Phát triển kinh tế dược liệu dưới tán rừng

TMO - Nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế thúc đẩy phát triển kinh tế dưới tán rừng, tỉnh Lai Châu đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích, tạo động lực để nông dân mở rộng sản xuất, phát triển rừng theo hướng bền vững.

Tỉnh Lai Châu hiện có diện tích tự nhiên hơn 9.000 km2, là vùng đầu nguồn phòng hộ đặc biệt xung yếu của sông Đà với 479.538 ha diện tích rừng, trong đó có gần 445.600 ha rừng tự nhiên, tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 51%. Loại đất chủ yếu dưới tán rừng là đất đỏ vàng và đất mùn đỏ vàng trên núi phù hợp để phát triển các loại cây dược liệu quý.

Tỉnh Lai Châu tận dụng những tiềm năng trong điều kiện khí hậu thổ nhưỡng để phát triển kinh tế dược liệu dưới tán rừng 

Toàn tỉnh hiện có trên 10.700ha các loại như: sâm Lai Châu, bảy lá một hoa, lan kim tuyến, thảo quả, sa nhân, tam thất, đương quy, hà thủ ô… Trong đó, loài sâm Lai Châu mới chỉ phát hiện thấy duy nhất ở một số vùng trên địa bàn tỉnh Lai Châu và được người dân bản địa khai thác, sử dụng, bán làm thuốc. Sâm Lai Châu được gieo trồng trên địa bàn tỉnh khoảng 3,68ha.

Ngoài ra, dưới tán rừng còn có tiềm năng một số loại cây khác đã thực hiện trồng cho giá trị kinh tế cao từ 20 triệu đồng/ha đến gần 100 triệu đồng/ha như: sa nhân tím (2.300ha), thảo quả (6.400ha), địa lan (63.000 chậu), sơn tra (300ha). Riêng diện tích rừng tre nứa 12.500ha mang đến tiềm năng, lợi thế lớn cho khai thác măng ngoài tự nhiên. Cùng với đó diện tích chè cổ thụ phân bố tự nhiên trên địa bàn tỉnh hơn 700ha, thu nhập khoảng 250 triệu đồng/ha.

Tỉnh tạo điều kiện thuận lợi để các hộ dân đẩy mạnh trồng sâm Lai Châu dưới tán rừng 

Phát triển kinh tế dưới tán rừng hiện đang được tỉnh Lai Châu xác định là hướng đi phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Thông tin từ UBND tỉnh Lai Châu với trên 70% dân số của tỉnh có cuộc sống liên quan đến rừng từ canh tác, thu hoạch sản phẩm, sản vật từ rừng. Tỉnh xác định phát triển rừng bền vững là nhiệm vụ quan trọng và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Theo đó, Lai Châu đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng thông qua việc hình thành, phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập trung với các loại cây có giá trị kinh tế cao như: cao su, quế, mắc ca và một số mô hình sinh kế gắn với rừng mang lại hiệu quả. Đặc biệt, tỉnh chú trọng nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong việc quản lý, bảo vệ rừng, nhất là với các loại dược liệu quý hiếm, có giá trị kinh tế cần được bảo tồn, phát triển.

Mô hình trồng cây sa nhân dưới tán rừng tại xã Nâm Xe, Phong Thổ 

Ngoài ra, tỉnh Lai Châu tận dụng nhiều nguồn chính sách để hỗ trợ người dân phát triển như: đối với cây dược liệu thì hỗ trợ 50% giống, vật tư phân bón.  Mặt khác, Lai Châu tập trung nguồn lực, kêu gọi đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển các loại hình du lịch, kết nối du lịch các địa phương trong và ngoài tỉnh. Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng gắn với chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Cao nguyên huyện Sìn Hồ, Lai Châu được đánh giá là một trong 8 vùng dược liệu trọng điểm của cả nước với nhiều loại dược liệu quý như: đương quy, đỗ trọng, sâm cát cánh, thất diệp nhất chi hoa, atiso. Hiện tỉnh Lai Châu đang phát triển chuỗi liên kết tạo ra các sản phẩm từ cây atiso mang thương hiệu cao nguyên Sìn Hồ, tạo việc làm cho lao động địa phương có thu nhập ổn định từ 5-6 triệu đồng/tháng/người và định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, góp phần giảm nghèo bền vững.

Người dân huyện Sìn Hồ thu hoạch cây đương quy  

Bên cạnh đó, huyện Phong Thổ là một trong những huyện có nhiều cây chè cổ thụ của tỉnh Lai Châu với khoảng 8.000 cây chè cổ thụ tập trung ở các xã: Mồ Sì San, Tung Qua Lìn, Pa Vây Sử, Dào San, Sin Suối Hồ, Hoang Thèn, Sì Lở Lầu. Tại xã Mồ Sì San hiện có gần 2.000 gốc chè cổ thụ. Năm 2021, toàn xã xuất bán gần 1,5 tấn chè khô với giá bình quân từ 2 triệu đến 2,5 triệu đồng/kg đem lại nguồn thu nhập cho người dân.

Với tiềm năng, giá trị mang lại từ trồng cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ, nuôi ong dưới tán rừng,… rất lớn, do vậy, trong thời gian tới, để phát huy những lợi thế này, tỉnh Lai Châu sẽ nghiên cứu, phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả. Đối với phát triển cây chè cổ thụ, tiếp tục khảo sát diện tích chè có thể phát triển, trước mắt bảo tồn vùng chè hiện có trên 700 ha và phát triển trồng mới khoảng 300 ha trên diện tích có điều kiện phát triển. 

Với cây dược liệu, Đề án phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh xác định mục tiêu đến năm 2025 hỗ trợ phát triển trồng mới 3 ha sâm Lai Châu; 5 ha bảy lá một hoa và 2 ha lan kim tuyến. Tập trung phát triển trồng cây dược liệu theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, gắn liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Ưu tiên hỗ trợ phát triển các loài dược liệu khác như: Hà thủ ô đỏ, đẳng sâm, đương quy, xuyên khung, atiso… với diện tích khoảng 250ha.

Phương Nga