Quy hoạch các khu xử lý, ngăn chặn tình trạng ùn ứ rác thải

TMO - Trước tình trạng ô nhiễm môi trường xảy ra cục bộ tại một số địa phương khiến người dân bức xúc, tỉnh Bến Tre đã đưa ra nhiều giải pháp xử lý rác thải trên địa bàn, đặc biệt là giải quyết sự cố ô nhiễm tại bãi rác An Hiệp (huyện Ba Tri), đồng thời chú trọng đến công tác quy các khu xử lý, ngăn chặn tình trạng ùn ứ rác thải.

Theo số liệu của Sở Tài nguyên và Môi trường Bến Tre, năm 2022, tổng khối lượng rác thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh là 1.011,6 tấn/ngày, tỷ lệ thu gom, xử lý tại các bãi chôn lấp và nhà máy xử lý rác thải tập trung (còn gọi là cơ sở xử lý rác thải tập trung) là 419,5 tấn/ngày. Lượng rác thải phát sinh tại đô thị là 300 tấn/ngày, được thu gom, xử lý tại cơ sở xử lý rác thải tập trung là 281 tấn/ngày, chiếm tỷ lệ 93,7%; lượng rác thải phát sinh tại nông thôn là 711,6 tấn/ngày, được thu gom và xử lý là 458,3 tấn/ngày, chiếm tỷ lệ 64,4% (bao gồm thu gom, xử lý tại cơ sở xử lý rác thải tập trung và tự thu gom, xử lý tại hộ gia đình đạt các yêu cầu về bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới). Tỷ lệ phân loại rác thải tại nguồn ước khoảng 15%. 

Thực tế cho thấy, việc Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre không đảm bảo tiến độ đã ảnh hưởng đến công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn. Dự án Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre do Công ty cổ phần Xử lý rác thải Bến Tre làm chủ đầu tư, khởi công xây dựng từ năm 2016 và đưa vào sử dụng tiếp nhận xử lý rác thải vào tháng 6-2018. Nhà máy gồm các hạng mục: Nhà bảo vệ, trạm cân, nhà xưởng, dây chuyền phân loại rác thải bán tự động, khu vực ủ phân compost có thể tích 60m3, lò đốt rác có công suất 120 tấn/ngày đêm, hệ thống xử lý khói thải từ lò đốt, hệ thống nước thải công suất 50m3/ngày đêm và các hạng mục phụ trợ khác.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre vẫn còn nhiều hạng mục thực hiện dang dở, chưa hoàn thiện như hợp đồng, rác thải tập kết về chưa được xử lý triệt để (chỉ xử lý khoảng 45 - 55%), còn tồn đọng lượng lớn tại nhà máy, gây ô nhiễm môi trường, bức xúc trong nhân dân trong khu vực.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Bến Tre đã chỉ đạo Sở TN&MT thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Xử lý rác thải Bến Tre. Sau khi xem xét kết quả thanh tra của Sở TN&MT, UBND tỉnh Bến Tre cũng đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với doanh nghiệp này và đình chỉ hoạt động Nhà máy để khắc phục các vi phạm, giải quyết ô nhiễm. Tuy vậy, đến thời điểm hiện nay, Công ty CP Xử lý rác thải Bến Tre vẫn chưa khắc phục triệt để các vi phạm, ô nhiễm môi trường tại Nhà máy xử lý rác.

UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, địa phương đẩy nhanh tiến độ khắc phục ô nhiễm môi trường tại bãi rác An Hiệp, huyện Ba Tri. 

Sở Tài nguyên và Môi trường Bến Tre cho biết thêm: Sau khi Nhà máy Xử lý rác thải Bến Tre bị đình chỉ hoạt động, để khắc phục các vi phạm về môi trường, UBND tỉnh Bến Tre cũng đã quyết định tạm chuyển rác từ TP.Bến Tre và huyện Châu Thành về bãi rác An Hiệp, huyện Ba Tri. Để đảm bảo môi trường, Sở TN&MT phối hợp với huyện triển khai thực hiện các hạng mục như: Xây tường rào, phủ bạt các ô đã chôn lấp, gia cố chống thấm, gom nước rỉ rác, ao chứa nước rỉ rác... và dự kiến mở rộng thêm diện tích (3ha).

Tuy nhiên, việc thực hiện chưa kịp thời, bên cạnh đó, diễn biến thời tiết phức tạp đầu năm 2023 (mưa nhiều) nên dẫn đến tình trạng nước rỉ rác lẫn với nước mưa chảy tràn xung quanh, mùi hôi đã phát tán ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 132 hộ dân nằm trong phạm vi bán kính 1.000m thuộc địa phận 2 xã An Hiệp và An Đức. Đến nay, đã trám xong các vị trí tường bị hỏng nước rỉ ra ngoài; lắp xong lưới chắn rác (tiếp giáp hộ nuôi tôm); bơm nước trong bãi rác chuyển vào các ao chứa, nước trong bãi rác rút cạn nhiều hơn và giảm được mùi hôi, không còn nước rỉ rác thoát ra bên ngoài; đang gom vén, san ủi rác đạt về độ cao phủ bạt được khoảng hơn 9.000m2 (với diện tích cần phủ bạt khoảng 1,4ha); các hạng mục đào ao chứa rác vẫn tiếp tục khẩn trương thực hiện; tiến độ chậm nhất đến ngày 17-8-2023 (khoảng hơn 4 tuần) hoàn thành cơ bản việc khắc phục ô nhiễm môi trường.

Để giải quyết lượng rác tồn đọng trên địa bàn TP.Bến Tre, huyện Châu Thành, UBND tỉnh ban hành Công văn số 4340a/UBND-TCĐT ngày 19-7-2023 về thu gom, vận chuyển, lưu chứa rác tạm thời về NMXLRTBT để giải quyết lượng rác thải tồn đọng trên địa bàn TP.Bến Tre và huyện Châu Thành trong thời gian tạm ngưng chuyển rác về bãi rác An Hiệp, huyện Ba Tri.

Theo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bến Tre, đối với sự cố ô nhiễm môi trường bãi rác An Hiệp, huyện Ba Tri, ngày 23/7/2023, UBND tỉnh Bến Tre đã ban hành Văn bản công bố tình huống khẩn cấp tình hình sự cố môi trường nghiêm trọng bãi rác An Hiệp, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, việc người dân không cho xe chở rác vào bãi rác làm rác tồn đọng nhiều nơi, tác động đến trật tự xã hội trên phạm vi rộng để tiếp tục thực hiện các công việc khẩn cấp khắc phục ô nhiễm môi trường tại bãi rác An Hiệp, hoàn thành trước ngày 17/8/2023.

Đồng thời, Sở TN&MT Bến Tre cũng đã phối hợp với địa phương thực hiện tốt việc kiểm soát môi trường đối với rác thải huyện Châu Thành và TP. Bến Tre đang lưu chứa rác tạm thời tại Nhà máy Xử lý rác Bến Tre, như: thường xuyên phun xịt xử lý mùi, thu gom nước rỉ rác không để thoát ra bên ngoài, gây ô nhiễm môi trường.

Việc quy hoạch các khu xử lý, nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà máy xử lý rác thải góp phần ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm môi trường. 

Trước tình hình rác thải ngày càng gia tăng trên địa bàn cùng với khả năng xử lý chưa đáp ứng yêu cầu, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy nhấn mạnh đến các giải pháp cần triển khai quyết liệt trong thời gian tới. Trước hết, quy hoạch khu xử lý rác thải, hoàn thiện quy hoạch tỉnh giai đoạn đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050, trong đó quy hoạch xử lý rác thải, tỉnh có 3 khu xử lý rác thải tập trung: Khu xử lý rác thải cho khu vực đô thị phía trên (xử lý rác thải của huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Châu Thành, Giồng Trôm và TP. Bến Tre) gồm 2 khu: Khu 23,2ha tại xã Hữu Định, huyện Châu Thành mở rộng trên nền Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre cũ và khu 20ha tại xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam.

Hai khu này được lựa chọn trước mắt mở rộng thêm 2ha đầu tư tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre (xã Hữu Định); khu còn lại (20ha tại xã An Thạnh) để dự phòng rác thải cho tỉnh, đưa vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, đến giai đoạn 2025 hoặc sau 2025 đề xuất giải phóng mặt bằng khoảng 10ha để làm phương án dự phòng rác thải của tỉnh (trong trường hợp Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre tỉnh ngưng hoạt động sửa chữa hoặc gặp sự cố trong hoạt động không thể tiếp nhận rác thải của tỉnh), đồng thời tạo mặt bằng sạch mời gọi đầu tư xử lý rác thải công nghiệp, nguy hại và khu chứa bùn thải (đổ thải bùn thải từ nạo vét cống rảnh đô thị, bùn từ hệ thống xử lý nước thải). Khu liên hợp xử lý rác thải cho khu vực kinh tế ven biển 20ha (định hướng cho phát triển hướng Đông của tỉnh sau năm 2030, định hướng đến năm 2050) được mở rộng trên nền bãi rác An Hiệp (Ba Tri).

Khẩn trương thực hiện có hiệu quả phương án tái cơ cấu, đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre: UBND tỉnh ban hành Công văn số 4373/UBND-TCĐT ngày 21-7-2023 về việc thống nhất thực hiện phương án tái cơ cấu, đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre chuyển nhượng cổ phần của Công ty cổ phần Xử lý rác thải Bến Tre cho các cổ đông của Công ty cổ phần Tập đoàn AMACCAO, nhằm tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre, thời gian hoàn thành đầu năm 2026 đi vào hoạt động trở lại với công suất 650 tấn/ngày (công nghệ đốt điện), vốn đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng, tiếp nhận và xử lý rác thải trên địa bàn: TP.Bến Tre, Châu Thành, Giồng Trôm, Mỏ Cày Bắc, Mỏ Cày Nam, Chợ Lách.

Giải quyết rác tạm thời tại các huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Nam, Giồng Trôm trong thời gian chờ hoàn thành tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre: Tiếp tục phân loại rác thu phế liệu để giảm rác phải chôn lấp, thực hiện chôn lấp, thường xuyên phun xịt xử lý mùi, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường. UBND huyện Bình Đại nâng cấp, cải tạo bãi rác thị trấn Bình Đại, xử lý ô nhiễm để tiếp tục tiếp nhận xử lý rác của huyện trong thời gian chờ hoàn thành đầu tư Nhà máy xử lý rác huyện Bình Đại tại xã Đại Hòa Lộc; đẩy nhanh tiến độ đầu tư nhà máy, thực hiện đóng cửa bãi rác thị trấn Bình Đại, giải quyết ô nhiễm khi nhà máy được đầu tư hoàn thành đi vào hoạt động. UBND huyện Thạnh Phú tiếp tục tăng cường công tác vận động nhân dân đăng ký thu gom rác; tiếp tục giám sát doanh nghiệp đầu tư, hoàn chỉnh các hạng mục của Nhà máy xử lý rác huyện Thạnh Phú theo cam kết; thực hiện tốt các giải pháp bảo vệ môi trường...

PV