Tây Ninh phân vùng môi trường, ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm

TMO - Trước sự gia tăng của các nguồn thải, tỉnh Tây Ninh triển khai các phương án phân vùng môi trường với những giải pháp cụ thể nhằm kiểm soát nguy cơ ô nhiễm môi trường và cảnh quan thiên nhiên.

Năm 2022, Chỉ số đánh giá kết quả bảo vệ môi trường (PEPI) của tỉnh Tây Ninh đạt giá trị 65,08, đứng thứ 6/63 tỉnh, thành, trong đó Chỉ số nhóm I PEPI (nhóm các chỉ số đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ về BVMT) đạt giá trị 46,5, đứng thứ 14/63 tỉnh, thành, chỉ số nhóm 2 PEPI (Chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người dân về chất lượng môi trường sống) đạt giá trị 18,57, đứng thứ 5/63 tỉnh, thành.

Tuy nhiên, tỉnh Tây Ninh vẫn còn một số chỉ số đạt kết quả thấp bao gồm: Chỉ số thành phần tỷ lệ nước thải sinh hoạt đô thị từ loại IV trở lên được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường năm 2022: đạt 0,9%, đứng thứ 46/63; Chỉ số thành phần tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được phân loại tại nguồn năm 2022: đạt 0%; Chỉ số thành phần tỷ lệ dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung năm 2022: đạt 33,29%, đứng thứ 63/63; Chỉ số thành phần tỷ lệ các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động, liên tục, truyền số liệu trực tiếp cho Sở TN&MT năm 2022: đạt 50,45%, đứng thứ 40/63; Chỉ số thành phần tỷ lệ chi ngân sách cho hoạt động sự nghiệp BVMT năm 2022: đạt 0,97%, đứng thứ 46/63 tỉnh, thành.

Công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Tây Ninh vẫn còn nhiều hạn chế, nhất là việc kiểm soát các nguồn thải. 

Bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Tây Ninh còn nhiều thách thức như công tác bảo tồn các loài động vật quý hiếm có trong sách đỏ; ô nhiễm môi trường do các hoạt động con người, nhất là vùng biên giới giáp Campuchia nước thải gây ảnh hưởng đối với hệ sinh thái thuỷ vực; tác động của một số loài ngoại lai xâm hại trong bối cảnh biến đổi khí hậu có thể ngày càng nghiêm trọng; nạn lấn chiếm đất rừng để sản xuất nông nghiệp, và cháy rừng.

Nước thải từ các khu dân cư hầu hết chỉ được xử lý sơ bộ qua hầm tự hoại hoặc thải trực tiếp ra sông suối. Hiện nay, chỉ có thị trấn Dương Minh Châu và Bến Cầu có hệ thống thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt tập trung, nhưng phạm vi phục vụ vẫn còn hạn chế. Nước thải sinh hoạt phát sinh từ các khu vực còn lại trong tỉnh hiện nay vẫn chưa được thu gom và xử lý mà cho thải trực tiếp ra kênh, rạch, sông, suối gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.

Rác thải từ hoạt động nông nghiệp chưa được thu gom, xử lý triệt để, vẫn còn hiện tượng thải trực tiếp ra kênh, rạch, sông suối trong lưu vực gây ô nhiễm nguồn nước, đặc biệt là bao bì thuốc bảo vệ thực vật. Công tác kiểm soát và giám sát chặt chẽ các nguồn xả thải vào lưu vực hệ thống sông trên địa bàn tỉnh Tây Ninh tuy đã được quan tâm thực hiện nhưng vẫn còn phát sinh các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ xử lý nước thải chưa đáp ứng theo quy định...

Trước thực trạng trên, cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp tỉnh Tây Ninh thực hiện  phân chia 3 vùng để bảo vệ môi trường tỉnh Tây Ninh từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Cụ thể, vùng bảo vệ nghiêm ngặt: Gồm các khu dân cư tập trung ở đô thị (khu vực nội thành, nội thị) của các đô thị loại II, loại III trên địa bàn tỉnh, bao gồm các phường thuộc thành phố Tây Ninh (đô thị loại II), các phường thuộc thị xã Hoà Thành và thị xã Trảng Bàng (đô thị loại III).

Cùng với đó, nguồn nước mặt được dùng cho mục đích cấp nước sinh  hoạt: Vùng nước mặt cần bảo vệ hồ Dầu Tiếng; khu bảo tồn, cũng là di sản thiên nhiên theo khoản 1 Điều 20 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020: Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát (huyện Tân Biên); các khu bảo vệ cảnh quan gồm núi Bà Đen (thành phố Tây Ninh và huyện Dương Minh Châu), Căn cứ Đồng Rùm (xã Tân Thành, huyện Tân Châu), Căn cứ Huyện uỷ Châu Thành (huyện Châu Thành); các di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia đã được công nhận.

Vùng hạn chế phát thải: các vùng đệm của các khu bảo tồn (Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen); vùng đất ngập nước quan trọng hồ Dầu Tiếng; hành lang bảo vệ nguồn nước mặt được dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt; khu dân cư tập trung là nội thành, nội thị của các đô thị được quy hoạch loại IV và V; rừng phòng hộ Dầu Tiếng; khu vui chơi giải trí dưới nước theo quyết định của uỷ ban nhân dân cấp tỉnh.

Tây Ninh triển khai phân vùng môi trường với những giải pháp cụ thể nhằm kiểm soát nguy cơ ô nhiễm môi trường và cảnh quan thiên nhiên. Ảnh: BTN. 

Vùng bảo vệ khác: Bao gồm các khu vực còn lại, trong đó đáng chú ý là các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, các làng nghề có khả năng gây ô nhiễm cao. Tỉnh Tây Ninh cũng chú trọng bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng; nâng cao hiệu quả bảo tồn các loài hoang dã, đặc biệt các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, loài di cư; duy trì bảo tồn và phát triển nguồn gen; sử dụng bền vững đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái.

Tổ chức quản lý, vận hành hiệu quả khu bảo tồn Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, các khu bảo vệ cảnh quan gồm núi Bà Đen, Căn cứ Đồng Rùm, Căn cứ Huyện uỷ Châu Thành và các khu di tích lịch sử nằm trong quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia. Tăng cường hợp tác nghiên cứu đa dạng sinh học, trao đổi kinh nghiệm bảo tồn trong hệ thống các Vườn di sản ASEAN; phát triển du lịch sinh thái hài hoà với bảo vệ môi trường, lựa chọn các loại hình, quy mô du lịch hợp lý.

Giai đoạn 2023-2025, tỉnh Tây Ninh đặt mục tiêu chủ động phòng ngừa, kiểm soát được các tác động xấu gây ô nhiễm, suy thoái môi trường, các sự cố môi trường; nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cộng đồng và người dân trong sản xuất, tiêu thụ, thải bỏ chất thải nhựa, túi ni lông khó phân huỷ và sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt; hạn chế tối đa việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.

Giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh Tây Ninh tiếp tục chủ động phòng ngừa, kiểm soát các tác động xấu gây ô nhiễm, suy thoái môi trường và các sự cố môi trường; nâng cao năng lực quản lý, ưu tiên biện pháp phòng ngừa ô nhiễm và suy thoái môi trường; kịp thời giải quyết và không để phát sinh các vấn đề bức xúc, điểm nóng về môi trường, bảo đảm hài hoà giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển nhanh, toàn diện, bền vững.

Đến năm 2030, tỉnh Tây Ninh cũng sẽ đầu tư nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, góp phần bảo đảm điều kiện vệ sinh môi trường, cảnh quan đô thị và phát triển nông thôn theo hướng hiện đại hoá; tăng cường bảo vệ các di sản thiên nhiên, phục hồi các hệ sinh thái; ngăn chặn xu hướng suy giảm đa dạng sinh học; khoanh nuôi, bảo vệ diện tích rừng hiện có, từng bước nâng cao chất lượng rừng. Đến năm 2050, Tây Ninh có môi trường đạt chất lượng tốt, bảo đảm quyền được sống trong môi trường trong lành và an toàn của nhân dân; đa dạng sinh học được gìn giữ, bảo tồn, bảo đảm cân bằng sinh thái; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, carbon thấp được hình thành và phát triển, hướng tới mục tiêu trung hoà carbon vào năm 2050.

Minh Hương