Xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc tăng mạnh

TMO - Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) trong tháng 1/2024 đạt 42 triệu USD, tăng mạnh 275% so với cùng kỳ năm 2023.

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, trong tháng đầu năm, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 242 triệu USD, tăng 71% so với cùng kỳ năm 2023. Cùng với xuất khẩu, giá tôm nguyên liệu ở một số địa phương cũng có xu hướng nhích lên trong tháng đầu năm. Đây là một tín hiệu tích cực khởi đầu cho xuất khẩu tôm năm 2024. Theo đó, các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú xuất khẩu ghi nhận tăng trưởng 2 con số, giá trị xuất khẩu tôm loại khác tăng trưởng 3 con số. Các sản phẩm tôm tươi/đông lạnh tăng trưởng mạnh hơn các sản phẩm tôm chế biến.

Trong số các thị trường chính, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) ghi nhận tăng trưởng mạnh nhất 275% đạt 42 triệu USD trong tháng 1/2024. Nhờ tăng trưởng mạnh, Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam trong tháng 1/2024, chiếm tỷ trọng 17,5%. Dự báo năm 2024, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc tiếp tục đón nhiều cơ hội nhờ nhu cầu lớn và những chính sách ưu tiên nhập khẩu của nước này.

Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) ghi nhận tăng trưởng mạnh nhất. 

Tháng 1/2024, xuất khẩu tôm sang Mỹ vẫn tiếp nối đà tăng trưởng từ những tháng cuối năm 2023, tăng 77% đạt 41 triệu USD. Tại thị trường Mỹ, Việt Nam chiếm 10% thị phần, đứng thứ 4 sau Ấn Độ (36%), Ecuador (22%), Indonesia (18%). Năm 2023, tôm nguyên liệu bóc vỏ được nhập khẩu nhiều nhất vào Mỹ, ghi nhận tăng trưởng nhẹ; tôm bao bột, tôm hấp ghi nhận giảm. Xuất khẩu tôm sang Nhật Bản và Hàn Quốc trong tháng đầu năm nay tăng trưởng lần lượt 30% và 21% đạt 37 triệu USD và 23 triệu USD. Với thị trường EU, sau khi liên tục sụt giảm trong năm 2023, xuất khẩu tôm sang EU đã ghi nhận tăng 22% đạt 30 triệu USD trong tháng đầu năm nay.

Các chuyên gia VASEP nhận định, xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ có cơ hội phục hồi và tăng trưởng nhẹ trong năm 2024, với mức từ 10% đến 15% bởi kinh tế của các nước có nhu cầu tiêu thụ tôm dần hồi phục. Các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng, chế biến sâu. Ngoài ra, nhu cầu sản phẩm có nguồn protein từ thủy sản đang dần thay thế nguồn protein từ động vật, nên trong thời gian tới thủy sản, đặc biệt là tôm, có cơ hội phát triển.

Về thị trường, Mỹ và Trung Quốc tiếp tục là hai thị trường lớn nhất của xuất khẩu tôm Việt Nam trong năm 2024, chiếm khoảng 40% đến 45% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành. Do những ảnh hưởng của chiến tranh, của biến động ở Trung Đông và chi phí vận chuyển cao nên nhóm thị trường có vị trí gần Việt Nam như Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc sẽ là lợi thế. Ngoài ra, sự tăng trưởng của thị trường nhỏ lẻ cũng là động lực để xuất khẩu tôm Việt Nam tăng trưởng trong thời gian tới. 

Mặc dù tăng trưởng tích cực trong tháng đầu năm, tuy nhiên nhìn vào tình hình của thị trường và của ngành tôm năm 2024, các chuyên gia của VASEP cho rằng, xuất khẩu tôm vẫn còn nhiều thách thức và khó khăn làm chậm khả năng phục hồi sản xuất, xuất khẩu. Một số doanh nghiệp tôm cho biết đơn hàng đầu năm vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện vì sức mua của thị trường vẫn yếu. Vẫn còn những vấn đề như: Lượng tồn kho nhiều, giá mua thấp, khó cạnh tranh với tôm Ấn Độ, Ecuador…

Mặt khác, tại thị trường Mỹ, tôm Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị áp thuế chống trợ cấp. Cùng với đó, giá chào bán tôm Việt Nam vẫn khá cao so với các nước khác, gây tâm lý e ngại cho nhà nhập khẩu. Ngoài ra, tôm Việt Nam tiếp tục phải cạnh tranh tôm với Ecuador, Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung và chu kỳ giảm giá có thể vẫn tiếp diễn tới ít nhất nửa đầu năm 2024.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho biết doanh nghiệp mong đợi từ Chính phủ, Bộ ngành những biện pháp bình ổn các chi phí đầu vào cho sản xuất như giá thức ăn nuôi tôm, tăng cường kiểm soát chất lượng con giống. Được hỗ trợ tích cực các vấn đề liên quan đến thị trường Mỹ như vụ điều tra thuế CVD, thị trường Hàn Quốc như vấn đề hạn ngạch. Để ngành tôm có thể vượt qua thách thức, đạt được kim ngạch xuất khẩu cao trong năm nay.

Thống kê của ngành chức năng cho thấy, kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 1/2024 của nước ta đạt gần 750 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm 2023. Theo số liệu thống kê từ VASEP, bên cạnh kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ, các mặt hàng chủ lực đều có bứt phá đáng kể như: tôm tăng 71%, cá tra tăng 97%, cá ngừ tăng 57%, mực và bạch tuộc tăng 45%, các loại cá khác tăng 50%.

Về thị trường, tăng đột phá nhất là Trung Quốc & Hồng Kông (Trung Quốc) khi tăng gấp hơn 3 lần, xuất khẩu sang Mỹ tăng 63%, sang Nhật Bản tăng 43%, sang EU tăng 34%...Tháng 1, Trung Quốc đã trở thành thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Nhật Bản. Riêng mặt hàng tôm và cá tra thì Trung Quốc là thị trường lớn nhất trong tháng này, khi kim ngạch xuất khẩu tăng gấp gần 4 lần so với tháng 1/2023. Tháng 1 năm nay cũng là thời điểm các nhà nhập khẩu Trung Quốc tăng mua hàng phục vụ cho Tết Nguyên đán.

Đối với ngành cá tra, sản xuất và thị trường đang có dấu hiệu khả quan hơn. 

Đối với ngành cá tra, sản xuất và thị trường đang có dấu hiệu khả quan hơn. Đơn hàng trong tháng 1 và tháng 2 bắt đầu khởi sắc, do vậy giá cá tra nguyên liệu đã thoát đáy, tăng từ 25-26.000 đồng/kg năm 2023 lên 28-29.000 đồng/kg đầu năm nay. Tuy nhiên, khách hàng nhập khẩu vẫn thận trọng với giá mua. Do vậy, các doanh nghiệp cá tra cũng hy vọng xuất khẩu năm nay tăng nhẹ so với năm 2023, có thể đạt được con số lạc quan là 2 tỷ USD, tăng hơn 10% so với 1,8 tỷ USD năm 2023.

Ngành hải sản cũng như thủy sản nói chung đang phải chịu tác động của nhiều biến số khó lượng như: xung đột ở Nga – Ukraine, căng thẳng Biển Đỏ, cước vận tải tăng vọt. Ngoài ra, riêng với hải sản khai thác như cá ngừ, mực, bạch tuộc và nhiều loài cá biển gần như bị đình trệ vì vấn đề thẻ vàng IUU cùng với những khó khăn về nguyên liệu thiếu hụt.

Nhu cầu thị trường và giá xuất khẩu được dự đoán sẽ nhích dần lên, hy vọng tôm Việt Nam không bị áp thuế chống trợ cấp, thẻ vàng IUU được tháo gỡ, trên cơ sở đó, các doanh nghiệp nhận định tình hình có thể sẽ khởi sắc trong nửa cuối năm và kết quả cả năm sẽ tăng trưởng nhẹ so với năm 2023, đạt khoảng 9,5 tỷ USD. 

Nguyễn Hạnh