ (6 vị trí), sông Cần Giuộc (4 vị trí), kênh Thầy Cai (8 vị trí) và các tuyến kênh, rạch chính (25 vị trí). Kết quả quan trắc ghi nhận nước mặt trên địa bàn tỉnh cơ bản ít thay đổi về chất lượng so với các năm trước. Các sông Vàm Cỏ Đông,Vàm Cỏ Tây, Bảo Định, chất lượng nước còn khá tốt, chủ yếu ô nhiễm nhẹ chất hữu cơ, dinh dưỡng.

Đối với các tuyến kênh, rạch như kênh T1 (huyện Đức Hòa), kênh Thầy Cai, kênh An Hạ, sông Bến Lức và một số kênh, rạch chính trên địa bàn huyện Bến Lức, Cần Giuộc, Cần Đước, nơi tiếp nhận nước thải của hoạt động công nghiệp, khu dân cư, đô thị nên bị ô nhiễm chất hữu cơ, dinh dưỡng khá cao và kéo dài trong nhiều năm, gây ảnh hưởng mỹ quan, hoạt động sản xuất nông nghiệp và chất lượng cuộc sống của người dân. Một số tuyến kênh, rạch bị bồi lấp, nhiều vật cản trên kênh như rác, cỏ, lục bình,... làm cho quá trình tiêu thoát nước bị hạn chế và gây ô nhiễm nguồn nước.

Long An tổ chức giám sát chặt nguồn nước. (Ảnh minh hoạ: BT). 

Trước tình hình trên, ngày 23/2/2021, UBND tỉnh Long An đã ban hành Kế hoạch số 1435 về quan trắc chất lượng môi trường tỉnh giai đoạn 2021-2025. Theo kế hoạch này, hệ thống kênh, rạch chính trên địa bàn tỉnh Long An có 25 vị trí quan trắc môi trường; nước mặt ở các sông có 68 vị trí quan trắc môi trường. Tần suất quan trắc của kênh, rạch chính và mặt nước sông là 6 lần/năm vào các tháng: 02, 4, 6, 8, 10, 11. Theo Sở TN&MT, nhìn chung, qua kết quả quan trắc chất lượng môi trường nước mặt trên địa bàn tỉnh cho thấy các tuyến kênh, rạch chính đều bị ô nhiễm về chất hữu cơ, dinh dưỡng.

Nguyên nhân đây là những khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các hoạt động chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, sinh hoạt của dân cư, các hoạt động sản xuất công nghiệp. Mặt khác, một số tuyến kênh nội đồng bị bồi lấp, nhiều vật cản trên kênh như rác, cỏ, lục bình, đóng cống thủy lợi ngăn mặn vào mùa khô,... làm cho quá trình tiêu thoát nước bị hạn chế, suy giảm khả năng tự làm sạch của kênh và gây ra tình trạng ô nhiễm cục bộ vào mùa khô.

Để cải thiện chất lượng môi trường nước mặt, góp phần bảo vệ tài nguyên nước mặt của tỉnh, cơ quan quản lý môi trường đã và tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp. Đó là tăng cường công tác quy hoạch, kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ các nguồn nước thải từ sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp thải vào các sông, kênh, rạch đã và đang bị ô nhiễm.

Xây dựng và vận hành hiệu quả các hệ thống thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt khu dân cư tập trung. Đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ, dự án đầu tư, xây dựng và vận hành hệ thống quan trắc và dự báo, cảnh báo chất lượng nước; các nhiệm vụ, dự án xử lý, cải thiện chất lượng nước khu vực, đoạn sông bị ô nhiễm.

Đối với những vị trí có nồng độ các thông số vượt quy chuẩn quy định nhiều lần hoặc vị trí có nhiều thông số vượt quy chuẩn cần theo dõi thường xuyên và lưu ý trong việc sử dụng nước đúng mục đích nhằm hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.Bên cạnh đó, nạo vét làm thông thoáng dòng chảy của các tuyến kênh, rạch nội đồng, vớt rác, lục bình trên sông, rạch để bảo đảm tưới tiêu, lưu thông đường thủy và vệ sinh môi trường.  Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao ý thức của cộng đồng doanh nghiệp và người dân về BVMT.

Việc đẩy mạnh công tác kiểm soát, quan trắc nguồn nước mặt, nước sông, kênh rạch định kỳ, liên tục trên địa bàn tỉnh Long An sẽ giúp phát hiện kịp thời ô nhiễm môi trường, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước và đánh giá được chi tiết diễn biến, tình hình. Căn cứ vào kết quả quan trắc qua các đợt, Sở TN&MT đều có thông báo đến UBND các huyện, thị xã, thành phố và các tỉnh phối hợp liên vùng để theo dõi, từ đó triển khai, thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường nguồn nước an toàn, đảm bảo phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của Nhân dân.

Hoài Thương