Bảo đảm khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước

TMO - Xác định tầm quan trọng của tài nguyên nước trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua UBND tỉnh Bắc Ninh đã ban hành nhiều quy định siết chặt quản lý, đồng thời chỉ đạo các sở, ngành chức năng, địa phương triển khai các phương án cân bằng, điều tiết và sử dụng hiệu quả nguồn nước trong phát triển kinh tế xã hội. 

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh, tài nguyên nước mặt toàn tỉnh có khoảng 34 tỷ 900 triệu m3/năm. Tổng lượng nước mặt được khai thác phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt khoảng 479 triệu 220 ngàn m3/năm. Hiện trạng tài nguyên nước dưới đất với tổng trữ lượng toàn tỉnh khoảng: 255.248.150 m3/năm. Tổng lưu lượng khai thác hiện tại khoảng: 94.900.000 m3/năm. Hiện trạng xả thải vào nguồn nước với lưu lượng xả thải trung bình khoảng 113.150 m3/năm.

Bắc Ninh cũng có hệ thống sông liên tỉnh gồm 3 sông: Sông Cầu, Sông Đuống, Sông Thái Bình. Trong khi đó, hệ thống sông nội tỉnh gồm 8 sông: Ngũ huyện khê, Cà Lồ, Tào Khê, Dâu, Đông Côi-Ngụ, Đồng Khởi, Bùi, Đại Quảng Bình. Về Ao, hồ, đầm, có khoảng gần 15.000 ao, hồ, đầm lớn nhỏ. 

Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế-xã hội đòi hỏi công tác quản lý, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh cần được nâng cao 

Tuy nhiên, kết quả quan trắc động thái dưới nước cho thấy một số vùng có nguy cơ suy giảm, bị ô nhiễm như ở KCN Yên Phong, xã Hòa Long (thành phố Bắc Ninh), phường Đình Bảng (thị xã Từ Sơn), ô nhiễm ở một số tuyến sông nội tỉnh. Nguyên nhân do tình trạng khai thác, sử dụng nguồn nước bừa bãi, gây lãng phí; hiện tượng xả thải ở một số CCN chưa qua xử lý; nước thải sinh hoạt, chăn nuôi chưa được kiểm soát chặt; tình trạng ô nhiễm sắt, chì, mangan... và do tốc độ đô thị hoá diễn ra nhanh chóng khiến ách tắc dòng chảy.

Để khắc phục hiệu quả những tồn tại này đồng thời bảo đảm ổn định nguồn nước phục vụ cho mục tiêu phát triển, toàn tỉnh hoàn thành xây dựng các dự án, hạng mục về bảo vệ tài nguyên nước: Quan trắc động thái nước dưới đất; cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; điều tra, đánh giá xác định vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; xây dựng mô hình xử lý làm sạch ao hồ tại một số ao hồ trung tâm trên địa bàn tỉnh; điều chỉnh quy hoạch khu vực khai thác, tập kết cát, sỏi lòng sông và vật liệu xây dựng, bảo đảm an ninh nguồn nước.

Giám sát hiệu quả việc triển khai, thực hiện quan trắc động thái nước dưới đất; đánh giá chất lượng nước mưa trên địa bàn tỉnh; điều tra, đánh giá phân loại mức độ ô nhiễm suy thoái cạn kiệt nguồn nước mặt và hiện trạng xả nước thải vào nguồn nước; lập bản đồ phân vùng rủi ro thiên tai trên địa bàn tỉnh; đề xuất nhân rộng dự án xây dựng mô hình xử lý làm sạch ao, hồ tại một số ao, hồ trung tâm; hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện trám lấp giếng không khai thác.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tài nguyên nước, khoáng sản và ứng phó biến đổi khí hậu tới tất cả các tổ chức, doanh nghiệp, mọi tầng lớp nhân dân. Xây dựng kế hoạch kiểm tra thường xuyên hàng năm đối với các tổ chức, cá nhân được cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xử lý kịp thời, kiên quyết đối với các hành vi vi phạm về khai thác trái phép tài nguyên nước, bảo đảm ổn định nguồn nước trong sinh hoạt, sản xuất, tưới tiêu trước mọi thách thức.

Việc vận hành các nhà máy nước sạch giữ vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh  

Cùng với những giải pháp trên, việc đưa vào vận hành các nhà máy nước sạch, nâng cao tỷ lệ tiếp cận, sử dụng nước sạch cho người dân trên địa bàn tỉnh góp phần hạn chế khai thác nước ngầm. Đến nay, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Bắc Ninh đã  đưa vào vận hành gần 40 nhà máy nước sạch cung cấp, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho người dân nông thôn.

Hội đồng nhân dân tỉnh đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình bảo đảm an ninh nguồn nước thô của các trạm cấp nước sạch do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn quản lý.

Theo đó, trong thời gian từ nay đến hết năm 2025, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn được giao nhiệm vụ đầu tư nâng cấp, mở rộng một số hạng mục tại các trạm nước sạch: Tri Phương (Tên Du), Tam Giang (Yên Phong). Phù Lãng (Quế Võ), Cao Đức, Đại Lai (Gia Bình), Phú Hòa (Lương Tài). 

Hướng tới việc khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nước đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương, Sở TN&MT đã hoàn thành kế hoạch quản lý sử dụng ao hồ, đầm trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2020-2030; quan trắc động thái nước dưới đất gồm 48 điểm; cắm 1.688 mốc hành lang bảo vệ nguồn nước tại sông Cầu, sông Đuống và sông Thái Bình. 

Bên cạnh đó, phối hợp với ngành chức năng, các huyện, thành phố thực hiện tốt công tác thẩm định trình tỉnh cấp phép tài nguyên nước, khoáng sản cho 20 tổ chức, cá nhân; phê duyệt 19 hồ sơ tính tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, khoáng sản; kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản (đất, đất sét, cát) tại một số địa bàn phức tạp; dừng hoạt động của các bãi tập kết cát, sỏi lòng sông và vật liệu xây dựng...

Hướng dẫn các cơ quan, tổ chức khai thác nước, xả nước thải vào nguồn nước; chấn chỉnh tình trạng khai thác làm hạ thấp mực nước ngầm trên địa bàn tỉnh; khảo sát, đánh giá tình hình phát thải khí nhà kính tại 86 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và đề xuất danh mục, ngưỡng phát thải; điều tra đánh giá xác định vùng hạn chế khai thác nước dưới đất. Tập trung xây dựng kế hoạch hành động giảm thải khí cacbon, bảo vệ môi trường và xây dựng mô hình xử lý làm sạch ao, hồ tại các vị trí trung tâm trên địa bàn tỉnh, bảo vệ hệ sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Hoài Anh