Xây dựng và phát triển bền vững thương hiệu lúa gạo

TMO - An Giang là một trong những địa phương sản xuất lúa gạo trọng điểm tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Thời gian qua, nhằm phát triển mặt hàng chủ lực lúa gạo địa phương này đẩy mạnh phát triển mô hình liên kết sản xuất - tiêu thụ lúa gạo đạt hiệu quả cao, góp phần phát triển ngành hàng và tăng thu nhập cho người dân trồng lúa.

An Giang là một trong 13 tỉnh ĐBSCL có sản lượng lúa lớn đứng thứ hai của cả nước (đứng sau tỉnh Kiên Giang) hằng năm đạt gần 4 triệu tấn, xuất khẩu hằng năm đạt từ 500 - 550 nghìn tấn gạo, mang về nguồn ngoại tệ đạt trên 250 triệu USD, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và trở thành một trong bốn ngành hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh.

Hiện nay, tỉnh An Giang có 23 doanh nghiệp kinh doanh gạo đã được Bộ Công thương cấp phép chứng nhận đủ điều kiện xuất khẩu. Tổng năng lực của 23 doanh nghiệp trong tỉnh có sức chứa đạt 522.800 tấn lúa và 551.594 tấn gạo. Công suất xay xát đạt 628 tấn thóc/giờ và công suất xát trắng đạt 776 tấn gạo/giờ và có tổng cộng 42 nhà máy, kho chứa trên địa bàn tỉnh. Tổng năng lực của 16 doanh nghiệp ngoài tỉnh có kho tại tỉnh An Giang có sức chứa đạt 138.125 tấn lúa và 198.024 tấn gạo. Về công suất xay xát đạt 261 tấn lúa/giờ và công suất xát trắng đạt 342 tấn gạo/giờ và có tổng cộng 20 nhà máy, kho chứa trên địa bàn tỉnh.

Nhằm nỗ lực xây dựng và phát triển bền vững thương hiệu gạo của địa phương, An Giang đẩy mạnh xây dựng một quy trình chế biến gạo bảo đảm các tiêu chuẩn chất lượng trong nước và quốc tế (từ nhà xưởng, kỹ thuật công nghệ, hệ thống máy móc, trang thiết bị, hệ thống quản lý chất lượng đến tiêu chuẩn sản phẩm, bao bì đóng gói…).

Địa phương này triển khai các giải phaps nâng cao chất lượng các giống lúa, thúc đẩy sinh trưởng tốt. Ảnh: SGGP 

Tại Đề án Xây dựng và phát triển thương hiệu gạo tỉnh An Giang đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030, địa phương này đặt mục tiêu đến năm 2025 có khoảng 5.000 tấn gạo mang thương hiệu An Giang được tiêu thụ cho thị trường nội địa; đến năm 2030 mức tiêu thụ đạt khoảng 10.000 tấn và sẽ có mặt trong hệ thống bán lẻ của các siêu thị lớn chợ, đại lý, cửa hàng, chuỗi cung ứng cho nhà hàng, khách sạn tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và những nơi có thế mạnh về phát triển du lịch của cả nước.

Đặc biệt, tỉnh phấn đấu đến năm 2025 xuất khẩu gạo mang thương hiệu An Giang đạt từ 45.000-50.000 tấn. Đến năm 2030, xuất khẩu gạo mang thương hiệu An Giang đạt khoảng 100.000 tấn, chiếm tỷ lệ khoảng 10% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của địa phương; tập trung vào các thị trường lớn và thị trường cao cấp như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Philippines...

Bên cạnh đó, Đề án xây dựng và phát triển thương hiệu gạo tỉnh An Giang còn hướng đến mục tiêu phát triển thương hiệu gạo An Giang được nhận diện cũng như được sự yêu thích của người tiêu dùng vào năm 2025. Từ năm 2026-2030, xây dựng và phát triển “lòng trung thành” của khách hàng đối với gạo thương hiệu An Giang và phấn đấu trở thành thương hiệu gạo quốc gia. 

Chương trình đạt các mục tiêu cụ thể như phát triển thương mại hóa sản phẩm gạo dựa trên các giống lúa chất lượng cao phù hợp với thổ nhưỡng, canh tác của địa phương đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường trong và ngoài nước như: Jasmine 85, Lộc Trời 28, AG1, Đài Thơm 8, OM 5451, Nàng Hoa 9, OM 18,… Trong giai đoạn đầu, tập trung nghiên cứu lựa chọn và phát triển 4 giống lúa phục vụ Đề án như: Jasmine  85, Lộc Trời 28, OM 18, OM 5451.

Đồng thời chọn tạo, tuyển chọn, mua quyền sở hữu các giống có triển vọng cao để bổ sung từ 1-2 giống mới vào bộ giống lúa của tỉnh. Định kỳ ít nhất 02 năm/lần tổ chức rà soát, nghiên cứu cải tiến, tổ chức đánh giá, nâng cấp phiên bản về chất lượng. Lưu ý, các giống lúa mới phải có chất lượng và hiệu quả sản xuất cao hơn giống Jasmine 85 trong cùng điều kiện mùa vụ, đất đai, chế độ canh tác; đặc biệt phải đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Qua đó hình thành mạng lưới sản xuất giống xác nhận các giống lúa đã được chọn từ bộ giống lúa của tỉnh nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu giống cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong Chương trình.

An Giang hướng đến mục tiêu xây dựng thương hiệu gạo quốc gia. Ảnh: DT  

Đề án được chia làm 2 giai đoạn thực hiện. Từ năm 2022-2025, tỉnh sẽ lựa chọn một số doanh nghiệp điển hình tham gia; trong đó ưu tiên doanh nghiệp có vùng nguyên liệu trên địa bàn, đủ năng lực triển khai quy trình canh tác với giống lúa phục vụ thương hiệu gạo An Giang, có năng lực chế biến xuất khẩu gạo và kinh nghiệm tổ chức, tham gia xúc tiến thương mại trong và ngoài nước; thực hiện khâu chọn giống (nghiên cứu chất lượng giống, đánh giá khả năng phát triển thị trường của giống dự kiến được chọn,...).

Cùng với đó, tỉnh tiến hành chọn vùng canh tác phù hợp với giống lúa được chọn, tổ chức gieo trồng lúa theo quy trình kỹ thuật canh tác được xác định; thực hiện quy trình chế biến gạo, đóng gói nhãn hiệu theo hệ thống các tiêu chuẩn quy định, hệ thống quản lý chất lượng của các thị trường xuất khẩu; quảng bá thương hiệu gạo và xâm nhập vào hệ thống các kênh phân phối. Giai đoạn từ năm 2026 đến 2030, tỉnh An Giang tập trung triển khai đề án và sẽ mở rộng cho tất cả các doanh nghiệp có nhu cầu đăng ký tham gia chương trình, đề án.

Để triển khai hiệu quả đề án này, thời gian tới, ngành nông nghiệp địa phương đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại từ khâu chọn giống, canh tác, chế biến và quảng bá, xúc tiến thương mại; trong đó, giống là yếu tố quan trọng nên cần nghiên cứu lai tạo, sàng lọc, tuyển chọn để đáp ứng mục tiêu năng suất, chất lượng; xây dựng bộ tiêu chí chất lượng sàn cần đạt cho thương hiệu gạo An Giang và quy trình canh tác đáp ứng yêu cầu của từng giống và theo điều kiện canh tác. 

Đồng thời, tỉnh tiếp tục nghiên cứu cải tiến, tổ chức đánh giá, nâng cấp “phiên bản” về chất lượng giống lúa phục vụ xây dựng thương hiệu gạo An Giang ít nhất 2 năm/lần; xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật để áp dụng cho các vùng nguyên liệu tham gia đề án. 

Minh Hòa