Thành phố Hồ Chí Minh tăng tốc hoàn thiện hạ tầng phục vụ chuyển đổi giao thông xanh

TMO - Trước yêu cầu phát triển bền vững và cam kết giảm phát thải, TP. HCM xác định chuyển đổi năng lượng xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải, trong đó đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông xanh là nhiệm vụ trọng tâm.  

Với hơn 14 triệu dân và 13,4 triệu phương tiện giao thông, TP. HCM đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc kiểm soát, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường không khí, ùn tắc giao thông. Trước tình hình này, TP. HCM đang đẩy mạnh triển khai nhiều giải pháp thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Mới đây, UBND thành phố giao Sở Xây dựng chủ trì rà soát toàn bộ các chương trình, đề án và kế hoạch liên quan đến chuyển đổi xanh để đảm bảo tính đồng bộ, kế thừa, không trùng lắp, hoàn thành trước ngày 15/11. Đặc biệt, cần hoàn thiện Đề án Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trình Hội đồng nhân dân Thành phố trong kỳ họp tháng 11/2025 và chuẩn bị giai đoạn 2 triển khai tại Côn Đảo, Cần Giờ.

Sở Công Thương và Tổng Công ty Điện lực TP. HCM phối hợp bảo đảm nguồn điện cho hạ tầng sạc xe điện đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Công an TP. HCM được giao tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn an toàn phòng cháy, chữa cháy khi sử dụng và sạc xe điện tại hộ gia đình, chung cư, trung tâm thương mại.

Hiện TP. HCM đã có hơn 600 xe buýt điện (Ảnh: MQ). 

Theo Sở Xây dựng TP. HCM, hiện thành phố có 176 tuyến xe buýt với 2.386 phương tiện đang hoạt động. Trong đó, 1.308 xe sử dụng nhiên liệu diesel (chiếm 54,8%), 451 xe dùng khí CNG (18,9%) và 627 xe buýt điện (26,3%). Đối với dịch vụ taxi, toàn thành phố có 18.613 xe, trong đó 13.124 xe điện, tương đương khoảng 71%. Ngoài ra, có khoảng 88.742 xe mô tô hai bánh phục vụ vận tải công nghệ, với gần 25.000 xe máy điện, chiếm 28,1%.

Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh bước đầu giảm rõ rệt phát thải và tiếng ồn; nhiều doanh nghiệp vận tải đã chủ động đầu tư khai thác taxi điện, xe máy điện công nghệ. Ngoài ra, thành phố đang tích cực triển khai việc phát triển cơ sở hạ tầng trạm sạc và đẩy nhanh tiến độ các dự án vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn, điển hình là tuyến đường sắt đô thị.

TP.HCM cũng đang triển khai Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM; chuẩn bị xây dựng tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) và các nhánh kết nối Củ Chi, Thủ Thiêm. Đồng thời rà soát, điều chỉnh quy hoạch metro tích hợp vùng mở rộng với mục tiêu nâng thị phần vận tải hành khách công cộng lên 15 - 20% nhu cầu đi lại của người dân vào năm 2030.

Vừa qua, UBND TP. HCM đã có tờ trình gửi Ban Thường vụ Đảng ủy UBND TP. HCM đề nghị xem xét, thống nhất và trình Ban Thường vụ Thành ủy chấp thuận chủ trương ban hành Nghị quyết của HĐND thành phố về việc chuyển đổi xe buýt sang sử dụng điện và năng lượng xanh.

Theo kế hoạch, đến năm 2030, toàn bộ xe buýt tại TP. HCM sẽ được chuyển đổi sang sử dụng điện hoặc năng lượng xanh. Cùng với việc chuyển đổi xe buýt, TP. HCM cũng thúc đẩy phát triển các tuyến metro, đường sắt nhẹ  và chương trình chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện dành cho xe công nghệ và giao hàng.

Thành phố sẽ có chính sách hỗ trợ người dân mua xe máy điện mới và thu hồi phương tiện cũ. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trạm sạc, cung cấp dịch vụ cho thuê pin, phát hành trái phiếu xanh, bán tín chỉ carbon và tham gia các dự án hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực hạ tầng năng lượng xanh. Mục tiêu đến năm 2030, TP. HCM phấn đấu giảm 90% lượng chất ô nhiễm không khí tăng thêm từ hoạt động giao thông, đạt tỉ lệ 15 – 20% xe máy điện, 5 – 10% ô tô điện. 

Các trạm sạc điện được lắp đặt tại một số vị trí bãi đỗi xe có thu phí trên địa bàn thành phố. 

Về hạ tầng trạm sạc, TP. HCM hiện có khoảng 1.000 trạm sạc xe điện, trong đó gần 900 trạm thuộc mạng lưới V-Green. Hạ tầng hiện cung cấp hơn 9.400 trụ sạc với khoảng 14.700 cổng sạc ô tô, trong đó gần 5.000 cổng sạc nhanh, cùng khoảng 300 trạm sạc nhanh cho xe máy điện. Số lượng phương tiện đang lưu thông đạt gần 40.000 ô tô điện (25.000 xe kinh doanh) và 87.000 xe máy điện. Tỷ lệ phương tiện trên mỗi trụ sạc hiện đáp ứng khuyến nghị quốc tế.  

TP. HCM cũng đặt mục tiêu hoàn thành ít nhất 1.500 trạm sạc điện (hoặc trạm cung cấp năng lượng xanh) công cộng cho ô tô; phát triển các trạm sạc/đổi pin cho xe máy điện tại các khu vực tập trung đông người như trung tâm thương mại, chung cư, các trường học, bãi giữ xe, trạm xe buýt,... Cùng với đó là khuyến khích các bến xe, trạm dừng nghỉ chuyển đổi theo tiêu chí xanh. TP. HCM cũng sẽ triển khai thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo, đồng thời kiểm định khí thải 100% mô tô, xe gắn máy đang lưu hành.

Thành phố kiến nghị Chính phủ sớm hoàn thiện khung pháp lý cho giao thông xanh, bổ sung biển báo “Khu vực phát thải thấp” và ban hành quy chuẩn khí thải cho xe máy. Bên cạnh đó, cần có quy định về thu hồi, tái chế pin – ắc quy xe điện, bảo đảm an toàn và phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Đồng thời, sớm ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành; quy định về chứng nhận và dấu hiệu nhận biết phương tiện có mức phát thải cao.../.

Đức Nam