Cao Bằng xây dựng thương hiệu nông sản địa phương

TMO - Tỉnh Cao Bằng xác định: Xây dựng thương hiệu nông sản dựa trên thế mạnh của từng địa phương là nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao giá trị nông sản, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững.

Cao Bằng là tỉnh có tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên, trong đó có khoảng 150.000 ha đất có khả năng phát triển nông nghiệp; diện tích cây trồng chính gần 90.000 ha, chủ yếu là cây lương thực; nhiều vùng sinh thái gắn liền với các cây trồng đặc trưng, đặc hữu mang giá trị văn hóa, kinh tế cao.

Toàn tỉnh hiện có gần 200 sản phẩm nông nghiệp lợi thế thuộc 6 nhóm sản phẩm, gồm: nhóm thực phẩm; đồ uống; thảo dược; vải và may mặc; lưu niệm, nội thất, trang trí; dịch vụ, du lịch nông thôn. Việc xây dựng thương hiệu chính là cách giúp cho nông sản có sức cạnh tranh và tạo được chỗ đứng trên thị trường.

Qua đó, người dân được nâng cao kiến thức về nông nghiệp, nông thôn, quy trình canh tác, chọn giống sản xuất, bảo quản, tiếp thị sản phẩm; quản lý bán hàng, đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý để tránh bị xâm phạm... Đồng thời, là cơ sở để bảo vệ và phát triển sản phẩm đặc trưng vùng, miền và quảng bá, thu hút khách du lịch.

Phát huy và nâng cao giá trị nông sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu tỉnh ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách, chương trình, đề án về xây dựng và phát triển nhãn hiệu, thương hiệu, chỉ dẫn địa lý các sản phẩm nông sản. Tập trung đào tạo, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về sở hữu trí tuệ; bảo hộ, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm đặc thù của địa phương; triển khai các hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, ngăn chặn các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; khuyến khích, hỗ trợ xây dựng các tổ chức, doanh nghiệp khoa học và công nghệ của tỉnh hoạt động trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. 

Ðến nay, tỉnh có 2 sản phẩm được bảo hộ chỉ dẫn địa lý là hạt dẻ Trùng Khánh, trúc sào và chiếu trúc sào; 2 sản phẩm được cấp nhãn hiệu chứng nhận gồm: lê Đông Khê, thạch đen Thạch An; 8 sản phẩm được cấp nhãn hiệu tập thể: thịt bò Mông Cao Bằng, miến dong hương rừng Phja Oắc Sơn Đông, miến dong Nguyên Bình sản xuất từ củ dong nguyên chất, miến dong Nguyên Bình, rượu Tà Lùng, quýt Trà Lĩnh, nếp Hương Bảo Lạc, vịt cỏ Trùng Khánh. 

Hạt dẻ Trùng Khánh được Hiệp hội Du lịch Cao Bằng giới thiệu tại các sự kiện thương mại trong và ngoài nước. 

Huyện Trùng Khánh có diện tích trồng cây hạt dẻ trên 240 ha, tập trung nhiều ở thị trấn Trùng Khánh, các xã Chí Viễn, Khâm Thành, Đình Phong, Ngọc Khê và Phong Châu. Năm 2014, sản phẩm hạt dẻ Cao Bằng được công bố chỉ dẫn địa lý Trùng Khánh, đem lại ý nghĩa quan trọng về thương mại, du lịch địa phương.

Để định vị thương hiệu, huyện thiết lập quy chế sử dụng nhãn hiệu tập thể “Hạt dẻ Trùng Khánh” xây dựng chuỗi liên kết, kênh bán hàng tại các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, siêu thị, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử trong và ngoài tỉnh; tổ chức đưa sản phẩm tham gia sàn giao dịch nông sản trong tỉnh và một số thành phố lớn; quảng bá thương hiệu gắn với du lịch, bán hàng qua mạng, giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội nhằm thu hút khách hàng trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, huyện cũng tăng cường các hình thức liên doanh, liên kết, tạo môi trường đầu tư thông thoáng để mời gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư vào phát triển sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ các sản phẩm từ cây dẻ. Huyện Trùng Khánh đặt mục tiêu trong thời gian tới, mỗi xã xây dựng ít nhất một hợp tác xã hoặc tổ hợp tác, đảm bảo đầu vào, đầu ra cho nông dân; khai thác mô hình du lịch nông nghiệp trên cơ sở mở rộng diện tích sản xuất cây đặc sản, song song với bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, vệ sinh môi trường.

Tỉnh Cao Bằng triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng tầm thương hiệu nông sản tại các địa phương. 

Thời gian qua, Sở Công Thương Cao Bằng đang tích cực thực hiện các giải pháp đồng bộ để tăng cường tiêu thụ và nâng cao giá trị cho sản phẩm gạo nếp ong trên địa bàn. Gạo nếp ong (tên địa phương là Khẩu Phẩng) là đặc sản nổi tiếng của huyện Trùng Khánh, được biết đến không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn bởi giá trị dinh dưỡng cao. Cây lúa đặc sản này được trồng chủ yếu ở các xã Ngọc Côn, Ngọc Khê, Phong Châu, Đình Phong, Chí Viễn…

Theo báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Cao Bằng, tính đến năm 2024, tỉnh đã có khoảng 2.200 ha đất trồng gạo nếp ong, ước đạt khoảng 10.000 tấn mỗi năm. Với mục tiêu phát triển gạo nếp ong thành sản phẩm chủ lực của tỉnh, Cao Bằng đang nỗ lực mở rộng diện tích. Dự kiến trong vài năm tới, diện tích sản xuất gạo nếp ong có thể tăng từ 5.000 ha lên khoảng 7.000-8.000 ha, đồng thời nâng sản lượng gạo lên khoảng 15.000 tấn mỗi năm.

Với mục đích gia tăng giá trị, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cộng đồng người dân vùng sản xuất, tạo thương hiệu sản phẩm nếp ong Trùng Khánh, UBND tỉnh Cao Bằng đã có Quyết định số 2769/QĐ-UBND, ngày 30/12/2020 phê duyệt dự án “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể gạo nếp ong Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng”. Sau 3 năm thực hiện dự án, năm 2023, sản phẩm nếp ong của huyện Trùng Khánh đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể “Nếp ong Trùng Khánh”.

Nâng tầm giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản hiện nay, tỉnh tiếp tục hỗ trợ, xúc tiến phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm đặc sản, làng nghề truyền thống dưới hình thức chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận tập thể. Đối với các sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, tăng cường công tác đào tạo, huấn luyện và trao đổi kinh nghiệm về quản lý, khai thác quyền sở hữu trí tuệ cho tổ chức quản lý và sử dụng.

Ngành chức năng tỉnh đẩy mạnh hỗ trợ, xúc tiến xây dựng các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh áp dụng quy trình sản xuất thực hành tốt theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP để quản lý và sản xuất sản phẩm nông nghiệp theo tiêu chuẩn. Nghiên cứu, ban hành các cơ chế, giải pháp hỗ trợ thúc đẩy tạo ra tài sản trí tuệ, đặc biệt là các nhóm chủ thể doanh nghiệp và nhóm sản phẩm chủ lực, đặc thù, sản phẩm OCOP địa phương; tiếp tục nâng cao vai trò quản lý nhà nước về quản lý, kiểm soát nguồn gốc chất lượng sản phẩm được bảo hộ. 

Đồng thời chú trọng việc đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi để quảng bá, phát triển hình ảnh, khẳng định vị thế cạnh tranh của các sản phẩm chủ lực trên thị trường; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sở hữu trí tuệ. 

Mạnh Dũng