Tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm không khí

TMO - UBND tỉnh Bắc Giang yêu cầu các Sở, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng không khí, qua đó đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí trên địa bàn tỉnh.

Theo đánh giá của ngành chức năng tỉnh, chất lượng môi trường không khí trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có sự khác biệt giữa các vùng miền và biến động theo mùa nhưng nhìn chung đang còn ở mức ổn định. Một vài thời điểm tại một số vị trí, chất lượng không khí có dấu hiệu suy giảm, gia tăng ô nhiễm trong các năm gần đây, tập trung tại một số khu vực. Trước thực trạng trên, địa phương này tăng cường triển khai các giải pháp kiểm soát các nguồn khí thải.

Trong đó, tỉnh Bắc Giang kiên quyết không đồng ý chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư cho các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, có công nghệ sản xuất lạc hậu, phát sinh nguồn khí thải lưu lượng lớn (nhiệt điện, xi măng, hóa chất,…); 100% các dự án đầu tư sử dụng công nghệ có nguy cơ tác động xấu đến môi trường đều được Sở Khoa học và Công nghệ thẩm định theo quy định. Đối với rác thải thông thường: Thường xuyên theo dõi, đôn đốc các địa phương, chủ đầu tư trong quá trình triển khai xây dựng, lắp đặt các lò đốt rác và nhà máy xử lý rác thải tập trung trên địa bàn tỉnh theo tiến độ đề ra.

Sở Giao thông Vận tải chỉ đạo các Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm công tác kiểm định, tổ chức tuyên truyền về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải. Những năm gần đây, trung tâm đã thực hiện rà soát, thống kê, lập danh sách các phương tiện xe cơ giới hết niên hạn sử dụng do đơn vị quản lý. Công tác phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí đối với nguồn diện trên địa bàn tỉnh tập trung vào các giải pháp kiểm soát nguồn phát sinh khí thải do chăn nuôi, xử lý sinh khối nông nghiệp, bãi chôn lấp chất thải rắn (CTR) và xây dựng cơ sở hạ tầng.

UBND tỉnh yêu cầu các địa phương nâng cao hiệu quả công tác xử lý rác thải, giảm tối đa tình trạng đốt rác lộ thiên. 

Đối với công tác xử lý sinh khối nông nghiệp, Sở NN&PTNT đã chủ động xây dựng tài liệu hướng dẫn thu gom, xử lý phụ phẩm cây trồng; hướng dẫn tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thu gom, xử lý, sử dụng phụ phẩm cây trồng theo quy định, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Đối với hoạt động của các bãi chôn lấp CTR sinh hoạt: Thực hiện hiệu quả công tác thẩm định, phê duyệt thủ tục môi trường theo đúng quy định đối với các cơ sở xử lý CTR sinh hoạt tập trung; xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, không phát sinh cơ sở mới.

Đối với hoạt động xây dựng cơ bản, ngoài việc khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường phục vụ cho hoạt động xây dựng, hàng năm các đơn vị quản lý nhà nước lĩnh vực xây dựng tổ chức thanh tra, kiểm tra về hoạt động xây dựng; theo đó, đôn đốc nhắc nhở các chủ đầu tư, đơn vị thi công xây dựng thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong hoạt động phá dỡ và thi công công trình; xử phạt vi phạm hành chính đối với các đơn vị thi công không có biện pháp đảm bảo an toàn và biện pháp che chắn bụi.

Thời gian qua, tỉnh Bắc Giang đã phê duyệt báo cáo Đánh giá tác động môi trường ĐTM, báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường cho hơn 40 dự án liên quan đến xử lý CTR. Toàn tỉnh hiện có 64 cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt trong đó có 03 bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt, một số khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung lớn của tỉnh. Đồng thời, trên địa bàn tỉnh có 01 nhà máy xử lý chất thải rắn công nghiệp, nguy hại tại thị trấn Nham Biền, huyện Yên Dũng với công suất 142.000 tấn/năm; một số doanh nghiệp thực hiện tái chế phế liệu, chất thải (cơ sở tái chế thép, sản xuất bao bì nhựa, sản xuất giấy, sản xuất gạch không nung,…).

Hiện trên địa bàn tỉnh có 10 cơ sở thuộc đối tượng đã lắp đặt trạm quan trắc tự động liên tục đối với khí thải với 30 trạm đang hoạt động. Tỉnh Bắc Giang đã lắp đặt hệ thống tiếp nhận dữ liệu quan trắc tự động và hiện nay đang triển khai lắp đặt 02 trạm quan trắc không khí tự động tại thành phố Bắc Giang; Bộ Tài nguyên và Môi trường đang triển khai đầu tư và chuẩn bị xây dựng 01 trạm quan trắc không khí tự động tại thành phố Bắc Giang; thành phố Bắc Giang đang triển khai đầu tư và chuẩn bị xây dựng 03 trạm quan trắc không khí tự động. Giai đoạn 2016 - 2022, mạng lưới quan trắc môi trường không khí trên địa bàn tỉnh thực hiện với 53 vị trí trong đó 25 vị trí ảnh hưởng bởi giao thông; 19 vị trí ảnh hưởng bởi công nghiệp, làng nghề và 9 vị trí ảnh hưởng bởi dân cư, sinh hoạt.

Cùng với những kết quả đã đạt được trong nhiệm vụ kiểm soát, ngăn ngừa ô nhiễm không khí, theo đánh giá của UBND tỉnh công tác quản lý chất lượng không khí vẫn còn một số bất cập, hạn chế. Trong đó, một số đơn vị còn để xảy ra tồn tại trong quá trình hoạt động và đã bị xử lý, các hành vi vi phạm về: không vận hành thường xuyên công trình xử lý khí thải, xử lý chất thải nguy hại không đúng quy định, xả nước thải, khí thải vượt quy chuẩn cho phép, thực hiện không đầy đủ chương trình giám sát, báo cáo môi trường định kỳ.

Ban quản lý các KCN trên địa bàn tăng cường kiểm soát ô nhiễm bụi tại các khu công nghiệp, trong đó chú trọng đến hệ thống quan trắc môi trường định kỳ. 

Tình trạng ô nhiễm bụi tại khu đô thị, khu công nghiệp đang có dấu hiệu gia tăng cục bộ: Kết quả quan trắc môi trường định kỳ trong những năm gần đây cho thấy, nồng độ bụi lơ lửng và bụi PM10 gia tăng tại một số khu vực đô thị đặc biệt là các nút giao thông chính trên địa bàn thành phố Bắc Giang và các khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Nguồn lực đầu tư cho các hoạt động kiểm soát, phòng ngừa ô nhiễm môi trường do khí thải còn hạn chế: Quá trình thực hiện kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh tỉnh vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn như về công nghệ, nhân lực và vấn đề kiểm soát thiệt hại do thời tiết cực đoan, dẫn đến nhiều tiêu chí, chương trình chưa được thực hiện đúng tiến độ... 

Trước thực tế trên cùng với yêu cầu đặt ra trong công tác ngăn ngừa, kiểm soát nguy cơ ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn, thời gian tới tỉnh Bắc Giang tăng cường công tác quản lý chất lượng môi trường không khí trên địa bàn tỉnh Bắc Giang; cảnh báo, dự báo chất lượng môi trường không khí; tăng cường năng lực phòng ngừa, giảm thiểu phát thải khí thải và giám sát chất lượng không khí theo định hướng quản lý tại Kế hoạch quốc gia về quản lý chất lượng môi trường không khí, giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Trong đó, địa phương này xác định rõ các mục tiêu: 100% cơ sở sản xuất thuộc đối tượng có nguồn thải lớn đang hoạt động phải hoàn thành đầu tư, lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động liên tục và kết nối truyền số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường để theo dõi, giám sát xong trước ngày 31/12/2024. 100% cơ sở sản xuất công nghiệp có kế hoạch kiểm soát và giải pháp xử lý khí thải; các cơ sở sản xuất mới phải hoàn thành lắp đặt hệ thống quan trắc tự động đảm bảo theo quy định trước khi đi vào hoạt động chính thức; không để phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường không khí nghiêm trọng.

Kiểm soát, duy trì chất lượng môi trường không khí đối với các thông số Bụi (TSP, PM10), SO2, CO và NOx ở mức hiện tại đạt QCVN. Đến năm 2025 giảm tỷ lệ chôn lấp rác thải sinh hoạt trực tiếp xuống dưới 10% đối với thành phố Bắc Giang và dưới 30% đối với các huyện còn lại. 100% trang trại chăn nuôi có giải pháp xử lý chất thải chuồng trại; xóa bỏ hoàn toàn việc khai thác khoáng sản nhỏ, lẻ không có giấy phép, 100% khu vực khai thác khoáng sản phải thực hiện cải tạo phục hồi môi trường sau khi kết thúc khai thác.

Để thực hiện hiệu quả những mục tiêu trên, UBND tỉnh giao Sở TN&MT ban hành các văn bản hướng dẫn, quy chuẩn địa phương, các quy định về quản lý chất lượng môi trường không khí trên địa bàn tỉnh theo hướng phù hợp với quy hoạch phát triển của tỉnh. Tiếp tục đầu tư hoàn thiện, hiện đại hóa hệ thống quan trắc không khí tự động, liên tục trên địa bàn tỉnh; thực hiện rà soát, xây dựng kế hoạch để từng bước đầu tư nâng cấp hệ thống nhận, truyền và quản lý dữ liệu đáp ứng yêu cầu theo quy định tại Điều 40, Thông tư số 10/2021/TT-BTNMT ngày 30/6/2021; thực hiện công khai thông tin về chất lượng môi trường không khí và cập nhập thông tin, cơ sở dữ liệu quan trắc trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, thanh tra, kiểm tra liên tục đối với các cơ sở có lưu lượng khí thải phát sinh từ 50.000 m3 /giờ trở lên; cơ sở sử dụng nhiên liệu đốt là phế liệu; các trang trại chăn nuôi quy mô lớn; các nhà máy sản xuất sản xuất vật liệu xây dựng, gỗ và sản phẩm từ gỗ, xử lý nghiêm, yêu cầu dừng, chấm dứt hoạt động đối với các cơ sở phát sinh khí thải vượt quy chuẩn, tái phạm nhiều lần.

Ban quản lý các Khu công nghiệp tỉnh tăng cường giám sát việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong các Khu công nghiệp có nguồn phát sinh khí thải lớn trên địa bàn tỉnh. Tham mưu UBND tỉnh không tiếp nhận thêm dự án mới có ngành nghề không thuộc danh mục ngành nghề được phép thu hút đầu tư hoặc các dự án xây dựng khu công nghiệp không đáp ứng yêu cầu về hạ tầng bảo vệ môi trường theo quy định tại Điều 48 Nghị định số 08/202/NĐ-CP ngày 10/01/2022.

Sở Công Thương thực hiện có hiệu quả Đề án “Phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 177/2007/QĐ-TTg ngày 20/7/2007; đảm bảo kiểm soát chặt chẽ chất lượng nhiên liệu diesel và xăng. Khuyến khích doanh nghiệp thực hiện sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng, ứng dụng công nghệ xử lý khí thải tiên tiến; ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nhiên liệu sinh học trong sản xuất.

UBND các huyện, thị xã, thành phố ban hành kế hoạch và lộ trình chấm dứt tình trạng đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp, xử lý thực bì sau mỗi vụ thu hoạch, đảm bảo tỷ lệ thu gom, xử lý, chế biến rơm rạ, phụ phẩm nông lâm nghiệp sau thu hoạch thành các sản phẩm có ích đạt 100%. Tổ chức và duy trì thường xuyên hoạt động phun nước rửa đường tại các trục, tuyến giao thông chính của các khu vực nội thị, khu vực đông dân cư để hạn chế bụi phát tán, đặc biệt trong điều kiện thời tiết hanh khô, lặng gió. Tăng cường kiểm tra, xử lý cơ sở, hoạt động gây ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo thẩm quyền hoặc đề xuất các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Lê Minh