Đẩy mạnh liên kết, thúc đẩy xuất khẩu gỗ

Thứ ba, 27/06/2023 07:06

TMO - Trong bối cảnh xuất khẩu gỗ giảm sâu do nhu cầu giảm, đơn hàng nhỏ, ngành gỗ đang nỗ lực tìm hướng đi để vượt qua khủng hoảng.

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết, trong 10 năm trở lại đây tăng trưởng xuất khẩu của ngành gỗ và lâm sản luôn đạt 2 con số mỗi năm. Kim ngạch xuất khẩu đứng thứ 5 trong các ngành hàng xuất khẩu (chỉ sau điện thoại, linh kiện điện tử, thiết bị máy móc, da giày, dệt may); xuất khẩu sang 140 quốc gia và vùng lãnh thổ, giữ vị trí thứ nhất Đông Nam Á, thứ 2 châu Á (sau Trung Quốc) và thứ 5 trên thế giới (Trung Quốc, Đức, Ba Lan, Italia). Giá trị xuất siêu trung bình từ 8-10 tỷ USD mỗi năm.

Năm 2022, xuất khẩu gỗ và lâm sản đạt 17,1 tỷ USD, trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 16,01 tỷ USD; lâm sản ngoài gỗ đạt 1,09 tỷ USD. Giá trị xuất siêu đạt trên 14 tỷ USD. 5 thị trường chính của xuất khẩu gỗ và lâm sản gồm: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc, chiếm trên 90% giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên từ quý I năm 2023 đến nay, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản giảm gần 30% so với cùng kỳ năm 2022. Cụ thể: xuất khẩu gỗ và lâm sản quý I năm 2023 đạt 3,1 tỷ USD, giảm 28,3%, trong đó: gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,88 tỷ USD, giảm 28,3%; lâm sản ngoài gỗ đạt 224 triệu USD, giảm 28,2%.

Thống kê của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho thấy, 5 tháng đầu năm 2023 kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của cả nước đạt 4,96 tỷ USD, giảm tới 29,4% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 3,374 tỷ USD, giảm 34,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngành gỗ Việt Nam đang gặp những bất lợi như đơn hàng ít, công nhân giảm giờ làm, chi phí nhân công cao, trình độ công nghệ - kỹ thuật còn thấp. Đồng thời, dòng tiền doanh nghiệp bị ảnh hưởng lớn trong khi các khoản nợ ngân hàng đã đến hạn. Bên cạnh đó, lạm phát tại nhiều nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, châu Âu vẫn đang đứng ở mức cao, chi tiêu các nhân bị thắt chặt, thị trường bất động sản trầm lắng sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến sức tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ toàn cầu trong năm 2023.

Ngành gỗ Việt Nam đang gặp những bất lợi như đơn hàng ít, công nhân giảm giờ làm, chi phí nhân công cao, trình độ công nghệ - kỹ thuật còn thấp...

Theo đánh giá của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, ở Việt Nam, ngành gỗ vẫn đang phải sử dụng nhiều nhân công, quy trình sản xuất còn rườm rà, cồng kềnh làm gia tăng chi phí sản xuất. Vấn đề này cho thấy các doanh nghiệp cần phải đầu tư về công nghệ để rút gọn công đoạn sản xuất, tinh gọn hệ thống sản xuất. Để vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, các doanh nghiệp cần phải nâng cấp, tìm ra những máy móc thay thế nhiều công đoạn trong sản xuất để tiết kiệm chi phí, giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm đồ gỗ.

Sở Công Thương tỉnh Bình Dương cho biết, Bình Dương được xem là trung tâm chế biến và xuất khẩu gỗ của Việt Nam với giá trị đạt 6,5 tỷ USD, chiếm tới 43% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ của cả nước trong năm 2022. Để giúp ngành gỗ phát triển, Sở Công Thương tỉnh Bình Dương cho rằng cần phải thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp phụ trợ của ngành gỗ như: sơn, keo, đinh vít, bao bì, logistics. Đồng thời, cần thúc đẩy đầu tư, phát triển vùng nguyên liệu rừng trồng tập trung trong nước, rừng gỗ lớn, gỗ có chứng chỉ quản lý rừng bền vững đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng. Cần có các chính sách hỗ trợ về thuế, bảo hiểm, tín dụng để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong thời điểm khó khăn hiện nay.

Trước những khó khăn hiện hữu, thời gian qua, các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ cũng đã chủ động tìm kiếm mở rộng thị trường, tập trung vào tiêu chí là sản phẩm chất lượng nhưng giá tốt, phù hợp với thị hiếu và chú trọng chính sách hậu mãi nhằm tạo dựng thương hiệu, niềm tin đối với người tiêu dùng. Dự báo năm 2023 sẽ còn nhiều khó khăn với các ngành xuất khẩu, trong đó có ngành gỗ và sản phẩm từ gỗ, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng, thời gian tới, các doanh nghiệp ngành gỗ cần phải tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh bằng việc áp dụng đồng bộ các giải pháp. Tập trung các giải pháp đưa công nghệ vào sản xuất, sử dụng nguồn nguyên liệu là gỗ rừng trồng trong nước nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất lao động...

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương xây dựng các khu công nghiệp chế biến tập trung; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, tổ chức các hội chợ quốc tế lớn. Các tổ chức, cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạnh phát triển ngành lâm nghiệp, phát triển trồng rừng bền vững đi đôi với chế biến sâu. Đồng thời, cần đẩy mạnh việc xúc tiến thương mại, nắm vững thị trường để chủ động việc giải quyết tranh chấp thương mại và sản xuất, kinh doanh đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường tiêu dùng thế giới...

Theo Đề án phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, hiệu quả giai đoạn 2021–2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 327/QĐ-TTg ngày 10.3.2022, mục tiêu đến năm 2030, ngành công nghiệp chế biến gỗ trở thành một ngành kinh tế quan trọng; xây dựng, phát triển thương hiệu sản phẩm gỗ Việt Nam có uy tín trên thị trường trong nước và quốc tế; phấn đấu để Việt Nam nằm trong nhóm các nước hàng đầu thế giới về sản xuất, chế biến, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ…

Để thực hiện mục tiêu xuất khẩu đồ gỗ đạt mức 20 tỷ USD đến năm 2025, ông Lập cho rằng cần sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chủ quản, hiệp hội ngành hàng, đặc biệt là sự quyết tâm, đoàn kết, đồng lòng của doanh nghiệp ngành chế biến gỗ và lâm sản đẩy mạnh đầu tư liên doanh liên kết, chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả trong sản xuất, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.