TMO - Sau những thiệt hại nặng nề bởi mưa lũ, Nghệ An tập trung hoàn thiện khẩn trương các khu tái định cư nhằm sớm đưa người dân trở lại cuộc sống bình thường. Các hạng mục thiết yếu phụ trợ cũng đang được triển khai với tinh thần ưu tiên cao nhất cho an sinh của Nhân dân.

Đợt lũ lịch sử do hoàn lưu bão số 3 gây ra hồi tháng 7/2025 đã để lại những tổn thất nặng nề cho các xã miền tây Nghệ An, nơi địa hình dốc và hệ thống khe suối dày đặc khiến dòng chảy lũ trở nên dữ dội hơn. Chỉ trong thời gian ngắn, nước từ thượng nguồn đổ về cuồn cuộn, cuốn phăng hàng trăm ngôi nhà, làm sạt lở nhiều khu dân cư và phá hỏng hạ tầng thiết yếu.

Nhiều hộ gia đình mất toàn bộ tài sản, buộc phải sơ tán khẩn cấp trong đêm để đảm bảo an toàn. Chính quyền tỉnh đã huy động lực lượng tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ lương thực, chỗ ở tạm và khẩn trương đánh giá thiệt hại để có phương án tái thiết.

Bên cạnh đó, các cơn bão số 5, số 10, khiến nhiều hộ dân tiếp tục cần phải di dời khẩn cấp do nguy cơ sạt lở cao. Trong bối cảnh nguy cơ thiên tai ngày càng phức tạp, việc ổn định chỗ ở cho người dân vùng lũ đang là nhiệm vụ cấp bách. Các địa phương đang rà soát quỹ đất, xây dựng khu tái định cư ở những vị trí an toàn hơn, đồng thời đẩy nhanh hỗ trợ phục hồi sinh kế để người dân sớm ổn định cuộc sống sau biến cố.

Theo lãnh đạoỦy ban nhân dân xã Mỹ Lý (tỉnh Nghệ An) cho hay, sau bão số 5 và số 10, số hộ dân cần được hỗ trợ tái định cư tiếp tục tăng. Toàn xã có 86 hộ gia đình đăng ký xây dựng nhà lắp ghép do Bộ Công an hỗ trợ. Đến nay, 25 nhà đã được bàn giao cho người dân vào ở, số còn lại đang được khẩn trương để hoàn thành. Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An cho biết, năm 2025, bão và mưa lũ gây thiệt hại trên địa bàn tỉnh hơn 8.500 tỷ đồng; trong đó, có 634 nhà ở bị thiệt hại hoàn toàn, 868 nhà thiệt hại rất nặng, 2.663 nhà thiệt hại nặng và hơn 100.000 nhà tốc mái.

Nghệ An bị thiệt hại nặng nề do thiên tai, bão lũ. (Ảnh: NA).

Căn cứ vào nhu cầu thực tế của người dân và yêu cầu của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An, sau rà soát, Ủy ban nhân dân xã Mỹ Lý đã đề xuất xây dựng bốn điểm tái định cư để di dời tổng số 240 hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, gồm 105 hộ tái định cư ở bản Xiềng Tắm, 82 hộ ở bản Xằng Trên, 17 hộ ở bản Yên Hòa và 36 hộ ở bản Cha Nga. Ngoài các dự án tái định cư tập trung, Ủy ban nhân dân xã Mỹ Lý đã lập phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép cho 110 hộ dân được hỗ trợ theo Nghị quyết số 09/2024/NQ-HĐND ngày 7/6/2024 của Hội đồng nhân dân tỉnh về Quy định chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình bố trí ổn định dân cư trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2024-2030 (Nghị quyết số 09).

Theo chia sẻ của người dân thuộc bản Cửa Rào 2 (xã tương Dương), bản có 12 gia đình bị thiệt hại nhà ở, có 5 hộ đã được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng nhà ở. Cuộc sống của các gia đình hiện rất khó khăn do tài sản tích góp lâu nay đã bị mất hết, lại không có việc làm ổn định.

Ngoài kiến nghị tỉnh sớm phân bổ nguồn kinh phí hỗ trợ theo Nghị quyết số 09, ông Trung cũng kiến nghị cơ quan chức năng sớm xem xét, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân để họ có thể vay vốn ngân hàng để tái đầu tư sản xuất, hoặc vay thêm để xây dựng nhà ở. Lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã Tương Dương cho biết, đợt lũ lịch sử khiến hơn 100 ngôi nhà bị cuốn trôi.

Bộ Công an đã triển khai 14/34 nhà lắp ghép, số còn lại đang tìm mặt bằng phù hợp. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn đề nghị các xã rà soát, tổng hợp nhu cầu bố trí ổn định dân cư và báo cáo đề xuất xây dựng dự án tái định cư tập trung, cũng như xây dựng phương án bố trí dân cư xen ghép để di dời các hộ dân ra khỏi vùng thiên tai.

Báo cáo từ các xã cho thấy, đến nay toàn tỉnh có 1.998 hộ cần phải di dời (tái định cư tập trung 1.100 hộ và xen ghép 898 hộ). Sở đang tổng hợp, phối hợp với các địa phương để rà soát, thẩm định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt để triển khai chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 09 từ nguồn ngân sách địa phương. Dự kiến tỉnh sẽ bố trí khoảng 220 tỷ đồng để thực hiện chính sách này.

UBND tỉnh Nghệ An đã và đang khẩn trương xây dựng khu tái định cư cho người dân vùng sạt lở để ổn định cuộc sống. (Ảnh: QH).

Ngoài ra, ở xã Nhôn Mai, sạt lở đất xảy ra ngày 22/7/2025 đã vùi lấp lán, đè chết một người dân ở bản Huồi Cọ. Theo lãnh đạo UBND xã Nhôn Mai, xã có 227 hộ với 1.207 nhân khẩu nằm trong vùng nguy cơ cao sạt lở, ngập lụt. Ủy ban nhân dân xã đã báo cáo đề xuất chủ trương trình Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng khu tái định cư tập trung di dời 36 hộ dân và lập phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép cho 147 hộ có nguy cơ lũ ống, lũ quét và sạt lở ra khỏi vùng thiên tai. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An thông tin, Sở đang tổng hợp, phối hợp với các địa phương để rà soát, thẩm định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt để triển khai chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 09 từ nguồn ngân sách địa phương.

Dự kiến tỉnh sẽ bố trí khoảng 220 tỷ đồng để thực hiện chính sách này. Trước tình hình nguy cấp trên, UBND tỉnh Nghệ An vừa có báo cáo gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ tỉnh Nghệ An thực hiện 21 dự án tái định cư tập trung tại 15 xã để di dời 1.100 hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, sạt lở; tổng kinh phí đề nghị hỗ trợ hơn 741,85 tỷ đồng.

Những thiệt hại nặng nề do đợt lũ lịch sử gây ra tại miền tây Nghệ An một lần nữa đặt ra yêu cầu cấp thiết về năng lực ứng phó và khả năng thích nghi của các địa phương trước biến đổi khí hậu. Trong khi công tác cứu trợ khẩn cấp đã cơ bản đáp ứng nhu cầu trước mắt, nhiệm vụ lâu dài là tái thiết bền vững và bảo đảm sinh kế cho người dân vùng lũ đang được tỉnh ưu tiên triển khai.

Việc xây dựng các khu tái định cư ở vị trí an toàn, ổn định hạ tầng và hỗ trợ sản xuất sẽ tăng khả năng phục hồi của cộng đồng người dân Nghệ Anbị ảnh hưởng. Đồng thời, tỉnh cũng cần tiếp tục rà soát quy hoạch dân cư, nâng cấp hệ thống cảnh báo sớm, củng cố hồ đập và tăng cường các biện pháp giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

Những nỗ lực này không chỉ giúp người dân sớm vượt qua mất mát trước mắt, mà còn tạo tiền đề để xây dựng một môi trường sống an toàn, chủ động trước các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.

Hà Trang