Phú Yên hướng tới danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu

TMO - Các chuyên gia UNESCO nhận định “Phú Yên đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí thành lập công viên địa chất quốc gia hướng tới công viên địa chất toàn cầu UNESCO, có tất cả các tiềm năng và cơ hội để trở thành một công viên toàn cầu thành công trong tương lai gần”.

Nhằm hướng tới mục tiêu nhanh chóng đạt được danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu, địa phương này đang triển khai tích cực Đề án Công viên địa chất toàn cầu tại Phú Yên. Đề án hướng tới việc khai thác và phát huy đồng bộ, toàn diện giá trị các di sản địa chất, di sản văn hóa xã hội lịch sử, đa dạng sinh học một cách bền vững. Tạo điều kiện tổ chức ứng dụng khoa học công nghệ, sáng tạo các ngành nghề mới, các sản phẩm chất lượng đi kèm với sự nổi tiếng và thương hiệu xanh của địa danh Công viên địa chất Phú Yên.

Tỉnh Phú Yên xây dựng và quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu trở thành Công viên địa chất toàn cầu trong thời gian sớm nhất.

Đồng thời, góp phần tạo bước đột phá cho công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế, kết nối Phú Yên với các đối tác trong mạng lưới công viên địa chất toàn cầu UNESCO. Tôn vinh giá trị di sản địa chất độc đáo của địa phương cũng như vai trò của các hoạt động nghiên cứu khoa học, giáo dục đào tạo, thông tin truyền thông, bảo vệ môi trường, ngoại giao văn hóa, hợp tác quốc tế gắn với công viên địa chất tạo sự lớn mạnh của mạng lưới công viên địa chất Việt Nam và toàn cầu. Theo đó, đề án xác định 3 giá trị khoa học chính thuộc phạm trù công viên địa chất bao gồm: 

Di sản địa chất bao gồm di sản cổ sinh, di sản địa mạo, cảnh quan, karst và hang động, các di sản đá magma xâm nhập - phun trào; các di sản đá biến chất thuộc lục địa cổ Gondwana; các di sản đá núi lửa Kainozoi, di sản địa mạo; hoạt động sông, biển và tương tác lục địa - đại dương; di sản kiến tạo - tân kiến tạo. Cụ thể là các đặc trưng của đá biến chất cổ khoảng 2,5 tỷ đến 542 triệu năm trước cho tới giai đoạn rìa lục địa tích cực đứt gãy sâu Sông Ba, tác động của thời kỳ tách giãn Biển Đông sau này.

Cao nguyên Vân Hòa, tỉnh Phú Yên với đa dạng sinh học và các di tích văn hóa lịch sử

Di sản văn hóa lịch sử giao thoa giữa nền văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa cả nền văn hóa Việt, cái nôi hình thành, bảo tồn và phát triển các loại hình di sản văn hóa phi vật thể, đặc biệt là di sản văn hóa đại diện nhân loại như Nghệ thuật Bài chòi Trung bộ.

Đa dạng sinh học thể hiện qua tính đa dạng động vật, thực vật tại Khu bảo tồn thiên nhiên Krông Trai và đặc biệt là đa dạng sinh học ven biển Phú Yên với các hệ sinh thái ven biển, đầm phà, vụng biển, các rạn san hô quanh hệ thống các đảo các giống loài hải sinh rất phong phú.

Với những giá trị khoa học nổi bật như trên, dự kiến Công viên địa chất tỉnh Phú Yên gồm 80 đến 100 di sản địa chất, trong đó có nhiều điểm là các di sản, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia như: Đụn cát cổ, Núi Đá Bia, Hải đăng Mũi Điện, Di tích Tàu không số Vũng Rô, Di chí khảo cổ Thành Hồ, Tháp Nhạn, Làng nghề thuyền thúng, các thềm biển cổ, Cầu gỗ ông Cọp, Đầm Cù Mông, Cảng cổ Phụng Long, Cảng muối cổ, Cánh đồng muối Hòa Lợi... Phạm vi Công viên địa chất Phú Yên bao gồm các huyện, thị xã ven biển: Sông Cầu, Tuy An, Phú Hòa, Đông Hòa và thành phố Tuy Hòa.

Để đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thực hiện Đề án Công viên địa chất tỉnh Phú Yên hướng tới danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đạt hiệu quả cao, tỉnh Phú Yên thành lập Ban chỉ đạo xây dựng và phát triển công viên địa chất tỉnh Phú Yên do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban và thành lập Ban Quản lý Công viên địa chất Phú Yên.

Đồng thời, tỉnh đã mời nhóm chuyên gia có kinh nghiệm xây dựng thành công các hồ sơ trình UNESCO công nhận các công viên địa chất ở Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, đảm bảo hiệu quả của đề án.

Nguyễn Ngọc