TMO - Bảo vệ rừng gắn với phát triển kinh tế là một trong những nhiệm vụ đang được tỉnh Lai Châu cụ thể hóa bằng nhiều hành động thiết thực. Nhờ đó, diện tích rừng được bảo tồn hiệu quả, đồng thời người dân có thêm sinh kế ổn định.

Bằng việc khuyến khích mô hình kinh tế dưới tán rừng, hỗ trợ trồng dược liệu, chăn nuôi kết hợp…, nhiều hộ gia đình trên địa bàn tỉnh Lai Châu không chỉ nâng cao thu nhập mà còn chung tay giữ gìn “lá phổi xanh” của Tổ quốc.

Với diện tích rừng tự nhiên lớn, Lai Châu xác định rừng không chỉ là lá chắn sinh thái, bảo đảm an ninh môi trường mà còn là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế bền vững. Chính quyền và ngành chức năng đã đẩy mạnh khoán, giao rừng cho cộng đồng, hộ gia đình quản lý; đồng thời hỗ trợ người dân phát triển các mô hình kinh tế dưới tán rừng như trồng cây dược liệu, nuôi ong, chăn thả gia súc.

Nhờ đó, nhiều hộ dân vừa nâng cao thu nhập, vừa có thêm động lực bảo vệ rừng. Song song với đó, các dự án chi trả dịch vụ môi trường rừng được triển khai hiệu quả, mang lại nguồn thu ổn định hàng năm, góp phần cải thiện đời sống đồng bào dân tộc thiểu số.

Từ những cách làm thiết thực này, diện tích và chất lượng rừng ở Lai Châu được giữ vững, đa dạng sinh học được bảo tồn, trong khi đời sống người dân ngày càng ổn định hơn

Đặc biệt, nguồn lợi từ chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đã giúp các hộ dân trên địa bàn xã Thu Lũm có thêm sinh kế tái đầu tư sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Theo chia sẻ của người dân bản Lò Ma, năm 2024, gia đình đã được nhận 22 triệu đồng chi trả DVMTR. Ngoài mua thêm vật dụng sinh hoạt thiết yếu trong sinh hoạt, họ mua máy nổ, máy xay xát. Năm nay, nếu nhận được tiền sẽ mua thêm 2 con bò giống mở rộng quy mô chăn nuôi theo hướng hàng hóa.

Rừng không chỉ đảm bảo ổn định nguồn nước sản xuất, sinh hoạt, không khí trong lành, giờ còn tạo thêm thu nhập cho dân bản. Được biết, bản Lò Ma có 35 hộ với gần 180 nhân khẩu, 100% dân tộc Hà Nhì sinh sống. Bản được giao quản lý, bảo vệ hơn 300ha rừng.

Chính sách chi trả DVMTR góp phần nâng cao công tác bảo tồn rừng của người dân Lai Châu.

Những năm qua, bà con được cấp ủy, chính quyền địa phương, cán bộ kiểm lâm địa bàn, bộ đội biên phòng tuyên truyền, vận động thực hiện các biện pháp bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng; đốt nương đúng cách. Cùng với đó, hướng dẫn sử dụng tiền chi trả DVMTR hợp lý để góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế từ chăn nuôi, trồng trọt.

Phối hợp với xã, lực lượng kiểm lâm tổ chức ký cam kết với các hộ trong công tác quản lý, bảo vệ rừng; đưa vào quy ước chung của bản quy định xử phạt hành chính đối với trường hợp vi phạm lâm luật. Thành lập tổ xung kích chuyên trách bảo vệ rừng. Hiện, bà con nắm bắt quy trình, hiệu lệnh báo cháy rừng và chủ động tham gia chữa cháy.

Bản thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức tuần tra bảo vệ rừng và đường biên, mốc giới, vì vậy, những khu rừng giáp ranh, dấu hiệu khu vực biên giới luôn được bảo vệ và không bị xâm phạm.

Hiện, xã Thu Lũm có 20.553ha rừng; tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 82,5%. Chỉ tính riêng năm 2024, bình quân các hộ dân trên địa bàn nhận 22 triệu đồng tiền DVMTR. Đây là nguồn thu tương đối lớn và quan trọng đối với người dân ở vùng cao, biên giới. Điều này không chỉ tác động tích cực đến nhận thức, ý thức trách nhiệm của nhân dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng mà còn mở ra định hướng mới cho phát triển kinh tế - xã hội của xã từ phát triển cây dược liệu.

Lãnh đạo UBND xã Thu Lũm cho biết, năm 2025, ước tính xã Thu Lũm được nhận 20 tỷ đồng chi trả DVMTR. Nguồn thu này có tác động tích cực đến thu nhập và cuộc sống người dân. Do đó, công tác bảo vệ và phát triển rừng được cấp ủy, chính quyền xã xác định là nhiệm vụ trọng tâm.

Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, nâng tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 84,29%, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 42 triệu đồng/năm. Để thực hiện, xã xác định nhiệm vụ đột phá: bảo vệ và phát triển rừng bền vững gắn với phát triển cây dược liệu dưới tán rừng.

Hiện, UBND xã đã kiện toàn Ban Chỉ đạo chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững; xây dựng kế hoạch bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng. Cử công chức phối hợp với cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn tăng cường xuống cơ sở đẩy mạnh công tác tuyên truyền, ký cam kết thực hiện các quy định bảo vệ gắn với phòng cháy, chữa cháy rừng. 17/17 bản thành lập, duy trì hoạt động của tổ xung kích chuyên trách bảo vệ rừng với sự tham gia của tất cả các hộ gia đình được nhận tiền DVMTR.

Thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát, đánh giá tình hình và sẵn sàng huy động nhân dân tham gia chữa cháy theo phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng, hậu cần, phương tiện, chỉ huy tại chỗ).

Trước đó, để công tác chi trả DVMTR đạt hiệu quả, UBND tỉnh Lai Châu ban hành Quyết định Số: 31/2025/QĐ-UBND ngày 20/6/2025 quy định một số nội dung thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh.

Người dân phát quang thực bì, phòng chống cháy rừng. (Ảnh: GP).

Quyết định nêu rõ, mức chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong trường hợp chi trả ủy thác thông qua Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh bằng 1% tổng doanh thu thực hiện trong kỳ theo quý. Mức chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng của tổ chức nuôi trồng thủy sản hoặc liên kết với các hộ gia đình, cá nhân nuôi trồng thủy sản trong trường hợp chi trả ủy thác thông qua Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh bằng 1% tổng doanh thu thực hiện trong kỳ theo quý.

Ngoài ra, về việc tạm ứng tiền DVMTR, sẽ căn cứ kế hoạch thu, chi được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và nhu cầu của bên cung ứng dịch vụ môi trường rừng, các đơn vị, tổ chức được giao hỗ trợ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng cấp tỉnh; Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng cấp tỉnh thực hiện tạm ứng kinh phí cho bên cung ứng dịch vụ môi trường rừng, các đơn vị, tổ chức được giao hỗ trợ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng cấp tỉnh, số lần tạm ứng là 01 lần/năm, vào quý IV, với tỷ lệ tối đa là 60% theo kế hoạch thu, chi đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, để thanh toán cho bên nhận hợp đồng khoán bảo vệ rừng, hợp đồng bảo vệ rừng…

Nguồn lợi chi trả DVMTR giúp bà con thay đổi nhận thức và hành động trong thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng. Do đó, việc gắn kết bảo vệ tài nguyên rừng với phát triển sinh kế cho người dân đang mở ra hướng đi đúng đắn và bền vững cho Lai Châu.

Khi rừng được giao cho cộng đồng và từng hộ dân chăm lo, mỗi cánh rừng không chỉ trở thành “nguồn sống” mà còn là niềm tự hào, trách nhiệm của người dân với quê hương. Các mô hình kinh tế dưới tán rừng cùng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã minh chứng cho lợi ích kép: vừa tạo thu nhập ổn định, vừa nâng cao ý thức bảo vệ và gìn giữ hệ sinh thái. Nhờ đó, diện tích rừng ở Lai Châu được bảo vệ tốt hơn, đa dạng sinh học được duy trì, đời sống bà con vùng cao ngày càng cải thiện.

Chí Thiện

Tin nổi bật