Khánh Hòa: Bảo tồn di tích quốc gia, mở hướng phát triển du lịch văn hóa

TMO - Với mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị di sản, tỉnh Khánh Hòa chú trọng quy hoạch, đầu tư tôn tạo hệ thống di tích quốc gia gắn với khai thác tiềm năng du lịch văn hóa. Cách làm này không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc mà còn mở ra cơ hội phát triển ngành du lịch theo hướng khác biệt.

Tỉnh Khánh Hòa xác định bảo tồn di tích quốc gia là nền tảng để phát triển du lịch văn hóa bền vững. Việc gắn kết giữa gìn giữ di sản và khai thác du lịch không chỉ nâng cao giá trị kinh tế, mà còn lan tỏa sâu rộng những giá trị lịch sử, văn hóa đến cộng đồng và du khách.

Khánh Hòa là địa phương sở hữu nhiều di tích quốc gia có giá trị lịch sử, văn hóa đặc biệt, gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của vùng đất duyên hải Nam Trung Bộ. Trước yêu cầu bảo tồn di sản song hành với phát triển kinh tế, tỉnh đang tập trung xây dựng quy hoạch bảo tồn, trùng tu và tôn tạo các di tích quốc gia, coi đây là nền tảng để phát triển du lịch văn hóa theo hướng bền vững.

Nhiều công trình, địa danh như Tháp Bà Ponagar, Thành cổ Diên Khánh, Chùa Long Sơn… không chỉ mang giá trị tinh thần, kiến trúc độc đáo mà còn là điểm đến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Việc kết hợp bảo tồn di tích với khai thác du lịch sẽ góp phần tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng, nâng cao sức cạnh tranh của ngành du lịch địa phương.

Đồng thời, đây cũng là giải pháp để lan tỏa, giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa đến thế hệ trẻ và cộng đồng. Với định hướng này, Khánh Hòa kỳ vọng vừa bảo vệ được giá trị nguyên gốc của di tích, vừa tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng không gian du lịch văn hóa.

Theo thống kê, toàn tỉnh Khánh Hòa có không gian văn hóa, di sản văn hóa đa tầng, phong phú và đặc sắc. Hiện địa phương có 4 di sản được UNESCO ghi danh (Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa, nghệ thuật làm gốm của người Chăm, nghệ thuật bài chòi Trung Bộ, nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ);

Bên cạnh đó, có 5 bảo vật quốc gia (gồm Bia Hòa Lai; Phù điêu Vua Pô Rômê; Bia Phước Thiện; Tượng thờ Vua Pô Klong Garai; Bộ sưu tập đàn đá Khánh Sơn); 3 di tích quốc gia đặc biệt (Tháp Pô Klong Garai; Tháp Hòa Lai; Tháp Bà Pô Nagar); 28 di tích lịch sử, di tích văn hóa, di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia; 241 di tích cấp tỉnh; 12 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tháp Bà Ponagar. (Ảnh: TT). 

Cùng với đó, Khánh Hoà có nhiều hoạt động lễ hội truyền thống, hiện đại đặc sắc, vịnh biển đẹp, độc đáo thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Tất cả đã tạo nên không gian trải nghiệm văn hóa, du lịch độc đáo, khác biệt mà hiếm địa phương nào có được. Đây chính là tài nguyên vô giá, lợi thế vượt trội để tỉnh đẩy mạnh phát triển du lịch với nhiều loại hình và sản phẩm du lịch đặc sắc, tạo sự khác biệt, có tính cạnh tranh cao.

Do đó, trong giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu hoàn thành công tác lập quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị các di tích quốc gia đặc biệt gồm Tháp Pô Klong Garai, Tháp Hòa Lai và Tháp Bà Pô Nagar, gắn với phát triển du lịch bền vững. Theo kế hoạch, Khánh Hòa sẽ xây dựng đề án tổng thể số hóa di sản văn hóa, hình thành ngân hàng dữ liệu về di tích và di sản phi vật thể.

Đồng thời chú trọng bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống như gốm Bàu Trúc, dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, chế tác trầm hương Vạn Phú gắn với sản phẩm du lịch đặc trưng. Khánh Hòa cũng sẽ tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ để nâng cao trải nghiệm du khách, tích hợp yếu tố văn hóa vào các sản phẩm du lịch mới lạ. Bên cạnh đó, nhiều sự kiện văn hóa, du lịch quy mô lớn sẽ được tổ chức thường niên như lễ hội, tuần lễ văn hóa - du lịch, triển lãm chuyên đề, chương trình nghệ thuật tầm quốc gia và quốc tế, nhằm quảng bá hình ảnh Khánh Hòa đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Nhờ có kho tàng văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, giàu bản sắc, Khánh Hòa sở hữu lợi thế vượt trội để phát triển du lịch đặc sắc, tạo sự khác biệt và nâng cao sức cạnh tranh. Với định hướng rõ ràng, Khánh Hòa kỳ vọng biến di sản văn hóa trở thành nguồn lực chiến lược, tạo động lực cho du lịch bứt phá trong giai đoạn mới.

Nhờ các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, ngành du lịch Khánh Hòa đã ghi nhận những con số tích cực. Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa cho biết, tính chung 8 tháng năm 2025, tổng lượt khách do cơ sở lưu trú du lịch phục vụ ước đạt hơn 12,8 triệu lượt, tăng 15,6% so với cùng kỳ năm 2024 (đạt 81,5% so với kế hoạch năm 2025). Trong đó, khách quốc tế ước đạt hơn 3,7 triệu lượt, tăng 15,7%; khách nội địa ước đạt hơn 9 triệu lượt, tăng 15,5%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt gần 50.586 tỷ đồng, tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2024 (đạt 76,1% kế hoạch năm 2025).

Du lịch Khánh Hoà là điểm đến được nhiều du khách lựa chọn. (Ảnh: TH). 

Để khai thác hiệu quả các giá trị di sản trong phát triển du lịch, tỉnh Khánh Hòa đang tập trung thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, công tác bảo tồn, trùng tu các di tích, đặc biệt là đền tháp Chăm, được quan tâm đầu tư. Các lễ hội truyền thống được phục dựng và tổ chức bài bản, góp phần thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Trong thời gian tới, tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch chất lượng cao, đưa văn hóa Chăm và các giá trị văn hóa đặc sắc của tỉnh vươn xa hơn trên bản đồ du lịch quốc tế. Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hoà cho biết, mục tiêu lớn của tỉnh trong thời gian tới là nỗ lực để xây dựng Khánh Hòa trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch biển quốc tế chất lượng cao, điểm đến hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á.

Để hiện thực hóa những nội dung, chủ trương đề ra, trong năm 2025 phấn đấu hoàn thành việc xây dựng Chiến lược phát triển du lịch Khánh Hòa giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trên cơ sở đó địa phương tiếp tục tập trung triển khai đồng bộ, có kết quả các nhiệm vụ và giải pháp về phát triển du lịch của tỉnh. Góp phần xây dựng ngành du lịch có nhiều đột phá.

Thanh Quỳnh