Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả dự báo, ứng phó hạn mặn

TMO - Tỉnh Vĩnh Long đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số nâng cao hiệu quả công tác dự báo, cảnh báo về tình hình hạn mặn, qua đó kịp thời để chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại trong sản xuất.  

Những năm gần đây, các địa phương tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chịu tác động lớn bởi biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng hạn hán, mặn xâm nhập nội đồng vào mùa khô, gây ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp của nông dân trong khu vực. Để ứng phó với hạn mặn, cùng với các địa phương trong vùng, tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Kế hoạch ứng phó hạn, mặn theo ba kịch bản nhằm chủ động trước tình hình thực tế cho cả giai đoạn 2023-2025.

Theo đó, với lần lượt độ mặn khác nhau, các địa phương kịp thời triển khai các phương án cần thiết nhằm bảo đảm nhu cầu nước sản xuất trong điều kiện hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra gay gắt và cấp nước sinh hoạt cho người dân…Bên cạnh đó tỉnh tích cực ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong công tác dự báo để kịp thời triển khai hiệu quả các giải pháp ứng phó với điều kiện của từng địa phương.

Để nâng cao hiệu quả công tác quan trắc, theo dõi diễn biến độ mặn xâm nhập, Vĩnh Long đã triển khai hệ thống đo mặn tự động ở một số điểm lấy nước của các địa phương thường xuyên bị ảnh hưởng xâm nhập mặn. Các thiết bị đo mặn tự động có kết nối internet, cập nhật số liệu độ mặn và truyền về phần mềm trên điện thoại di động thông minh.

Không những thế tỉnh Vĩnh Long còn đẩy mạnh đầu tư các hệ thống quan trắc, phục vụ công tác dự báo chính xác. Tại xã Bình Hòa Phước (huyện Long Hồ) đã được tỉnh hỗ trợ lắp đặt 2 hệ thống quan trắc nước tự động. Nhờ đó đã cung cấp kịp thời và chính xác thông tin tình hình độ mặn. Để thông tin dự báo được phát đi rộng rãi, cập nhật cụ thể đến từng người dân, có hướng dẫn sát sao trong việc triển khai giải pháp ứng phó, xã Bình Hoà Phước đã sử dụng mạng xã hội, tạo nhóm thông tin để kết nối với người dân trên địa bàn.

Với các thông tin được tiếp cận, người dân dễ dàng nắm bắt được thời gian xâm nhập mặn, độ mặn, mức độ gay gắt và triển khai các giải pháp ngăn mặn, nạo vét kênh mương, tăng thể tích trữ nước, đảm bảo đủ nước tưới phục vụ sản xuất trong mùa hạn mặn. Nhờ đó, trong các đợt hạn mặn vừa qua, chính quyền địa phương và người dân đã có những giải pháp vận hành cống ngăn mặn, trữ ngọt, tưới tiêu phù hợp.

Địa phương đẩy mạnh đầu tư các hệ thống quan trắc, phục vụ công tác dự báo chính xác (Ảnh minh họa). 

Thông tin từ lãnh đạo UBND xã Bình Hoà Phước, thời gian tới, địa phương tiếp tục tận dụng các nền tảng công nghệ này, thường xuyên liên hệ đơn vị chức năng kiểm tra, bảo trì hệ thống quan trắc mặn để đảm bảo chính xác trong dự báo; đồng thời tuyên truyền người dân chủ động nắm bắt thông tin, tăng ý thức cảnh giác để nâng cao năng lực phòng, chống hạn mặn.

Theo Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai tỉnh Vĩnh Long, để chủ động phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô 2023 - 2024, tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương tập trung thực hiện các giải pháp công trình. Kết quả đo mặn hàng ngày do Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh đo từ 8 trạm cố định đã được thông tin nhanh qua hệ thống tin nhắn SMS đến gần 1.800 đầu số là lãnh đạo các cấp, đồng thời tin tức được phát trên sóng phát thanh và sóng truyền hình cùng các nhóm thông tin để truyền tải rộng rãi đến người dân. Bên cạnh đó, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Vĩnh Long đã chú trọng việc áp dụng chuyển đổi số trong công tác quan trắc, thu thập, lưu trữ dữ liệu và dự báo; đồng thời nâng cao năng lực của dự báo viên.

Hiện nay, nhờ dữ liệu được kết nối, chia sẻ trên hệ thống dùng chung nên đơn vị đã chủ động trong khai thác dữ liệu. Các thông số được cập nhật, lưu trữ, sắp xếp khoa học đã tạo nên hệ thống dữ liệu chi tiết theo từng khoảng thời gian mà dự báo viên cần. Nhờ đó, dự báo viên có thể thu thập thông tin từ các trạm quan trắc nhanh chóng. Sau quá trình thu thập, đối chiếu với nhiều yếu tố có liên quan, dự báo viên sẽ đưa ra những bản tin với tính chính xác cao về tình hình mặn, dự báo mức độ và ảnh hưởng trong những khoảng thời gian nhất định. 

Thời gian gần đây, ngành Khí tượng Thủy văn tỉnh đã đẩy mạnh công tác ứng dụng khoa học công nghệ với những công cụ thiết thực và hiệu quả giúp dự báo nhanh chóng và chính xác. Tuy nhiên, để các công cụ này phát huy hiệu quả, người làm công tác dự báo có vai trò quan trọng. Bằng công nghệ và các dữ liệu thu thập được, dự báo viên với kinh nghiệm và sự am hiểu thực địa sẽ đưa ra quyết định về các chỉ số tăng giảm. 

Tình hình xâm nhập mặn kéo dài tại Vĩnh Long đã ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất của người dân. Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường chuyển đổi số để dự báo kịp thời, chủ động ứng phó hạn mặn đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho ngành nông nghiệp cũng như người dân tỉnh Vĩnh Long yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế, xã hội.

Minh Huế