Tháo gỡ vướng mắc trong quản lý hệ thống thoát nước, xử lý nước thải

TMO - Nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu gom, và xử lý nước thải sinh hoạt đô thị và tăng cường khả năng tiêu thoát nước cho thành phố Hà Nội, các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh triển khai các giải pháp, tập trung tháo gỡ vướng mắc tại nhiều dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung đặc biệt là tại các cụm công nghiệp đang bị chậm, thậm chí chưa được triển khai. 

Theo báo cáo của các sở, ngành, trong công tác thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt đô thị và tăng cường khả năng tiêu thoát nước cho thành phố, hiện các trạm xử lý nước thải sinh hoạt đô thị: Kim Liên, Trúc Bạch, Bảy Mẫu, Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở, Bắc Thăng Long - Vân Trì đang vận hành hiệu quả, đảm bảo chất lượng nước thải sau xử lý đạt quy chuẩn môi trường. Thành phố đang tập trung nguồn lực, khẩn trương thực hiện Dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải Yên Xá, Kiến Hưng, Sơn Tây.

Theo rà soát mới nhất của Sở Xây dựng, thực hiện thoát nước đô thị và giảm thiểu các điểm úng ngập cục bộ, đến hết năm 2021 toàn thành phố đã giải quyết được 5/16 điểm úng ngập trên các tuyến phố chính, 11 điểm còn lại đã có giải pháp thực hiện dần theo những dự án đã và đang xin chủ trương thực hiện; các điểm nhỏ lẻ khác, thời gian rút nước nhanh cũng bố trí ứng trực, giảm thời gian và chiều sâu úng ngập. 

Sở Xây dựng nỗ lực triển khai thoát nước đô thị giảm thiểu các điểm úng ngập cục bộ. Ảnh: KTDT 

Về tỷ lệ nước thải được thu gom và xử lý đạt quy chuẩn, tiêu chuẩn khu vực đô thị, hiện thành phố đạt 28,8% (tổng công suất 267.300 m3/ngày đêm), đến năm 2024 khi dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải (XLNT) Yên Xá công suất 270.000 m3/ngày đêm hoàn thành đưa vào sử dụng sẽ nâng tổng công suất XLNT đô thị lên 537.000 m3/ngđ, đạt 50%.

Thực hiện phân cấp theo Quyết định 14/2021/QĐ ngày 6/9/2021, công tác quản lý, vận hành, duy trì hệ thống thoát nước đô thị và XLNT trên địa bàn thành phố được tiến hành theo hình thức đấu thầu gồm 14 gói thầu giai đoạn 2019-2024, trong đó 9 gói duy trì thoát nước và 5 gói quản lý vận hành XLNT. Ngoài ra, Sở Xây dựng đang triển khai 21 hạng mục sửa chữa, xử lý sự cố thoát nước để giảm thiểu vị trí úng ngập, đọng nước nhỏ lẻ.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 9/9 khu công nghiệp được đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải tập trung và đang vận hành hoạt động hiệu quả (đạt 100%). 4/313 làng nghề truyền thống có hệ thống xử lý nước thải tập trung, 93/313 có hệ thống thoát nước tập trung, góp phần quan trọng bảo vệ môi trường khu, cụm công nghiệp, làng nghề. 

Về xử lý nước thải tại các khu, cụm công nghiệp và làng nghề, hiện nay thành phố Hà Nội đã thành lập được 104 cụm công nghiệp với tổng diện tích 2.262 ha, trong đó có 52 cụm công nghiệp và 52 cụm công nghiệp làng nghề. Hiện có 70 cụm công nghiệp đang hoạt động với tổng diện tích theo quy hoạch là hơn 1.600 ha. Trong đó đã có 41 cụm công nghiệp có trạm xử lý nước thải, 29 cụm công nghiệp sẽ được đầu tư trạm xử lý nước thải tại giai đoạn 2.

Đoàn giám sát của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội kiểm tra thực địa trạm xử lý nước thải tại Cụm công nghiệp làng nghề Tân Triều, huyện Thanh Trì 

Sở Công thương Hà Nội cho biết, trong số 41 cụm công nghiệp đã và đang đầu tư xây dựng hệ thống nước thải tập trung có 30 cụm công nghiệp đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung, trong đó 25 cụm công nghiệp đã đưa trạm xử lý nước thải vào hoạt động. Ngoài ra, còn 11 cụm công nghiệp do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn TP Hà Nội (nay là Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp) đang tập trung triển khai thực hiện và dự kiến hoàn thành trong năm 2022.

Mặc dù đạt được những chuyển biến tích cực trong quản lý thoát nước, xử lý nước thải, tuy nhiên theo đánh giá của Đoàn giám sát của HĐND thành phố khi tiến hành giám sát thực tế một số địa phương nhận thấy, tại không ít quận, huyện vẫn tiếp diễn tình trạng đầu tư một số trạm XLNT  nhưng còn lãng phí, có thể vận hành trạm nhưng không phát huy hết công suất hoặc để bỏ không trong thời gian dài. Bên cạnh đó, nhiều dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các cụm công nghiệp đang bị chậm, thậm chí chưa được triển khai.

Trước những vướng mắc trên, Đoàn giám sát của HĐND thành phố đề nghị các sở, ngành làm rõ về công tác quản lý trong cấp phép về môi trường, đặc biệt là cấp phép các dự án xử lý nước thải và quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra sau cấp phép; đồng thời, cung cấp thông tin hiện trạng từng dự án đang chuẩn bị đầu tư, đã đầu tư, đã hoàn thành đưa vào vận hành; thực trạng công tác quản lý hoạt động thoát nước và xử lý nước thải trên địa bàn thành phố, đặc biệt là xử lý nước thải sinh hoạt và tại các cụm công nghiệp, làng nghề; đơn giá, công tác đầu tư các dự án…

HĐND thành phố cũng đã ban hành các nghị quyết chuyên đề về cơ chế, chính sách và đã đưa chỉ tiêu tỷ lệ cụm công nghiệp đang hoạt động ổn định có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường hoặc quy chuẩn quốc gia vào nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội hằng năm. UBND thành phố cũng đã tập trung chỉ đạo triển khai các chương trình, nghị quyết của Thành ủy và HĐND thành phố.

Công tác bảo vệ môi trường nói chung và công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động xử lý nước thải tại các khu, cụm công nghiệp, nước thải làng nghề luôn được Thành ủy, HĐND, UBND thành phố quan tâm, chỉ đạo kịp thời, nhằm góp phần bảo vệ môi trường của Thủ đô.

Do vậy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn đề nghị các địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm quy định pháp luật trong công tác quản lý hệ thống thoát nước và XLNT; gắn công tác bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế-xã hội bền vững bằng cách làm phù hợp, trong điều kiện tốc độ đô thị hóa cao.

Vũ Huy