Quảng Ngãi: Kiểm soát chặt nguồn thải, giải pháp trọng tâm trong bảo vệ môi trường

TMO - Xác định bảo vệ môi trường là nhiệm vụ xuyên suốt, gắn liền với phát triển kinh tế – xã hội, tỉnh Quảng Ngãi chú trọng hoàn thiện cơ chế quản lý và tăng cường thanh tra, kiểm tra các nguồn thải trên địa bàn. Thông qua đó, địa phương từng bước kiểm soát nguy cơ ô nhiễm từ gốc, hướng tới xây dựng môi trường sống an toàn, bền vững cho người dân.

Trong những năm gần đây, cùng với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và phát triển kinh tế, áp lực đối với môi trường trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi ngày càng gia tăng. Các nguồn thải phát sinh từ khu, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất, chăn nuôi, dịch vụ và sinh hoạt dân cư tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm nếu không được quản lý chặt chẽ.

Trước thực tế đó, tỉnh Quảng Ngãi đã xác định kiểm soát nguồn thải là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác bảo vệ môi trường. Nhiều giải pháp đồng bộ đã được triển khai, từ hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường thanh tra, kiểm tra đến ứng dụng công nghệ trong giám sát xả thải. Các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm cao được yêu cầu đầu tư hệ thống xử lý chất thải đạt chuẩn, thực hiện quan trắc môi trường định kỳ và công khai thông tin theo quy định.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho doanh nghiệp và người dân cũng được chú trọng, góp phần hình thành ý thức trách nhiệm chung trong việc hạn chế phát sinh nguồn thải, bảo vệ môi trường sống.  Theo lãnh đạo Chi cục Bảo vệ Môi trường Quảng Ngãi cho rằng, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường và không khí ngày càng nghiêm trọng - hệ quả của đô thị hóa nhanh, hạ tầng quá tải và quản lý nguồn thải chưa theo kịp, thì việc bảo vệ môi trường (BVMT), cải thiện chất lượng không khí là trách nhiệm chung của xã hội.

Vì vậy thời gian qua, các cơ quan quản lý trên địa bàn tỉnh đã nỗ lực thực hiện các giải pháp BVMT, ứng dụng công nghệ để kiểm soát môi trường không khí; còn chính quyền các địa phương cũng rà soát và xây dựng lộ trình di dời những cơ sở không đáp ứng yêu cầu BVMT ra khỏi khu dân cư, gắn với tuyên truyền, kêu gọi sự chung tay của cộng đồng và doanh nghiệp trong BVMT, chống ô nhiễm không khí. Trong đó, phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp” với các hoạt động thiết thực, phù hợp và có sức lan tỏa.

Giám sát chặt chẽ hoạt động xả thải được Quảng Ngãi xác định là mục tiêu trọng tâm trong BVMT.  (Ảnh: CAQN). 

Qua đó góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhất là với người dân khu vực bị tác động trực tiếp từ ô nhiễm môi trường và không khí như bệnh viện, trường học...Tiêu biểu tại xã Đình Cương, các hoạt động giảm thiểu và tiến tới không sử dụng nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy hay vận động người dân không xả rác bừa bãi... được chính quyền địa phương chú trọng thực hiện. Lãnh đạo UBND xã Đình Cương cho biết, một trong những điểm nhấn của phong trào BVMT, chống ô nhiễm không khí tại xã là hoạt động ra quân tổng vệ sinh môi trường vào sáng thứ Bảy hằng tuần, với sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội.

Xã cũng tăng cường tuyên truyền người dân tự giác thực hiện nếp sống văn minh như không đốt rơm rạ, thực bì, than tổ ong... góp phần lan tỏa ý thức BVMT đến từng cá nhân, hộ gia đình, tạo thói quen tốt trong cộng đồng. “Tiếp sức” hoạt động BVMT, góp phần chống ô nhiễm không khí trong bối cảnh mới, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 394/NQ-CP ngày 3/12/2025 về phát động phong trào toàn dân tham gia BVMT; giảm thiểu phát sinh, phân loại, thu gom, xử lý rác thải vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp.

Mục tiêu của nghị quyết là đến năm 2030, 100% các phường, xã, đặc khu tổ chức ngày cuối tuần ra quân tổng vệ sinh công cộng tại các khu dân cư, tổ dân phố; 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân...Có 95% rác thải sinh hoạt đô thị, 90% rác thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý theo quy định. Dưới 50% rác thải sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp so với lượng rác thải sinh hoạt được thu gom; trên 50% các bãi chôn lấp rác thải không hợp vệ sinh được cải tạo, phục hồi môi trường…

Quảng Ngãi đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% các xã, phường tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình. (Ảnh minh hoạ: HC). 

Nhằm triển khai hiệu quả mục tiêu trên, Chi cục Bảo vệ Môi trường tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi Quảng Ngãi trường phối hợp với các địa phương tiếp tục phát động phong trào toàn dân tham gia BVMT qua việc tích cực phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác thải. Đồng thời tuyên truyền, lan tỏa các mô hình tái chế rác thải, chất thải xây dựng, góp phần hạn chế bụi phát sinh ngay từ nguồn. Song song đó nỗ lực triển khai giám sát 24/7 hệ thống quan trắc tự động tại các cơ sở phát thải lớn như xi măng, luyện kim, lò đốt chất thải..., đảm bảo dữ liệu quan trắc được kết nối liên tục và minh bạch

Việc kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn mang ý nghĩa lâu dài đối với sự phát triển bền vững của tỉnh Quảng Ngãi. Thông qua các giải pháp quản lý đồng bộ, tỉnh từng bước kiểm soát nguy cơ ô nhiễm ngay từ nguồn phát sinh, hạn chế những tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên và sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, để công tác bảo vệ môi trường đạt hiệu quả bền vững, bên cạnh vai trò quản lý của cơ quan chức năng, cần có sự chung tay của doanh nghiệp và người dân trong việc chấp hành nghiêm các quy định về môi trường. Doanh nghiệp phải coi đầu tư cho bảo vệ môi trường là trách nhiệm và nghĩa vụ song hành với hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Người dân cần nâng cao ý thức trong sinh hoạt, giảm thiểu phát sinh chất thải và tham gia giám sát, phản ánh các hành vi vi phạm. Với quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống, Quảng Ngãi đang từng bước xây dựng nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, hướng tới một môi trường sống an toàn, xanh và bền vững.

Trong thời gian tới, việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ và nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật về môi trường sẽ là những yếu tố chiến lược, góp phần giúp Quảng Ngãi chủ động ứng phó với thách thức môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Thu Ngọc