Bảo tồn, phát huy giá trị đa dạng sinh học khu thiên nhiên Mường La 

TMO - Những năm qua, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La (tỉnh Sơn La) tích cực phối hợp với các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng, đa dạng sinh học tại khu vực này. 

Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La quản lý hơn 17.892 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 14.000 ha đất có rừng. Xác định bảo vệ rừng là nhiệm vụ quan trọng, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng thông qua các cuộc họp, hội nghị ở xã, bản, loa phát thanh, tờ rơi. Phân công trực cháy 24/24 giờ, đặc biệt trong thời gian khô hanh, nắng nóng kéo dài. 

Đáng chú ý, những năm trở lại đây để tiếp tục nâng cao hiệu quả giám sát, bảo vệ rừng, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên đã áp dụng công nghệ SMART - Bộ công cụ quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra. Việc ứng dụng SMART đã giúp các quản lý bảo vệ rừng và thành viên tổ tuần tra rừng cộng đồng nâng cao hiệu quả công tác tuần tra.

Thay vì phải ghi chép tọa độ, chụp ảnh riêng lẻ rồi mang về phân tích như trước, giờ đây lực lượng kiểm lâm có thể thu thập dữ liệu trực tiếp ngay tại hiện trường, bao gồm hình ảnh và tọa độ, và chuyển thông tin lên hệ thống để xử lý và tổng hợp nhanh chóng. Bản đồ khu vực được tích hợp trong ứng dụng giúp xác định chính xác lộ trình di chuyển, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa thời gian tuần tra cũng như việc quản lý và nắm bắt công tác tuần tra tại cơ sở.  

Công tác bảo vệ rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La được đẩy mạnh triển khai. 

Cùng việc việc đẩy mạnh giám sát, bảo vệ rừng, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên chú trọng phát triển sinh kế để cộng đồng vùng đệm yên tâm bảo vệ rừng. Các mô hình phát triển kinh tế như trồng cây dược liệu, cây ăn quả hay chăn nuôi bền vững đã được triển khai nhằm giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định mà không cần xâm phạm rừng.

Hiện nay, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên đã ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng phục vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2025 (nguồn thu 2024) giữa Ban quản lý với 23 cộng đồng bản, tổ chức trên địa bàn lâm phần được giao quản lý. Năm 2024, diện tích rừng được chi trả dịch vụ môi trường rừng hơn 13.955 ha; tổng số tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2024 (nguồn thu 2023) hơn 9,8 tỷ đồng, trong đó: Trên 8,5 tỷ đồng chi trả cho 23 cộng đồng bản, tổ chức ký hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng trên địa bàn.  

Từ số tiền dịch vụ môi trường rừng hằng năm nhận được, cộng đồng dân cư vùng đệm đã sử dụng dùng để mua sắm dụng cụ phục vụ công tác tuần tra, bảo vệ rừng, làm đường băng cản lửa, phòng cháy, chữa cháy rừng, hỗ trợ các thành viên tổ bảo vệ rừng, xây dựng, sửa chữa các công trình của bản. Nhờ vậy, người dân không xâm hại đến rừng và động vật hoang dã, diện tích rừng được giao cho bản bảo vệ ngày càng phát triển tốt hơn... 

Tỉnh Sơn La hiện có 5 khu rừng đặc dụng và khu bảo tồn thiên nhiên, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm và duy trì cân bằng sinh thái của vùng. Bên cạnh các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt, từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng đã góp phần thực hiện hiệu quả công tác bảo vệ rừng, tạo động lực để nhân dân trong vùng gắn bó, nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ rừng.../. 

Thu Hoài