Xây dựng vùng nguyên liệu gỗ bền vững từ trồng rừng gỗ lớn

TMO - Tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng rừng trồng gỗ lớn, cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến lâm sản tại địa phương. Điều này, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, phát huy lợi thế trong phát triển lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh.

Quảng Trị hiện có trên 245.000 ha rừng; trong đó có gần 120.000 ha rừng trồng; sản lượng gỗ khai thác bình quân từ 900.000 – 1 triệu m3/năm. Đáng chú ý, từ năm 2010 tỉnh đã ban hành nhiều chính sách và hợp tác với các tổ chức quốc tế để chuyển đổi mô hình trồng rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn FSC.

Xác định thế mạnh về điều kiện tự nhiên, đất đai, nguồn lao động và thị trường, tỉnh Quảng Trị định hướng phát triển rừng trồng theo hướng thâm canh, kinh doanh rừng với luân kỳ dài để sản xuất gỗ lớn nhằm cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghệ chế biến gỗ, tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm gỗ rừng trồng.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, Quảng Trị đã trồng được gần 41 nghìn ha rừng tập trung, 12,7 triệu cây phân tán. Trong đó, trồng rừng sản xuất cung cấp gỗ nguyên liệu trên 39 nghìn ha. Riêng trong năm 2021, diện tích rừng trồng tập trung toàn tỉnh gần 10,5 nghìn và trên 3,1 triệu cây phân tán.

Mô hình trồng rừng gỗ lớn tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Trị được đẩy mạnh triển khai 

Cùng với đẩy mạnh mở rộng diện tích rừng trồng, tỉnh Quảng Trị chú trọng đến kiểm soát chất lượng giống cây lâm nghiệp. Toàn tỉnh có 37 cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống lâm nghiệp, chủ yếu là cây keo lai giâm hom, keo tai tượng, keo lai mô và một số giống cây khác như sao đen, lát hoa, nhội, lim xanh, trẩu, mắc ca. . . Ngoài ra còn có các cơ sở nhỏ tự sản xuất để phục vụ trồng rừng cho gia đình và bán cho người dân địa phương. 

Thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường công tác quản lý giống cây trồng bằng nhiều hình thức. Trong đó, thường xuyên công bố danh sách và cập nhật thông tin các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng nông nghiệp, lâm nghiệp đủ điều kiện; danh sách cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng cây công nghiệpdanh mục giống cây nông nghiệp, lâm nghiệp được cấp có thẩm quyền quyết định công nhận... 

Hiện nay, tỉnh Quảng Trị đang khai xây dựng Đề án phát triển lâm nghiệp bền vững tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2022-2026, định hướng đến năm 2030 để đưa vào triển khai thực hiện. Quảng Trị trở thành tỉnh đầu tiên của cả nước được cấp chứng chỉ FSC cho các tổ chức, mô hình nhóm hộ trồng rừng.

Đến tháng 8/2022, tỉnh có trên 23.400 ha rừng trồng gỗ lớn FSC, đứng đầu cả nước về loại rừng này; trong đó, chủ yếu tập trung ở các công ty lâm nghiệp như Bến Hải, Triệu Hải và Đường 9 với khoảng trên 17.000 ha, diện tích còn lại ở các hộ dân và hợp tác xã.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông Quảng Trị, diện tích rừng trồng nói chung và rừng trồng gỗ lớn FSC nói riêng đã và đang cung cấp nguồn nguyên liệu ổn định cho 48 nhà máy và 126 cơ sở kinh doanh chế biến lâm sản, chủ yếu sản xuất ván ghép thanh, ván lạng, đồ gỗ nội thất, đồ mộc gia dụng. Các sản phẩm từ gỗ sản xuất tại Quảng Trị ngoài tiêu thụ trong nước, còn xuất khẩu sang các nước ASEAN, Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, châu Âu.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đề ra mục tiêu: Xây dựng Quảng Trị trở thành Trung tâm cung cấp nguyên liệu, chế biến gỗ rừng trồng của khu vực miền Trung. Để thực hiện mục tiêu này, giai đoạn 2022 – 2025 tỉnh xây dựng vùng nguyên liệu rừng trồng gỗ lớn FSC trên địa bàn 5 huyện gồm: Hải Lăng, Cam Lộ, Triệu Phong, Gio Linh và Vinh Linh với khoảng 5.000 ha; qua đó nâng diện tích rừng loại này lên khoảng 28.000 ha; đến năm 2030 phấn đấu đạt 30.000 ha.

Tỉnh Quảng Trị mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng rừng gỗ lớn phục vụ cho ngành công nghiệp chế biến lâm sản tại địa phương. Ảnh: BQT

Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã thiết lập được chuỗi liên kết tiêu thụ gỗ rừng trồng FSC với các doanh nghiệp, qua đó giúp giá gỗ rừng trồng FSC cao hơn so với gỗ thông thường từ 10 – 15%. Do vậy, việc phát triển rừng trồng nói chung, rừng gỗ lớn FSC nói riêng ở Quảng Trị, đã tạo ra nguồn nguyên liệu gỗ đảm bảo chất lượng và dồi dào từ 800.000-1triệu/m3/năm để cung ứng cho các doanh nghiệp chế biến. 

Với tiềm năng và lợi thế, Quảng Trị trở thành địa phương sản xuất và cung cấp nguồn nguyên liệu gỗ keo lớn của cả nước phục vụ cho ngành công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu. Đồng thời, việc phát triển công nghiệp chế biến gỗ thúc đẩy phát triển trồng rừng, bảo vệ môi trường, tạo việc làm, sinh kế bền vững cho các hộ gia đình nông thôn miền núi, góp phần tái cơ cấu ngành lâm nghiệp.

Trước đó, theo Quyết định số 1088/QĐ-BNN-KTHT ngày 25/3/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc Phê duyệt Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022-2025.

Tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên Huế là 1 trong 5 vùng sản xuất nguyên liệu sản phẩm nông, lâm nghiệp quy mô hàng hóa tập trung, hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến trên cơ sở liên kết bền vững giữa các HTX nông lâm nghiệp với các doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nhằm thúc đẩy nhanh, hiệu quả và bền vững quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Mục tiêu trong giai đoạn 2022-2023, Gỗ rừng trồng chứng chỉ bền vững (FSC, PEFC, VFCS,…) vùng Duyên hải miền Trung: 22.900 ha.

Theo đề án, tổng diện tích vùng trồng cây nguyên liệu gỗ lớn được quy hoạch của tỉnh là khoảng 13.000 ha. Trong đó, vùng Hải Lăng, Cam Lộ và Triệu Phong: 8.000 ha, vùng Gio Linh và Vĩnh Linh: 5.000 ha; Ưu tiên vùng trồng cây nguyên liệu gỗ lớn đã được cấp chứng chỉ FSC, có sự tham gia của các HTX lâm nghiệp: Tổng diện tích rừng sản xuất là 11.200 ha, đã cấp chứng nhận FSC là 2.132 ha và có sự tham gia của các HTX nông lâm nghiệp bền vững..

Thu Hà