Thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn thích ứng biến đổi khí hậu

TMO - Sơn La đang đẩy mạnh phát triển kinh tế tuần hoàn gắn với thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới sử dụng hiệu quả tài nguyên và giảm phát thải. Các mô hình nông nghiệp bền vững, tái chế phụ phẩm và ứng dụng công nghệ xanh được tỉnh chú trọng triển khai. Đây là giải pháp quan trọng để bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị kinh tế địa phương.

Tỉnh Sơn La đang từng bước triển khai các giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn nhằm thích ứng với tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu. Trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều mô hình sử dụng phụ phẩm để sản xuất phân bón hữu cơ, thức ăn chăn nuôi, hoặc tái sử dụng nước tưới đã được nhân rộng, giúp giảm chi phí sản xuất và hạn chế phát thải. Các doanh nghiệp trên địa bàn cũng bắt đầu chuyển hướng sang sản xuất xanh, ưu tiên công nghệ tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu rác thải và tận dụng nguyên liệu tái chế.

Đáng chú ý, Dự án “Giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp tại vùng núi Tây Bắc - Giai đoạn 2” được triển khai tại Sơn La đã góp phần cải thiện môi trường, nâng cao sinh kế và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu cho nhân dân.

Dự án triển khai từ tháng 8/2024 đến tháng 12/2026 tại các xã: Nậm Lầu, Muổi Nọi, Bình Thuận và Mường É do tổ chức Bánh mỳ thế giới (BftW) cung cấp viện trợ, với tổng vốn thực hiện dự án trên 23,1 tỷ đồng, trong đó, vốn viện trợ không hoàn lại trên 17,3 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của địa phương.

Đại diện Trung tâm phát triển nông thôn bền vững (SRD), cho biết: Từ đầu năm đến nay, dự án đã tập trung vào các hoạt động hỗ trợ nông nghiệp và kinh tế tuần hoàn, bảo vệ rừng. Trung tâm đã khảo sát thực tế tại 125 hộ tại các xã trong vùng dự án triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn; tổ chức 15 lớp tập huấn những kiến thức chung về kinh tế tuần hoàn cho 372 người. Theo đó, mỗi xã lựa chọn từ 3 đến 5 người để đào tạo về kinh tế tuần hoàn và các kỹ năng truyền thông tham gia nhóm giảng viên cộng đồng.

Hoạt động sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, tuần hoàn được Sơn La đẩy mạnh áp dụng. 

Đồng thời, hỗ trợ 29 hộ lắp đặt và vận hành bể biogas; cấp men vi sinh cho 180 hộ để xử lý chất thải chăn nuôi trong các bể ủ; hướng dẫn cách tự chế men vi sinh gốc phục vụ cho việc vệ sinh chuồng nuôi, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp như phân thải, rơm rạ.

Trong lĩnh vực lâm nghiệp, Trung tâm Phát triển nông thôn bền vững cùng các đối tác đã tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu về vai trò của rừng, đa dạng sinh học và kỹ thuật tái sinh rừng bằng pháo hạt giống; thành lập 10 tổ quản lý bảo vệ rừng, mỗi tổ gồm 20 thành viên; tổ chức 5 lớp tập huấn phòng cháy chữa cháy rừng cho các thành viên tổ tự quản.

Phối hợp với lực lượng kiểm lâm khảo sát diện tích rừng và đất canh tác đã được tiến hành, xác định các khu vực phù hợp để trồng rừng phục hồi và cây gỗ che bóng cho cà phê, với mục tiêu phục hồi 50 ha rừng thứ sinh và trồng cây phân tán tại các vườn cà phê, nương mận, hoặc nương hoang hóa. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Sự thay đổi về địa giới hành chính, nhưng dự án vẫn tiếp tục được triển khai, điều chỉnh thành phần Ban quản lý dự án tại cấp xã.

Sở đã chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Phát triển nông thôn bền vững triển khai các mô hình đã cam kết. Trong tháng 7, dự án triển khai trồng phục hồi 20 ha rừng tự nhiên và 30 ha rừng phân tán trên đất nương của các hộ dân.

Trước đó, ngay từ năm 2022, tỉnh Sơn La ban hành Kế hoạch số 259/KH-UBND về triển khai chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu cụ thể của Kế hoạch nhằm giảm mức độ dễ bị tổn thương và rủi ro trước tác động của biến đổi khí hậu thông qua nâng cao khả năng chống chịu và năng lực thích ứng của hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai và khí hậu cực đoan gia tăng do biến đổi khí hậu.

Trong đó, đến năm 2030, Sơn La đặt mục tiêu Kiểm soát được tình trạng suy thoái tài nguyên nước, tài nguyên đất, đảm bảo cân đối đủ nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt, công nghiệp, dịch vụ và các ngành kinh tế quan trọng. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi được chuyển đổi theo hướng thích ứng thông minh với biến đổi khí hậu; phát triển chuỗi giá trị nông, lâm, thủy sản bền vững; bảo đảm an ninh lương thực và cân bằng dinh dưỡng quốc gia. Duy trì trì tỷ lệ che phủ rừng đạt ổn định 50%; diện tích các khu bảo tồn thiên nhiên trên cạn đạt 6.22% diện tích…

Nông nghiệp xanh giúp người nông dân tăng năng suất, chất lượng nông sản. (Ảnh: MT). 

Đến năm 2050, phấn đấu quản lý hiệu quả tài nguyên nước và đất, cải thiện chất lượng môi trường phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm vững chắc an ninh tài nguyên nước quốc gia.

Giữ vững độ che phủ rừng ổn định ở mức 57% và đảm bảo lâm phận rừng trên địa tỉnh, đặc biệt là lâm phận tại các khu vực biên giới, nâng cao chất lượng rừng và quản lý rừng bền vững; các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, các loài nguy cấp, nguồn gen quý, hiếm được phục hồi, bảo tồn.

Về giảm phát thải khí nhà kính, Sơn La nỗ lực đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, tích cực đóng góp có trách nhiệm cùng cộng đồng quốc tế bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất; nâng cao chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đến năm 2030, bảo đảm tổng lượng phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh nằm trong giới hạn tổng lượng phát thải khí nhà kính quốc gia (giảm 43,5% so với kịch bản phát triển thông thường). Đến năm 2050, bảo đảm tổng lượng phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh đạt mức phát thải ròng bằng “0”; lượng phát thải đạt đỉnh vào năm 2035, sau đó giảm nhanh…

Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Sơn La không chỉ là yêu cầu trước mắt nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu mà còn là chiến lược dài hạn để bảo vệ tài nguyên và tạo động lực tăng trưởng mới. Thông qua các mô hình sản xuất khép kín, tái sử dụng hiệu quả chất thải và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thân thiện với môi trường, tỉnh đang dần xây dựng hệ sinh thái phát triển kinh tế bền vững.

Điều này giúp giảm áp lực lên môi trường, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm địa phương. Kinh tế tuần hoàn cũng mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, chế biến và năng lượng tái tạo.

Để đạt được hiệu quả bền vững, Sơn La cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ, thúc đẩy liên kết giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Việc lồng ghép mục tiêu kinh tế tuần hoàn vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh sẽ tạo nền tảng vững chắc để Sơn La phát triển kinh tế hiệu quả, gìn giữ được môi trường sống và thích ứng linh hoạt với những thách thức từ khí hậu.

Bích Thảo