Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ phòng chống thiên tai

TMO - Để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo các ngành cùng với các địa phương trong tỉnh đã chủ động rà soát, đánh giá hiện trạng các công trình đê điều, hồ đập, hạ tầng phòng chống thiên tai khác để từ đó có phương án xử lý kịp thời, bảo đảm an toàn cho tính mạng và tài sản của nhân dân.

Theo thống kê của ngành chức năng toàn tỉnh hiện có 440 công trình thủy lợi, bao gồm 227 hồ chứa, 90 đập dâng, 19 trạm bơm, 91 đập tạm, 12 kênh tiêu cùng với khoảng 1.200 km kênh mương chủ động cấp nước tưới cho khoảng 47.569 ha đất canh tác. Đây cũng đồng thời là hạ tầng kỹ thuật quan trọng nhất để điều tiết lũ bảo đảm an toàn công trình, góp phần giảm ngập cho hạ du, bảo đảm hiệu quả cấp nước và phát điện.

Sở NN&PTNT Lâm Đồng cho biết, trước thời điểm mùa mưa lũ 2023, toàn tỉnh có 66 công trình thủy lợi có nguy cơ mất an toàn ở nhiều mức độ, trong đó có 57 công trình chưa có kinh phí sửa chữa. Đối với các hồ chứa, kết quả rà soát danh mục các công trình hư hỏng, có nguy cơ mất an toàn cho thấy phần lớn các hồ đập trên địa bàn tỉnh được đầu tư xây dựng đã lâu, qua thời gian sử dụng lâu dài nên một số công trình đã bị hư hỏng xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố.

Đối với hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn: Cơ sở hạ tầng cho công tác dự báo, cảnh báo sớm thiên tai đã và đang được đầu tư bằng các trang thiết bị hiện đại, nâng cao độ chính xác trong công tác dự báo của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Lâm Đồng. Hiện nay, Đài Khí tượng thủy văn tỉnh quản lý và khai thác dữ liệu từ 04 trạm khí tượng và 03 trạm thủy văn cơ bản, 68 trạm đo mưa tự động theo công nghệ của WATEC, 23 trạm đo mưa khác để làm cơ sở dữ liệu dự báo phục vụ công tác Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT & TKCN), phục vụ phát triển kinh tế-xã hội bền vững của tỉnh Lâm Đồng. Mật độ các điểm đo mưa hiện tại của tỉnh Lâm Đồng so với các tỉnh trong khu vực Tây Nguyên và trong chiến lược phát triển ngành khí tượng thủy văn đạt khoảng 80%. 

Đảm bảo an toàn các công trình thủy lợi trong phòng chống thiên tai nhất là bão lũ, hạn hán là nhiệm vụ quan trọng được địa phương này đẩy mạnh triển khai. 

Mạng lưới bưu chính viễn thông với đủ các loại hình dịch vụ, điện thoại cố định, điện thoại di động có thể đáp ứng nhanh chóng thông tin, liên lạc; bảo đảm thông tin liên lạc chỉ huy, điều hành phòng chống thiên tai trên toàn tỉnh và phục vụ các nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên do địa bàn bị chia cắt, nên vẫn có một số khu vực sóng viễn thông yếu, chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân.” thành “Mạng lưới bưu chính, viễn thông và thông tin cơ sở trên địa bàn tỉnh đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc phục vụ cho hoạt động, điều hành của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác PCTT&TKCN. 

Hệ thống giao thông đường bộ xuyên suốt từ tuyến quốc lộ đến tỉnh lộ, giao thông nông thôn, đến cả vùng sâu vùng xa, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai. Tuy nhiên hiện nay nhiều tuyến đường đang bị xuống cấp, không đảm bảo kịp thời trong công tác PCTT&TKCN. Trên địa bàn tỉnh không có nhà tránh trú thiên tai cộng đồng, mà chủ yếu sử dụng trụ sở các cơ quan nhà nước, trường học, cơ sở y tế, nhà văn hóa, cơ sở tôn giáo làm nơi tránh trú khi xảy ra thiên tai.

Trong năm 2022, Lâm Đồng đã xảy ra 4 loại hình thiên tai, trong đó có 13 trận mưa lớn, 3 trận mưa đá, 9 trận lốc xoáy, 1 vụ sét đánh đã làm 1 người chết, 7 người bị thương; thiệt hại 177 căn nhà, 742 ha cây trồng và hư hỏng một số công trình khác...Tổng thiệt hại khoảng 49 tỷ đồng, giảm 36 tỷ đồng, giảm 1 người chết so với năm 2021. Là năm đạt kỷ lục về giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, thiệt hại về người và tài sản thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây.

Năm 2023, tình hình thời tiết, thiên tai được dự báo có những diễn biến phức tạp, các hiện tượng thời tiết cực đoan có thể xảy ra trên diện rộng với cường độ cao, khó lường. Vì vậy, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tiếp tục thực hiện tốt công tác chống hạn, phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn trong mùa mưa lũ; chú trọng nâng cao nhận thức về phòng chống thiên tai cho cộng đồng. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, cơ sở dữ liệu, trang thiết bị chuyên dùng, ưu tiên bố trí ngân sách xử lý các trọng điểm xung yếu về thiên tai.

Thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng chú trọng sửa chữa, cải tạo, nâng cấp các công trình, hệ thống thuỷ lợi đã xuống cấp, hư hỏng có nguy cơ gây mất an toàn; Chủ động trong công tác phòng chống thiên tai theo hướng quản lý, phòng ngừa rủi ro theo lưu vực, liên vùng, liên ngành; thực hiện theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, sử dụng hiệu quả nguồn lực của Nhà nước, phát huy mọi nguồn lực và trách nhiệm cộng đồng. Chủ động phòng, chống và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, ứng phó với trường hợp bất lợi nhất, nâng cao mức bảo đảm tiêu, thoát nước, phòng chống lũ, ngập lụt, hạn hán, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Theo đó, địa phương này chủ động ứng phó có hiệu quả với các tác động bất lợi của biến đổi khí hậu, mưa, lũ cực đoan kết hợp hài hòa giữa giải pháp công trình và giải pháp phi công trình; Chủ động phòng, tránh và thích nghi với lũ để bảo vệ dân cư ở các lưu vực sông, đảm bảo sản xuất vụ Hè Thu, Đông Xuân, kiểm soát lũ ở vùng ngập nông, bảo đảm các điều kiện thích nghi và an toàn cho dân sinh, sản xuất ở vùng ngập sâu; Xây dựng cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai đồng bộ, hiện đại, đảm bảo đủ khả năng chống chịu trước thiên tai theo mức thiết kế, không làm gia tăng rủi ro thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, đặc biệt là bão, lũ, khắc phục kịp thời, hiệu quả thiệt hại do lũ, sớm khôi phục hoạt động bình thường cho nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp sau lũ.

Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn giữ vai trò quan trọng trong công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh, cần được hoàn thiện. Ảnh: ĐT. 

Trước dự báo về tình hình thiên tai trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục hoàn thiện kết cấu hạ tầng trong PCTT, trong đó tập trung cải tạo nâng cấp các công trình hồ chứa, đập dâng, trạm bơm, kênh tiêu hiện có. Xây dựng, cải tạo, nâng cấp các tuyến bờ bao kết hợp đường chống ngập; Tăng cường năng lực tiêu thoát nước ra các sông chính; xây dựng mới các hồ chứa để tưới, cấp nước, du lịch và điều tiết lũ; chỉnh trị sông, suối, có giải pháp công trình kè, hộ bờ sông, suối chống sạt lở. Tổ chức lại công tác quản lý khai thác, thành lập lại Công ty khai thác công trình thủy lợi tỉnh để quản lý, vận hành và bảo vệ công trình thủy lợi toàn tỉnh; Ứng dụng thành tựu KHCN hiện đại, công nghệ số vào quản lý, vận hành hệ thống tiến tới tối ưu hóa, tự động hóa, số hoá vận hành, dự báo, kiểm soát lũ, úng ngập và ô nhiễm môi trường nước.

Thiết lập và vận hành Hệ thống giám sát, đánh giá cấp quốc gia để giám sát, đánh giá các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nội dung giám sát, đánh giá về công tác quản lý về biến đổi khí hậu gồm: Hoàn thiện thể chế, chính sách; xây dựng và ban hành chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án; xây dựng và ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, quy định, hướng dẫn kỹ thuật; xây dựng báo cáo về thích ứng với biến đổi khí hậu; lồng ghép nội dung thích ứng biến đổi khí hậu vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; hoàn thiện tổ chức, bộ máy và nhân lực ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, tăng cường khả năng chống chịu, năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu trong các lĩnh vực: Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; môi trường và đa dạng sinh học; tài nguyên nước; giao thông vận tải; xây dựng, đô thị; công nghiệp, thương mại và dịch vụ; y tế và sức khỏe cộng đồng; lao động, xã hội; văn hóa, thể thao, du lịch.

PV