Tháo gỡ khó khăn trong công tác xử lý rác thải sinh hoạt

TMO - Trước những khó khăn trong việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh thời gian qua, Hội đồng nhân dân tỉnh Cà Mau đã đánh giá cụ thể những vẫn đề còn tồn tại, hạn chế, đồng thời tìm ra nguyên nhân, đưa ra các giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Năm 2022, tổng lượng rác thải toàn tỉnh là khoảng 628 tấn/ngày. Công tác phân loại rác tại nguồn trong thời gian qua dù có triển khai nhưng kết quả đạt được không cao. Tỉnh có 8 đơn vị thực hiện việc thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt tại 79/101 xã/phường/thị trấn. Tổng lượng rác đã tiếp nhận, xử lý hơn 80.890 tấn. Tỷ lệ rác thải chưa được thu gom, xử lý, còn xả thải ra môi trường không đúng quy định tại khu vực đô thị hiện còn khoảng 12,2% và khu vực nông thôn khoảng 11,7%. 

Trong đó, xử lý bằng hình thức chôn lấp tại bãi chôn lấp rác thải thị trấn Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển) khoảng 7.300 tấn. Phần lớn rác thải còn lại được tiếp nhận và xử lý tại Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau (nhà máy rác), với tỷ lệ 92,07%… Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau hiện đang tiếp nhận, xử lý khối lượng rác cao hơn công suất thiết kế là 200 tấn/ngày, nhưng lượng rác đưa vào nhà máy khoảng 220 tấn/ngày, gây quá tải tại một số thời điểm.

Thời gian qua, ngân sách địa phương đã hỗ trợ việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt. Trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2022, ngân sách tỉnh đã bổ sung kinh phí cho các địa phương chi cho vận chuyển, xử lý rác sinh hoạt hơn 280 tỷ đồng. Riêng đối với Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau, UBND tỉnh đã giao cho UBND thành phố Cà Mau kiểm soát theo khối lượng rác đầu vào và đầu ra để xác định khối lượng làm cơ sở thanh toán chi phí xử lý rác thải theo quy định. Trong thời gian nêu trên, tổng khối lượng rác thải vận chuyển về nhà máy là hơn 609.000 tấn, kinh phí đã thực hiện là hơn 204 tỷ đồng.

Công tác xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Cà Mau còn nhiều khó khăn cần được tháo gỡ (Ảnh: HL).  

Đơn giá xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Cà Mau hiện được áp dụng theo đơn giá ban hành năm 2015. Đến nay, qua nhiều lần tăng lương tối thiểu vùng, giá nguyên vật liệu, nhân công và các khoản chi phí khác đều tăng so với trước đã ảnh hưởng nhiều đến hoạt động tái đầu tư của các đơn vị thu gom, xử lý rác thải. Đại diện Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau, mức 350.000 đồng/tấn được áp dụng từ năm 2015 đến nay, trong khi mọi thứ đầu vào đều tăng. Cụ thể, nhiên liệu từ mức 15.000 đồng/lít nay tăng hơn 20.000/lít, lương tối thiểu vùng qua 6 lần điều chỉnh tăng hơn 1 triệu đồng… Từ thực tế trên nên trong 10 năm qua, nhà máy đã lỗ hơn 184 tỷ đồng.

Trước thực tế trên, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã giao Sở Xây dựng khẩn trương tham mưu xây dựng định mức và giá dịch vụ xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau. Đến nay, địa phương đã hoàn thành việc xây dựng định mức và giá dịch vụ, tuy nhiên căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 thì vấn đề này phải được Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, cho ý kiến. Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang khẩn trương xây dựng dự thảo nội dung quy định về định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, tổ chức lấy ý kiến của các đơn vị liên quan trước khi ban hành để hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện. 

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cũng kêu gọi người dân cần nâng cao ý thức và trách nhiệm trong xử lý rác thải, vì hành động xả rác thải ra môi trường không đúng quy định sẽ ảnh hưởng đến môi trường sống thực tại và cả trong tương lai, rất khó khắc phục. Cùng với đó là tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh đối với các cá nhân, tổ chức xả rác sai quy định; mong muốn người dân ủng hộ chủ trương phân loại rác thải tại nguồn...

Hồng Anh