Vườn quốc gia Pù Mát - Công viên Di sản ASEAN

TMO - Việc Vườn quốc gia Pù Mát được công nhận là Công viên Di sản ASEAN là minh chứng cho nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học của tỉnh Nghệ An. Danh hiệu này trở thành động lực để địa phương và nhân dân cùng đồng lòng gìn giữ, phát huy giá trị của Công viên Di sản. 

Trước đó, tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 18 (AMME-18) diễn ra vào tháng 9/2025 tại Langkawi (Malaysia), Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An) đã chính thức được công nhận là Công viên Di sản ASEAN, cùng với Khu bảo tồn Văn hóa-Thiên nhiên Đồng Nai (Đồng Nai) và Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình). Sự kiện này không chỉ khẳng định nỗ lực của tỉnh Nghệ An nói riêng và Việt Nam trong công tác bảo tồn, mà còn mở ra cơ hội lớn cho du lịch sinh thái phát triển bền vững. 

Vườn quốc gia Pù Mát nằm trong khu vực sinh thái Bắc Trường Sơn và được đặt tên theo đỉnh núi cao nhất trong khu vực - đỉnh Phù Mát cao 1.841m. Vườn quốc gia Pù Mát là một trong những Vườn quốc gia tiêu biểu của Việt Nam với nhiều nguồn gen động, thực vật quý hiếm.

Vườn quốc gia Pù Mát ghi nhận nhiều loài động, thực vật quý hiếm. 

Vườn quốc gia Pù Mát ghi nhận 2.500 loài thực vật thuộc 160 họ và gần 1.000 loài động vật hoang dã. Yếu tố đặc hữu của khu hệ chim và thú ở Vườn Quốc Pù Mát có tới 12 loài (cho Việt Nam và Lào) trong số đó có những loài đặc trưng như: Chào vao, Voọc đen, Sao la, Mang lớn, Mang Trường sơn, Chà vá chân nâu, Vượn Má vàng, Thỏ vằn, Cầy vằn, Trĩ sao, Khướu mỏ dài… 

Thời gian qua, Ban Quản lý Vườn quốc gia Pù Mát đã triển khai đồng bộ các biện pháp để bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. Trên cơ sở quy chế phối hợp, các đội, trạm Kiểm lâm của Vườn quốc gia Pù Mát thường xuyên phối hợp với các đồn Biên phòng tuần tra biên giới, kết hợp bảo vệ rừng, kiểm tra, kiểm soát lâm sản, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm hại rừng; phối hợp điều tra, xác minh, xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp.

Đặc biệt, việc triển khai ứng dụng phần mềm Smart vào công tác tuần tra rừng cho tất cả Kiểm lâm và các lực lượng bảo vệ rừng của vườn. Kết quả đã thực hiện việc tuần tra đúng theo kế hoạch, báo cáo kết quả tuần tra rừng rõ ràng, thể hiện thông tin so sánh... để làm cơ sở xây dựng kế hoạch tuần tra và đánh giá hiệu quả bảo vệ rừng trên các địa bàn của Vườn quốc gia Pù Mát

Công tác tuần tra, bảo vệ rừng được lực lượng kiểm lâm tại Vườn đẩy mạnh triển khai. 

Với những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp để khai thác và phát triển du lịch bền vững tại Vườn quốc gia. Trong đó, đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá du lịch sinh thái trên địa bàn; thực hiện cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực du lịch; tăng cường liên kết vùng để phát triển du lịch; đầu tư xây dựng các làng văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng như Khu du lịch cộng đồng bản Nưa; Khu du lịch cộng đồng bản Khe Rạn; khu du lịch sinh thái thác khe Kèm…

Theo ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát: Việc Vườn quốc gia Pù Mát được công nhận là Công viên Di sản ASEAN không chỉ là niềm vinh dự mà còn là dấu mốc định hướng tương lai. Đây chính là thành quả của quá trình bền bỉ của đơn vị cũng như các cấp ngành Nghệ An đã đồng hành, nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về công viên di sản. 

Danh hiệu này cũng là sự khẳng định và động lực để đơn vị cùng với các cấp ngành, cộng đồng địa phương và người dân đồng lòng gìn giữ và quảng bá di sản thiên nhiên đặc sắc, góp phần xây dựng hình ảnh một Nghệ An xanh, bền vững và gắn kết với văn minh thế giới. 

Để được công nhận là Công viên Di sản ASEAN, một khu bảo tồn thiên nhiên cần phải đáp ứng đầy đủ, nghiêm ngặt các tiêu chí về tính toàn vẹn, tính đại diện, tính tự nhiên, có ý nghĩa bảo tồn quốc gia và khu vực; Có kế hoạch quản lý được phê duyệt, và được pháp luật quốc gia công nhận, đồng thời có thể có thêm các tiêu chí về tính xuyên biên giới, độc đáo, hoặc mối liên hệ văn hóa-sinh thái./. 

Mỹ Hà