TMO - Những năm gần đây, tình hình sạt lở bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long diễn biến phức tạp. Sạt lở đã làm ảnh hưởng lớn đến sản xuất và sinh hoạt của người dân, đòi hỏi địa phương này cần đẩy mạnh triển khai các giải pháp.

Tỉnh Vĩnh Long hiện có 406 km đê sông và khoảng 3.770 km đê bao. Do tác động của biến đổi khí hậu, tình trạng sạt lở bờ sông trên địa bàn tỉnh diễn ra ngày càng phức tạp, khó lường, gây ảnh hưởng lớn đến nhiều cơ sở hạ tầng, giao thông và đời sống, sản xuất của người dân.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 92 điểm/tuyến sạt lở sông, bờ biển, với tổng chiều dài khoảng 4.420m; trong đó có 91 điểm/tuyến sạt lở bờ sông, chiều dài 4.143m và 01 điểm sạt lở bờ biển, chiều dài 277m, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống 323 hộ dân, gây thiệt hại đến các công trình đường giao thông nông thôn, đê bao...

Đê bao Nam Rạch Trà Cú sạt lở sâu, lấn vào đường (Ảnh: MN).

Tại xã Lưu Nghiệp Anh, trong đợt mưa lớn nhiều ngày kết hợp gió mạnh và thủy triều dâng từ ngày 16 – 17/7, tạo dòng nước xoáy chảy mạnh làm sạt lở và vỡ 15m đê bao Nam Rạch Trà Cú, khu vực ấp Long Hưng. Sự cố ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sản xuất của 27 hộ dân, gây thiệt hại ước tính khoảng 12 tỷ đồng; trong đó, ảnh hưởng 16ha vùng trồng dừa, mía, cây ăn trái và nuôi thủy sản. Đê bao Bắc Rạch, sạt lở 1 đoạn dài khoảng 40m làm thiệt hại hoàn toàn 1 ao nuôi cá kết hợp nuôi tôm với 0,3ha. Nếu không gia cố kịp thời sẽ làm vỡ thêm và có nguy cơ ảnh hưởng 81ha đất trồng mía, nuôi thủy sản, diện tích trồng cây lâu năm và 32 căn nhà (128 nhân khẩu).

Trước tình hình sạt lở, UBND xã chỉ đạo nhanh Ban nhân dân các ấp thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình vỡ đê bao; tiến hành cắm biển cảnh báo người dân, xe cơ giới lưu thông khu vực này. Đồng thời, địa phương kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan cho chủ trương thực hiện công bố tình huống khẩn cấp công trình đê bao Nam Rạch Trà Cú và xem xét bố trí nguồn vốn thực hiện xây dựng công trình chống sạt lở đoạn vỡ đê bao này.

Trực tiếp khảo sát về tình hình sạt lở đê bao, bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh; đặc biệt tại tuyến đê bao khu vực Nam Rạch Trà Cú và Bắc Rạch Trà Cú thuộc xã Lưu Nghiệp Anh, lãnh đạo UBND tỉnh đề nghị ngành chức năng và địa phương khẩn trương sớm triển khai các biện pháp phòng chống sạt lở tại các khu vực có nguy cơ trong mùa mưa bão và khắc phục nhanh nhất các khu vực sạt lở để bảo vệ sản xuất và đời sống nhân dân.

Đối với tuyến đê bao Nam Rạch Trà Cú và Bắc Rạch Trà Cú giao Sở Nông nghiệp và Mội trường tỉnh phối hợp cùng các đơn vị liên quan rà soát công bố tình trạng thiên tai, nếu đủ tiêu chí, điều kiện tiến hành công bố tình huống khẩn cấp sạt lở để tỉnh bố trí ngân sách dự phòng thực hiện giải pháp công trình. Riêng đối với đê bao Nam Rạch Trà Cú, Chi cục Thủy lợi và Tài nguyên khoáng sản tỉnh bố trí nguồn kinh phí từ quỹ Phòng chống thiên tai khẩn trương gia cố đê bao bảo vệ an toàn cây trồng, vật nuôi, tài sản và tính mạng người dân.

UBND các xã tổ chức lực lượng thường xuyên khảo sát, kiểm tra các tuyến đê bao, bờ sông, bờ biển trên địa bàn và có phương án huy động lực lượng tại chỗ để gia cố, kịp thời khắc phục nhanh khi có các điểm sạt lở mới, tránh tình trạng sạt lở gây hậu quả nghiêm trọng.

Tỉnh Vĩnh Long triển khai các dự án kè, hạn chế tình trạng sạt lở bờ sông tại các địa phương.

Vĩnh Long có hệ thống sông ngòi, kinh rạch chằng chịt. Sạt lở bờ sông gây tổn thất đến sự phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng và nhà cửa, đời sống người dân ven sông, kênh, rạch. Đặc biệt, trong những năm gần đây xuất hiện rất nhiều hiện tượng sạt lở không những sông lớn mà còn xảy ra nội đồng. Để giảm thiểu thiệt hại do sạt lở, từ nhiều năm qua, các ngành chức năng luôn duy trì thực hiện giải pháp phòng chống sạt lở là công trình và phi công trình.

Trong đó, những giải pháp phi công trình được thực hiện như: Thông tin truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng dân cư về tác hại và các giải pháp phòng tránh, xử lý sạt lở bờ sông, kinh, rạch; theo dõi diễn biến sạt lở; tổ chức cắm biển cảnh báo các khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở cao để có các biện pháp thích hợp phòng tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại; di dời dân ra khỏi khu vực đang xảy ra sạt lở; sử dụng cây cỏ và các vật liệu tại chỗ để chắn sóng, chống xói lở bờ...

Thời gian qua, ngành chức năng, địa phương cùng người dân đã thực hiện giải pháp trồng cây xanh phòng, chống sạt lở bờ sông, kênh, rạch. Theo đó, để ứng phó với sạt lở, tại các tuyến sông, người dân cũng đã thực hiện các kè mềm bằng cây xanh. Ngành nông nghiệp tỉnh đã triển khai mô hình kè sinh thái bằng cây xanh tại một số xã.

Cụ thể, bần được trồng ở vị trí ngay góc gió chướng thổi vào, nước xoáy vào đất liền. Khi triển khai mô hình này, về lâu dài sẽ tránh được gió, giảm sạt lở bờ sông. Đây là giải pháp có chi phí thấp, dễ thực hiện, phòng sạt lở hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu. Sau khi trồng, xã cũng thường xuyên theo dõi, cắm cọc cố định để cây không bị bật rễ, cuốn trôi theo dòng nước.

Từ năm 2020 đến nay, được sự hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, cùng với việc bố trí nguồn ngân sách địa phương và huy động từ các nguồn vốn hợp pháp khác, tỉnh đã đầu tư 10 tuyến kè bê tông cốt thép kiên cố (đang triển khai 7 tuyến, chuẩn bị thực hiện 3 tuyến); gia cố, khắc phục sạt lở bằng giải pháp kè mềm tường rọ đá, kết hợp gia cố lòng sông, gia cố tạm bằng cừ tràm, cừ dừa với khoảng 200 điểm/tuyến sạt lở bờ bao. Tổng chiều dài kè kiên cố và bờ bao được khắc phục sạt lở hơn 40.000m, kinh phí 4.336 tỷ đồng.

Giai đoạn 2021-2030, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng khảo sát quan trắc, xây dựng bộ cơ sở dữ liệu địa hình, địa chất, thủy văn và bản đồ hiện trạng, cảnh báo các khu vực trọng điểm sạt lở bờ sông, kênh rạch trong tỉnh; đưa ra những dự báo, cảnh báo, ngăn chặn các tác động bất lợi đến sự ổn định của bờ sông, giảm thiểu tình trạng sạt lở trên địa bàn tỉnh.../.

Khánh Ly