Siết chặt quản lý hoạt động thủy lợi, đê điều tại TP. Hồ Chí Minh

TMO - Trước thực tế còn tồn tại vi phạm trong quản lý thủy lợi và đê điều, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu chấn chỉnh kỷ cương, tăng cường giám sát chặt chẽ. Các giải pháp đồng bộ được triển khai để bảo vệ hạ tầng, đảm bảo an toàn cho người dân, phục vụ hoạt động sản xuất, nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua, thiên tai trên cả nước diễn biến ngày càng cực đoan, dị thường và trái quy luật. Trên hệ thống đê điều đã xảy ra nhiều sự cố nguy hiểm, đe dọa an toàn phòng. Do đó các địa phương cần tập trung kiểm tra, rà soát toàn bộ công trình đê điều, chuẩn bị nhân lực, vật lực để ứng phó với phương châm “4 tại chỗ”.

Trong các tỉnh thành trên cả nước, TP. Hồ Chí Minh là địa phương có hệ thống công trình thủy lợi, đê điều giữ vai trò quan trọng trong công tác bảo đảm nguồn nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và phòng chống thiên tai.

Tuy nhiên, thực tế vẫn tồn tại tình trạng vi phạm như lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình, sử dụng đất sai mục đích, gây ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác và an toàn công trình. Trước thực trạng này, thành phố đang triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm siết chặt quản lý hoạt động thủy lợi, đê điều.

Công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đồng thời chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp trong việc bảo vệ, khai thác bền vững hạ tầng thủy lợi. Song song đó, TP.HCM đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong giám sát, quản lý, đồng thời huy động sự phối hợp giữa các ngành, địa phương để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm.

Điều này nhằm bảo đảm an toàn hệ thống công trình, góp phần nâng cao năng lực phòng chống ngập úng, ứng phó biến đổi khí hậu, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

Để triển khai hiệu quả, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh yêu cầu các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh Bình Dương cũ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực thủy lợi, đê điều. Người đứng đầu địa phương, đơn vị phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm. Đặc biệt, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) TP. Hồ Chí Minh ban hành Văn bản số 3335/SNNMT-CCTL-KV2 về việc tăng cường quản lý, xử lý các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực thủy lợi và đê điều.

TP. Hồ Chí Minh cần sẵn sàng các phương án đảm bảo an toàn dân cư cũng như cơ sở hạ tầng khi xảy ra triều cường, ngập lụt. (Ảnh minh hoạ). 

Theo đó, trong các năm qua, trên địa bàn tỉnh Bình Dương cũ (khu vực 2 TP. Hồ Chí Minh) vẫn còn xảy ra trường hợp xây dựng công trình, sử dụng đất trái phép trong hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, bãi sông. Sở NN-MT đề nghị UBND các xã, phường trên địa bàn khu vực 2 TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Đầu tư khai thác thủy lợi và nước sạch nông thôn tỉnh Bình Dương (Trung tâm Thủy lợi và nước sạch) và Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Bình Dương (Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp) triển khai thực hiện nhiều nội dung.

Cụ thể: Sở NN-MT yêu cầu Trung tâm Thủy lợi và nông nghiệp, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp cần tăng cường quản lý công trình thủy lợi, đê điều, đất trong hành lang bảo vệ đê điều; phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình;

Ngăn chặn các công trình xây dựng trái phép trên đất hành lang bảo vệ an toàn công trình; thực hiện đầy đủ trách nhiệm ngăn chặn, xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Rà soát, đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải của công trình thủy lợi, thống kê các nguồn nước thải đấu nối vào công trình thủy lợi; tăng cường kiểm tra phát hiện, đấu tranh, xử lý vi phạm gây ô nhiễm chất lượng nước trong công trình thủy lợi; báo cáo kịp thời về Sở NN-MT thông qua Chi cục Bảo vệ môi trường.

Sở NN-MT đề nghị UBND các phường, xã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện hành vi lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều, bãi sông; kịp thời ngăn chặn từ khi mới phát hiện. Xử lý nghiêm, kiên quyết, dứt điểm từng vụ vi phạm; gắn trách nhiệm của người đứng đầu, nhất là người đứng đầu địa phương, đơn vị trong việc để xảy ra các vụ vi phạm và kết quả xử lý vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều, bãi sông trên địa bàn thuộc phạm vi quản lý.

Trường hợp vượt quá thẩm quyền xử phạt thì lập hồ sơ báo cáo UBND thành phố, Sở NN-MT xử lý theo quy định của Nghị định số 03/2022/NĐ-CP, Nghị định số 123/2024/NĐ-CP của Chính phủ và Nghị định số 189/2025/NĐ-CP của Chính phủ. Đề nghị UBND các phường, xã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn thuộc thẩm quyền quản lý rà soát kỹ hồ sơ đất đai, xây dựng liền kề khu vực có công trình thủy lợi, đê điều cập nhật hành lang bảo vệ công trình;

Các công trình đê điều cần được nâng cấp, cải tạo thường xuyên để phát huy hiệu quả tối đa. (Ảnh minh hoạ). 

Lấy ý kiến thỏa thuận ký xác nhận liên danh với các đơn vị quản lý khai thác công trình nhằm hạn chế việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy phép xây dựng chồng lấn với ranh công trình thủy lợi, đê điều. Riêng UBND phường Bến Cát, xã Thanh An phải khẩn trương xử lý dứt điểm các trường hợp lấn, chiếm đất trong phạm vi bảo vệ hồ Từ Vân và hồ Cần Nôm; báo cáo kết quả về Sở NN-MT chậm nhất ngày 28/8/2025 để tổng hợp, báo cáo UBND thành phố chuẩn bị công tác bàn giao, sáp nhập giai đoạn 2.

Sở NN-MT giao Chi cục Thủy lợi làm đầu mối tiếp nhận báo cáo, hướng dẫn giải quyết sự cố vi phạm, báo cáo ngay Sở NN-MT đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng để xử lý kịp thời, tránh để xảy ra thiệt hại.

Siết chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm trong lĩnh vực thủy lợi và đê điều tại TP. Hồ Chí Minh không chỉ là yêu cầu cấp thiết trước mắt, mà còn là bước đi quan trọng để bảo vệ sản xuất, sinh hoạt và hướng tới phát triển bền vững. Hệ thống công trình thủy lợi và đê điều nếu được quản lý chặt chẽ, khai thác hiệu quả sẽ phát huy vai trò trọng yếu trong điều tiết nguồn nước, phòng chống ngập úng và giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Vì vậy, cùng với các giải pháp quản lý nhà nước, sự vào cuộc của chính quyền địa phương, ngành chức năng, cần có sự đồng thuận, chung tay từ phía cộng đồng và doanh nghiệp. Mỗi hành động nhỏ trong việc bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều đều góp phần củng cố hệ thống phòng thủ thiên tai của thành phố. Mỗi công trình được bảo vệ sẽ là một “lá chắn” giúp giảm thiểu thiệt hại khi mưa lớn, triều cường hay biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.

Hùng Thắng