Khai thác lợi thế, tiềm năng phát triển các ngành kinh tế biển

TMO - Quy hoạch tỉnh Trà Vinh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được phê duyệt, làm cơ sở quan trọng cho định hướng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Trà Vinh từ nay đến năm 2050, với mục tiêu đứng trong nhóm đầu của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, phát triển hướng ra biển, làm giàu từ kinh tế biển.

Tỉnh Trà Vinh nằm giữa 2 con sông lớn, phía Bắc giáp sông Tiền, phía Nam giáp sông Hậu và lại ở vị trí hạ lưu, nơi 2 con sông lớn đổ ra biển với 3 cửa; phía Đông giáp biển với chiều dài 65 km. Dòng sông Cổ Chiên (một nhánh của sông Tiền) và sông Hậu cùng với luồng tàu trọng tải lớn vào sông Hậu đóng vai trò là 3 tuyến đường thủy quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thông thương ra biển Đông, nối với cả nước và quốc tế.

Cùng với luồng tàu biển, địa phương này còn có Khu Kinh tế Định An, là 01 trong 08 khu kinh tế ven biển trọng điểm của cả nước được Trung ương đầu tư nhằm khai thác tiềm năng kinh tế biển; thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và tăng trưởng công nghiệp địa phương nói riêng, đồng bằng sông Cửu Long nói chung.

Vùng biển Trà Vinh có nguồn thủy sản phong phú, giá trị kinh tế tương đối cao. Tài nguyên rừng ngập mặn ven biển của Trà Vinh được xem là một “bức tường xanh” có tác dụng ngăn chặn, hạn chế tác hại của gió bão, sóng biển và kết hợp với nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững. Khu vực này cũng có nhiều loại khoáng sản quan trọng cho phát triển kinh tế như titan sa khoáng, cát, đất sét, nước khoáng...

Về ngành điện, đến nay, tỉnh có 04 nhà máy nhiệt điện, với tổng công suất gần 4.500MW; 09 dự án điện gió tổng công suất 666MW; 01 nhà máy điện mặt trời công suất khoảng 140MW. Tỉnh đang đề nghị Trung ương bổ sung 17 dự án điện gió, công suất 2.400MW vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh; đang kiến nghị Bộ Công thương trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung 46.505,13MW tiềm năng vào Quy hoạch điện VIII; trong đó, công suất điện gió 33.787MW; điện mặt trời 7.587MW; điện sinh khối 110MW; điện rác 21,3MW; điện khí 5.000MW. 

Những năm qua, Trà Vinh được Trung ương quan tâm quy hoạch và đầu tư nhiều công trình trọng điểm cấp quốc gia; bên cạnh, tỉnh ban hành nhiều chủ trương, chính sách đầu tư vào vùng kinh tế biển, đưa kinh tế biển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Khu kinh tế (KKT) Định An, diện tích quy hoạch 39.020ha, là 01 trong 08 KKT ven biển trọng điểm của cả nước, là điều kiện thuận lợi cho tỉnh phát triển kinh tế biển; Luồng cho tàu biển tải trọng lớn vào Sông Hậu, Bến cảng tổng hợp Định An là tiền đề thúc đẩy phát triển cảng nước sâu và trở thành trung tâm giao thương của ĐBSCL; Trung tâm Điện lực Duyên Hải, công suất 4.490MW và các công trình điện gió, điện mặt trời... là những yếu tố thuận lợi cho phát triển kinh tế biển trong tương lai.

Khai thác, nuôi trồng thủy sản được các địa phương trên địa bàn tỉnh tận dụng lợi thế phát triển hiệu quả. 

Giai đoạn 2016 - 2020, kinh tế biển tăng trưởng bình quân 10,5%/năm; giá trị sản xuất của các địa phương ven biển đóng góp khoảng 70%/tổng giá trị của tỉnh, giá trị tăng thêm ngành thủy sản bình quân khoảng 3,6%/năm; thu nhập bình quân đầu người các huyện, thị xã ven biển gấp khoảng 1,1 lần so tỉnh. Kết cấu hạ tầng các huyện, thị xã ven biển được quan tâm đầu tư: cảng cá kết hợp khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão; các tuyến giao thông kết hợp đê bao ven biển, công trình thủy lợi, khu dân cư, tái định cư…

Đại hội Đảng bộ tỉnh Trà Vinh lần thứ XI đã để ra mục tiêu: “Huy động tối đa nguồn lực, đầu tư kết cấu hạ tầng gắn liền với liên kết vùng, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững theo hướng xây dựng Trà Vinh trở thành một trong những tỉnh trọng điểm phát triển kinh tế biển của vùng ĐBSCL”. Để đạt mục tiêu, tỉnh xác định vùng phát triển kinh tế biển là 01 trong 03 vùng kinh tế trọng điểm. Ngày 11/11/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chương trình số 21-CTr/TU về phát triển kinh tế biến tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. 

Để thực hiện hiệu quả Chiến lược, mục tiêu đã đề ra, Trà Vinh thành một trong những tỉnh trọng điểm phát triển kinh tế biển của vùng ĐBSCL, tỉnh sẽ rà soát, điều chỉnh và xây dựng đồng bộ các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế biển thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, tích hợp cụ thể, chặt chẽ, khoa học phù hợp với tiềm năng của tỉnh, lợi thế của từng vùng, đặc điểm của từng địa phương.

Tỉnh Trà Vinh đặt mục tiêu đến năm 2025, tổng giá trị sản xuất các huyện, thị xã ven biển đóng góp khoảng 70 -75% giá trị sản xuất của toàn tỉnh; thu nhập bình quân đầu người ở các địa phương này cao gấp 1,2 lần so với thu nhập bình quân chung của tỉnh; du lịch biển tăng trưởng bình quân hàng năm 15%, đến năm 2025 chiếm 10% tỷ trọng toàn ngành.

Năm 2025, tỉnh cơ bản hoàn thiện hạ tầng giao thông kết nối đồng bộ các khu chức năng, hoàn thành điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế Định An; giá trị sản xuất công nghiệp trong Khu Kinh tế Định An chiếm khoảng 50% tổng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh. Đặc biệt, tỉnh phấn đấu đến năm 2030, tổng công suất của các nguồn điện (điện than, gió, mặt trời, sinh khối....) đạt khoảng 9GW; đến năm 2045 đạt khoảng 12GW.

Theo đó, tỉnh ưu tiên phát triển lĩnh vực năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới; địa phương tiếp tục rà soát bổ sung quy hoạch các dự án điện mặt trời và các dự án điện gió ngoài khơi, năng lượng tái tạo... Đồng thời, đầu tư hạ tầng truyền tải điện, phấn đấu đến năm 2025 Trà Vinh trở thành một trong những trung tâm năng lượng của vùng. Trà Vinh tập trung phát triển thủy sản tại các huyện, thị vùng ven biển theo hướng công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó tập trung vào các đối tượng nuôi thủy sản chủ lực; lựa chọn các đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao, có khả năng cạnh tranh trên thị trường, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của tỉnh.

Tỉnh phấn đấu đến năm 2025 có 15.000ha diện tích nuôi thủy sản thâm canh và bán thâm canh theo hướng sạch có kiểm chứng và chỉ dẫn địa lý; trong đó, có 1.100ha nuôi công nghiệp ứng dụng công nghệ cao đối với tôm sú và tôm thẻ chân trắng, cua, các loài nhuyễn thể.... Đồng thời, tỉnh tập trung đầu tư xây dựng hoàn thiện hạ tầng Khu Kinh tế Định An để mời gọi doanh nghiệp đầu tư; hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị; phát triển các dịch vụ du lịch ở vùng ven biển; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế biển. Trà Vinh cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ trong nghiên cứu, đánh giá về tài nguyên, khoáng sản, nguồn lợi thủy sản vùng biển ven bờ…

Trà Vinh chú trọng công nghiệp năng lượng, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới thành trung tâm năng lượng sạch của vùng ĐBSCL. 

Để phát triển kinh tế toàn diện, phấn đấu đưa Trà Vinh vào nhóm đầu của ĐBSCL, theo Quy hoạch tỉnh vừa được phê duyệt, Trà Vinh sẽ tập trung vào các lĩnh vực kinh tế có tiềm năng, thế mạnh. Về công nghiệp, phát triển nhanh, bền vững theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ mới, thân thiện với môi trường gắn với lợi thế kinh tế biển. Chú trọng công nghiệp năng lượng, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới thành trung tâm năng lượng sạch của vùng ĐBSCL; khai thác hiệu quả công suất các nhà máy nhiệt điện hiện có, từng bước nâng tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền Nam.

Về nông nghiệp, phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, tuần hoàn, sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn theo chuỗi giá trị, hiệu quả và có sức cạnh tranh cao dựa trên ứng dụng khoa học - công nghệ và thích ứng với biển đổi khí hậu. Phát triển mạnh nuôi trồng thủy sản tập trung, nuôi công nghiệp với công nghệ hiện đại và vùng nuôi chuyên canh cho các sản phẩm chủ lực. Phát triển các cây trồng có lợi thế; hình thành các khu nông nghiệp, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao... 

Về dịch vụ cảng biển và logistics, tỉnh đầu tư phát triển dịch vụ cảng biển và logistics, khai thác có hiệu quả các loại hình vận tải đường bộ, đường thủy nội địa, đường biển; nâng cấp hệ thống kho bãi, bảo quản hàng hóa, dịch vụ hậu cần, bến cảng; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực cạnh tranh, năng suất lao động và chất lượng dịch vụ logistics; hình thành và phát triển trung tâm logistics cấp tỉnh tại Khu kinh tế Định An. Về du lịch, phát triển du lịch xanh, bền vững, có sức cạnh tranh cao; du lịch biển, du lịch di sản văn hóa, đặc biệt là văn hóa Khmer; du lịch sinh thái miệt vườn, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp; liên kết với các điểm đến của vùng ĐBSCLvà cả nước.

Đức Hải