Đồng Nai: Đẩy nhanh lộ trình triển khai xây dựng khu công nghiệp xanh

TMO - Đồng Nai đang tăng tốc thực hiện mục tiêu hình thành khu công nghiệp xanh, coi đây là bước chuyển quan trọng để nâng cao chất lượng tăng trưởng. Hệ thống hạ tầng xanh, quản lý chất thải và sử dụng năng lượng hiệu quả là những tiêu chí được tỉnh ưu tiên triển khai.

Hiện nay, tỉnh Đồng Nai đang đẩy nhanh lộ trình xây dựng khu công nghiệp xanh, coi đây là hướng đi tất yếu nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng và bảo đảm phát triển bền vững. Trên cơ sở quy hoạch công nghiệp gắn với tiêu chí môi trường, tỉnh tập trung hoàn thiện hạ tầng đồng bộ, ưu tiên các công trình xử lý chất thải, hệ thống thu gom và tái sử dụng nước, cũng như ứng dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất.

Song song đó, các khu công nghiệp mới được yêu cầu tích hợp mô hình quản lý thông minh, sử dụng công nghệ số để giám sát khí thải, nước thải theo thời gian thực. Đối với doanh nghiệp, Đồng Nai khuyến khích chuyển đổi dây chuyền công nghệ, áp dụng sản xuất sạch hơn và kinh tế tuần hoàn, nhằm giảm phát thải và tiết kiệm tài nguyên. Các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn xanh, triển khai công nghệ tiết kiệm năng lượng cũng được mở rộng, giúp tăng tốc quá trình chuyển đổi. Hiện Đồng Nai có 57 Khu công nghiệp (KCN), 1 khu kinh tế và 1 khu công nghệ cao, thu hút hơn 2,7 ngàn dự án đầu tư trong và ngoài nước.

Việc phát triển công nghiệp sớm và nhanh đã mang lại lợi thế lớn cho tỉnh trong tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư và hình thành các ngành chủ lực. Tuy nhiên, đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ cũng gây áp lực không nhỏ cho môi trường, tài nguyên và hạ tầng kỹ thuật.

Đồng Nai hướng đến mục tiêu “xanh hoá” các KCN. 

Trước thực tế trên, hơn 10 năm trở lại đây, tỉnh đã chuyển hướng sang mô hình phát triển bền vững, trong đó “xanh hóa” các KCN là một phần nội dung. Theo Ban Quản lý các KCN - Khu kinh tế tỉnh Đồng Nai cho biết: Toàn tỉnh hiện có 43 KCN đã hoạt động, trong đó có 42 KCN hoàn thành hệ thống xử lý nước thải tập trung với tổng công suất gần 300 ngàn m³/ngày đêm.

Hầu hết các KCN đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, truyền dữ liệu trực tiếp về cơ quan quản lý giám sát 24/24 giờ. Trong quy hoạch giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, toàn tỉnh có 81 KCN, tạo nên mạng lưới công nghiệp quy mô lớn và hiện đại bậc nhất cả nước.

Hiện nay, công nghiệp hiện là một trong 7 ngành nghề, lĩnh vực tỉnh Đồng Nai ưu tiên giảm phát thải theo đề án giảm thiểu khí carbon, với mục tiêu giảm phát thải ròng về 0 vào năm 2050. Đây không chỉ là mục tiêu về môi trường mà còn là “chìa khóa” để nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu “xanh hóa” chuỗi cung ứng toàn cầu. Từ năm 2020, tỉnh Đồng Nai đã có KCN tham gia dự án thí điểm xây dựng KCN sinh thái theo hướng tiếp cận toàn cầu của Trung ương.

Bên cạnh những thuận lợi, quá trình xanh hóa các KCN tại Đồng Nai cũng đối mặt với những khó khăn nhất định. Đó là quy định về tái sử dụng chất thải, nước thải còn vướng mắc; chi phí đầu tư “công nghệ xanh” quá lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc thiếu mô hình KCN sinh thái mẫu tại địa phương cũng khiến doanh nghiệp lúng túng trong triển khai, khó tạo hiệu ứng lan tỏa.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng, địa phương đã và đang khuyến khích, hỗ trợ chuyển đổi các KCN hiện hữu theo hướng xanh. Đồng thời yêu cầu 100% KCN mới phải đáp ứng tiêu chí sinh thái, công nghệ cao và có giải pháp giảm phát thải ngay từ giai đoạn thiết kế.

Quyết tâm này không chỉ là định hướng chiến lược mà còn thể hiện trách nhiệm của tỉnh trong việc bắt kịp xu thế chuyển dịch năng lượng và sản xuất xanh toàn cầu. Cũng theo lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu lớn siết chặt tiêu chuẩn về môi trường, năng lượng, việc xanh hóa KCN sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao lợi thế cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Theo quy hoạch phát triển các KCN Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, toàn tỉnh có 81 KCN với tổng diện tích hơn 39 ngàn hécta, 1 khu công nghệ cao có diện tích gần 500ha và 1 khu kinh tế gần 26ha. Để đẩy nhanh quá trình xanh hóa, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững, đạt mục tiêu net zero trong thời gian tới, Đồng Nai sẽ áp dụng đồng bộ các nhóm giải pháp: tăng tỷ lệ đất cây xanh, giao thông, công trình dùng chung tối thiểu 25% trong KCN;

Hệ thống xử lý nước thải tại các KCN trên địa bàn Đồng Nai được kiểm tra, giám sát thường xuyên. 

Đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng kỹ thuật - xã hội đồng bộ; yêu cầu doanh nghiệp đổi mới công nghệ, thực hiện kiểm kê khí nhà kính và áp dụng các tiêu chuẩn môi trường theo ISO; đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý về kinh tế tuần hoàn và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn xanh.

Việc đẩy nhanh xây dựng các KCN xanh không chỉ giúp Đồng Nai nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn khẳng định cam kết phát triển hài hòa giữa công nghiệp và môi trường. Những nỗ lực trong nâng chuẩn hạ tầng, cải thiện quản lý chất thải và thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ đã cho thấy quyết tâm rõ rệt của tỉnh trong việc kiến tạo hệ sinh thái công nghiệp bền vững.

Khi các khu công nghiệp xanh được hình thành đồng bộ, Đồng Nai sẽ giảm đáng kể áp lực lên môi trường, hạn chế rủi ro ô nhiễm và tạo điều kiện để cộng đồng dân cư xung quanh được hưởng lợi từ không gian sống chất lượng hơn.

Đồng thời, mô hình này giúp thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao, đặc biệt từ các doanh nghiệp ưu tiên tiêu chí phát triển bền vững. Trong bối cảnh xu hướng kinh tế xanh đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, bước đi của Đồng Nai không chỉ mang ý nghĩa trước mắt mà còn tạo lợi thế chiến lược lâu dài. Đây là tiền đề quan trọng để địa phương tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng, hướng tới xây dựng trung tâm công nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường và có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thanh Nga