TMO - Cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh, lượng rác thải phát sinh tại TP Cần Thơ không ngừng gia tăng, đặt ra yêu cầu cấp thiết trong công tác quản lý môi trường. Trước thực trạng đó, thành phố đã và đang đẩy mạnh các biện pháp quản lý rác thải theo hướng hiệu quả, bền vững và thân thiện với môi trường.

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh, lượng rác thải sinh hoạt tại TP Cần Thơ ngày càng gia tăng, gây áp lực lớn đối với công tác bảo vệ môi trường. Thực tế cho thấy, nếu không có giải pháp quản lý hiệu quả, rác thải không chỉ ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị mà còn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm đất, nước và không khí, tác động trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.

Nhận thức rõ vấn đề này, TP Cần Thơ đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rác thải. Trọng tâm là đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn, đầu tư nâng cấp hạ tầng thu gom, xử lý, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân trong việc giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế rác thải được chú trọng, xem đây là yếu tố then chốt để các giải pháp phát huy hiệu quả lâu dài. Việc tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường cũng góp phần siết chặt kỷ cương trong quản lý rác thải trên địa bàn.

Đơn cử, tại bãi chôn lấp chất thải rắn (bãi rác) xã Thới An Hội có diện tích 9.652,6m2, tiếp nhận rác từ các xã An Lạc Thôn, Nhơn Mỹ, Thới An Hội và Phong Nẫm với công suất khoảng 12 tấn/ngày. Trong năm 2025, ngân sách đã bổ sung có mục tiêu hơn 2,95 tỉ đồng để khắc phục ô nhiễm tại đây.

Nguồn kinh phí này được dùng để cải tạo bãi rác, sửa chữa nhà chứa rác, lò đốt rác (công suất 600kg/giờ) và hệ thống thoát nước thải. Ngày 15-12-2025, UBND TP Cần Thơ ban hành Quyết định số 2998/QĐ-UBND chính thức giao kinh phí cho ngân sách xã Thới An Hội để chủ động triển khai các hạng mục sửa chữa và xử lý rác tồn đọng. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ, đối với bãi rác tại xã Thới An Hội nói riêng và các bãi rác khác trên địa bàn thành phố, Sở sẽ phối hợp các địa phương rà soát, đề xuất biện pháp làm giảm thiểu ô nhiễm, tránh ảnh hưởng tới đời sống của người dân, như: phun xịt chế phẩm khử mùi, che phủ bạt…

Phong trào thu gom rác thải, bảo vệ môi trường được TP.Cần Thơ triển khai thường xuyên. (Ảnh: TT).

Trong trường hợp cần thiết, Sở sẽ đề xuất UBND thành phố điều tiết lượng rác hằng ngày ở bãi rác đã quá tải về nhà máy điện rác để xử lý. Đối với điểm tập kết tạm tại Khu dân cư Thới Nhựt 2, dự kiến sẽ chuyển về điểm tập kết tạm tại cầu Hưng Lợi và trạm trung chuyển rác tại phường Long Tuyền khi đưa vào vận hành (dự kiến tháng 1-2026).

Đồng thời, ngành Môi trường thành phố phối hợp các địa phương rà soát, cập nhật, xây dựng kế hoạch kinh phí, quỹ đất để xây dựng các trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn phù hợp quy hoạch, đảm bảo mỹ quan đô thị.

Thường xuyên, định kỳ tổ chức hoạt động kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi bỏ chất thải không đúng nơi quy định; các điểm đổ trộm rác thải, phế thải… đối với tổ chức, cá nhân tại địa bàn.

Tăng cường tuyên truyền, vận động tổ chức, cá nhân, hộ gia đình quản lý, thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về BVMT đối với chất thải rắn sinh hoạt, thực hiện cam kết để rác đúng nơi, đúng thời gian quy định; đảm bảo mỹ quan và nếp sống văn minh đô thị.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn để phòng ngừa cũng như kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm. Bên cạnh đó, Sở NN&MT tham mưu UBND thành phố triển khai thực hiện Chỉ thị số 07/CT-UBND ngày 22-10-2025 về tổ chức cuộc vận động toàn dân tham gia BVMT trên địa bàn; phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt số 2 tại khu xử lý chất thải rắn huyện Thới Lai (cũ) và dự án Nhà máy phát điện từ chất thải rắn, với công suất phát điện tối đa 25MW và công suất xử lý chất thải rắn khoảng 800 tấn/ngày.

Tham mưu phương án xử lý triệt để các bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt cũ. Triển khai Quyết định số 3291/QĐ-UBND ngày 24-12-2025 của UBND TP Cần Thơ ban hành mức giá tối đa dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt áp dụng đối với chủ đầu tư, cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn; xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật thu gom, vận chuyển chất thải rắn trên sông của hoạt động vận hành Hệ thống thu gom rác tự động trên sông Cần Thơ do Tổ chức “Làm sạch biển” của Hà Lan viện trợ, nhằm thanh toán chi phí cho đơn vị vận hành.

Ngành TN&MT cũng tập trung triển khai Kế hoạch thực hiện mô hình thí điểm phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn phường Ninh Kiều để làm cơ sở nhân rộng, áp dụng trên toàn địa bàn thành phố.

Cần Thơ đã ban hành mức giá tối đa dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt.

Tham mưu UBND thành phố ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật BVMT cụ thể, như: quyết định quy định cụ thể về hình thức và mức kinh phí hộ gia đình, cá nhân phải chi trả cho công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt; quyết định ban hành về việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn y tế; quyết định ban hành lộ trình thực hiện đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng phải có khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư; quyết định ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí cấp tỉnh.

Triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng hệ thống giám sát khối lượng chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Hậu Giang (cũ) được xử lý tại Nhà máy điện rác Hậu Giang… Quản lý rác thải hiệu quả không chỉ là yêu cầu cấp bách trước mắt mà còn là nhiệm vụ lâu dài, gắn liền với mục tiêu phát triển bền vững của TP Cần Thơ.

Những giải pháp đang được triển khai cho thấy quyết tâm của chính quyền thành phố trong việc kiểm soát ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường sống và xây dựng đô thị xanh, sạch, văn minh. Để đạt được hiệu quả thiết thực, mỗi cá nhân, hộ gia đình cần thay đổi thói quen sinh hoạt, thực hiện phân loại rác tại nguồn, hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và chấp hành nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường.

Về lâu dài, việc tiếp tục đầu tư công nghệ xử lý hiện đại, hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao năng lực quản lý sẽ là nền tảng quan trọng để Cần Thơ chủ động ứng phó với bài toán rác thải. Qua đó, thành phố không chỉ giải quyết hiệu quả vấn đề môi trường mà còn tạo động lực cho phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững.

Mai Ngọc