Chuyển biến trong công tác xử lý ô nhiễm môi trường tại khu vực âu thuyền, cảng cá Thọ Quang

TMO -  Sau 5 năm triển khai kế hoạch xử lý ô nhiễm, công tác kiểm soát, cải thiện môi trường tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang (TP. Đà Nẵng) đã đạt nhiều kết quả tích cực, từng bước khắc phục tình trạng ô nhiễm kéo dài tại khu vực này.

Âu thuyền và cảng cá Thọ Quang là khu vực đan xen nhiều chức năng, gồm khu tránh trú bão cho tàu thuyền, cảng cá, chợ đầu mối thủy sản, khu công nghiệp dịch vụ thủy sản và các khu dân cư lân cận với khoảng cách gần. Mật độ hoạt động cao cùng nhiều nguồn thải phát sinh đã khiến khu vực này trở thành “điểm nóng” ô nhiễm kéo dài từ những năm 2010.

Trước tình trạng ô nhiễm kéo dài, năm 2020, UBND TP. Đà Nẵng ban hành Quyết định số 2375 phê duyệt Kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang giai đoạn 2020–2025. Kế hoạch được xem là bước ngoặt quan trọng với 4 nhóm giải pháp trọng tâm, hơn 80 nhiệm vụ cụ thể, phân công trách nhiệm cho 20 sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai theo lộ trình rõ ràng.

Công tác thu gom, xử lý rác thải tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang được đẩy mạnh triển khai. 

Một trong những giải pháp nổi bật là việc xã hội hóa công tác thu gom rác thải tại khu vực au thuyền và cảng cá. Kinh phí dành cho vệ sinh môi trường tăng mạnh qua các năm, từ khoảng 600 triệu đồng/năm trước năm 2021 lên hơn 4,14 tỷ đồng/năm. Công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác được tổ chức đấu thầu công khai, giao cho đơn vị chuyên nghiệp thực hiện thường trực 24/7. Trong giai đoạn 2021–2023, hơn 2.760 tấn rác đã được thu gom, xử lý kịp thời, rác phát sinh sau các đợt mưa bão cũng được nhanh chóng thu dọn. 

Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đã tổ chức thu gom rác thải từ hơn 18.000 lượt tàu thuyền cập cảng, với tổng khối lượng rác sinh hoạt được chuyển giao xử lý trên 33.600 m³. Công tác tuyên truyền, vận động ngư dân giảm thiểu rác thải nhựa được đẩy mạnh thông qua các mô hình thí điểm thực hiện phụ lục V Công ước MARPOL. Qua thí điểm trên 25 tàu cá, hơn 660 kg rác thải đã được thu gom, trong đó phần lớn là rác thải nhựa.  

Bên cạnh đó, nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực như phát sổ tay, tờ rơi, lắp đặt bảng hướng dẫn, triển khai mô hình phân loại rác tại nguồn đã góp phần nâng cao nhận thức, từng bước hình thành thói quen bảo vệ môi trường trong cộng đồng ngư dân và tiểu thương. Lực lượng Bộ đội Biên phòng chú trọng việc kiểm soát tàu thuyền xuất nhập bến gắn với yêu cầu bàn giao rác thải. Hàng chục nghìn lượt tàu được kiểm tra trước khi xuất bến, các phương tiện không thực hiện bàn giao rác theo quy định kiên quyết không được giải quyết thủ tục rời cảng. 

Rác thải sau những chuyến ra khơi của ngư dân được thu gom khi tàu cập bến (Ảnh: LA). 

Tại khu vực xung quanh âu thuyền, chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan đã tăng cường lắp đặt camera giám sát, bố trí thùng rác công cộng, bổ sung nhiều tuyến đường vào khối lượng dịch vụ công ích vệ sinh môi trường. Nhiều đợt ra quân tổng dọn vệ sinh, hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường, phong trào “Chủ Nhật xanh – sạch – đẹp” được tổ chức với sự tham gia đông đảo của người dân, lực lượng vũ trang và các tổ chức đoàn thể. Các công trình tạm bợ, lồng bè nuôi trồng thủy sản trái phép trong vịnh Mân Quang được tháo dỡ, góp phần trả lại cảnh quan, cải thiện dòng chảy và môi trường sinh thái khu vực.

Đối với công tác thu gom, xử lý nước thải, hệ thống hạ tầng kỹ thuật từng bước được đầu tư hoàn thiện. Trạm xử lý nước thải tập trung Sơn Trà giai đoạn 1 và giai đoạn 2 được xây dựng đồng bộ, có hệ thống quan trắc tự động, vận hành ổn định, đáp ứng yêu cầu tiếp nhận nước thải từ cảng cá, âu thuyền và các doanh nghiệp trong khu công nghiệp thủy sản. Các biện pháp kỹ thuật ngăn triều, tách dòng, vớt rác tại các cửa xả được triển khai đồng bộ, góp phần hạn chế tình trạng nước thải tràn ra âu thuyền khi triều cường. 

Đáng chú ý, TP. Đà Nẵng đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước và thu gom nước thải xung quanh âu thuyền Thọ Quang, dự kiến triển khai trong giai đoạn 2025–2026, tạo nền tảng lâu dài cho công tác bảo vệ môi trường.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường tại khu vực này trong thời gian tới, UBND thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tập trung rà soát kỹ từng nhiệm vụ còn tồn đọng, chủ động tham mưu cho lãnh đạo thành phố các giải pháp căn cơ, bền vững, tăng cường phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Tài chính, UBND phường Sơn Trà và các đơn vị quản lý để triển khai đồng bộ các giải pháp.

Định hướng phát triển âu thuyền Thọ Quang gắn với du lịch cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, cụ thể, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế, sinh kế ngư dân và bảo vệ môi trường. Các lực lượng công an, bộ đội biên phòng, chính quyền địa phương phải tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm, đẩy mạnh tuyên truyền, ứng dụng công nghệ thông tin, hệ thống camera và quan trắc môi trường, không để tái diễn ô nhiễm.../.

Lê Tuấn