Thích ứng an toàn với thiên tai, giảm tối đa thiệt hại

TMO - Biến đổi khí hậu tạo lên các hiện tượng thời tiết cực đoan, một trong những nguyên nhân chính gây ra hạn hán, mưa lũ bất thường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống hàng triệu dân ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam.

Biến đổi khí hậu (BĐKH), tác động trực tiếp đến Việt Nam một cách rõ rệt trong những năm gần đây, thậm chí còn diễn biến nhanh hơn, khó dự báo hơn. Cụ thể, tần suất, cường độ các trận bão, lũ có xu hướng gia tăng, các đợt rét đậm rét hại, nắng, nóng kéo dài. Vùng duyên hải miền Trung chịu tác động nặng nề nhất, nên việc xây dựng kịch bản thích ứng với những tình huống thiên tai sẽ giúp giảm tối đa thiệt hại cho người dân.

(Ảnh minh họa)

Với vị trí địa lý đặc thù, vùng duyên hải miền Trung là nơi có thời tiết khắc nghiệt nhất như, hạn hán, mưa, bão, lũ lụt…, hiện tượng El Nino, La Nina khiến những đợt hạn hán, trận bão càng trở nên khốc liệt hơn.

Hàng năm, trung bình Việt Nam hứng chịu từ 6-8 cơn bão, chưa kể các đợt hạn hán, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Theo tổng cục phòng chống thiên tai (Bộ NN-PTNN) chỉ tính riêng trong năm 2020 cả nước ghi nhận 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đời, 120 trận lũ quét, sạt lở,… khiến hơn 300 người chết và mất tích, tổng thiệt hại kinh tế lên đến 39.962 tỉ đồng.

Thực tế cho thấy, công tác phòng chống thiên tai tại các tỉnh, thành phố miền Trung vẫn tồn tại nhiều hạn chế, việc nhận thức về phòng tránh thiên tai của người dân tại một số nơi, đặc biệt là vùng sâu vùng xa còn yếu kém, chủ quan, bên cạnh đó, công tác truyên tuyền thông tin dự báo về tình hình thiên tai địa phương chưa thường xuyên, kịp thời nên mức độ thiệt hại vẫn lớn.

Xây dựng phương án phòng chống thiên tai

Để thích ứng, giảm bớt thiệt hại do thiên tai, việc cấp bách phải xây dựng được chiến lược mang tính tổng thể với mục tiêu, hành động rõ ràng.

Trước mắt, cần nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, thông tin về thời tiết, thiên tai đến tận người dân, nhất là những hộ dân sống ở vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn khó tiếp cận được với nguồn thông tin đại chúng. Tiếp theo, cần tập trung vào những giải pháp cấp bách như: tập trung nguồn lực để khắc phục nhanh hậu quả mưa lũ, ổn định dân cư vùng ảnh hưởng thiên tai, nhất là các hộ dân phải di dời. Sửa chữa khẩn cấp công trình đê điều, hồ đập, vị trí xung yếu để sẵn sàng chống chịu khi mưa lũ lớn xảy ra.

Cần hoàn thiện cơ chế, hệ thống pháp luật phòng, chống thiên tai; tiếp tục đầu tư cho quản lý và bảo vệ rừng phòng hộ, đảm bảo độ che phủ cũng như khả năng điều tiết; nâng cao năng lực lực lượng tham gia phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tăng cường quản lý tàu thuyền và các hoạt động trên biển, trong đó tập trung quản lý việc ra khơi, kỹ thuật neo đậu đảm bảo an toàn khi có bão, áp thấp nhiệt đới trên biển; đầu tư có hiệu quả cơ sở hạ tầng, trang thiết bị xây dựng hệ thống chỉ đạo vận hành hồ chứa, liên hồ chứa theo thời gian thực để nâng cao năng lực phối hợp vận hành hồ chứa giảm lũ, trong đó có tình huống khẩn cấp; quy hoạch không gian thoát nước các lưu vực sông, nâng cấp cơ sở hạ tầng: cầu, cống, đường giao thông đảm bảo khẩu độ thoát lũ kết hợp đường cứu hộ, cứu nạn đảm bảo có thể phòng chống thiên tai một cách chủ động, giảm thiểu mức độ thiệt hại.

Để chủ động giảm thiểu rủi ro, thiệt hại do thiên tai, về lâu dài cần chú trọng kiện toàn cơ quan phòng chống thiên tai cấp tỉnh trên cơ sở sắp xếp lại bộ máy. Đào tạo chuyên sâu bộ máy chỉ đạo. Bên cạnh đó, các địa phương cần ưu tiên bố trí nguồn chi ngân sách cho các hoạt động nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai và di dời dân cư vùng nguy hiểm khi cần thiết.

Lâm Tráng