Phát triển du lịch sinh thái tại Khu bảo tồn loài-sinh cảnh Nam Xuân Lạc

TMO - Với những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc, tỉnh Bắc Kạn đặt mục tiêu xây dựng Khu bảo tồn này trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn trên địa bàn tỉnh.

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc nằm trên địa bàn các xã Xuân Lạc, Đồng Lạc, Bản Thi thuộc huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn. Khu có diện tích rừng hơn 3.954ha với rừng tự nhiên chiếm hơn 99%. Hệ thực vật rừng phong phú với tổng 670 loài, 440 chi, 145 họ trong 5 ngành, trong đó có tới 63 loài có giá trị bảo tồn.

Hệ động vật rừng đa dạng với tổng 192 loài động vật và 76 họ, trong đó có mặt của 46 loài thú thuộc 7 bộ, 21 họ; 108 loài chim thuộc 14 bộ, 41 họ và 18 loài bò sát thuộc 8 họ, trong đó có tới 59 loài có giá trị bảo tồn... Bên cạnh đó, trong Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc còn lưu giữ được những chứng tích cách đây hàng trăm năm, khi thực dân Pháp khai thác khoáng sản tại đây. Đó là hệ thống các công trình đường hầm xuyên núi; hệ thống đầu tời, cáp treo; những con đường lát đá xuyên rừng già để vận chuyển khoáng sản của mỏ chì kẽm được cho là lớn nhất Việt Nam; khu nhà ở của người Pháp nằm trong thung lũng giữa rừng nay còn nguyên trạng… Cùng với đó là các địa danh có phong cảnh đẹp nguyên sơ như: Lũng Trang, Lũng Lỳ, hang nghiến, thác Nà Dạ…

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc (Bắc Kạn) có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. 

Những năm qua, tại nhiều Vườn quốc gia hoặc Khu bảo tồn thiên nhiên trong cả nước, mô hình bảo tồn gắn với phát triển du lịch đã được áp dụng, đem lại hiệu quả tốt. Đối với Khu Bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc, một số khu vực đã được quy hoạch để khai thác khoáng sản. Tuy nhiên hoạt động này chủ yếu diễn ra trong lòng đất. Nếu có quy hoạch phù hợp, bổ sung cả mục đích phát triển du lịch thì tiềm năng lớn của vùng đất mỏ sẽ được khai mở, tạo cơ hội cho người dân phát triển dịch vụ, cải thiện đời sống cho đồng bào sinh sống trong vùng lõi, nâng cao nhận thức của cộng đồng, giúp ngành Kiểm lâm vừa giữ được rừng, vừa phát huy tốt giá trị của tài nguyên thiên nhiên.

Mới đây, UBND tỉnh Bắc Kạn đã phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc. Đây là khu bảo tồn đầu tiên của Bắc Kạn được kêu gọi đầu tư phát triển du lịch, tiến tới thực hiện ở toàn bộ các khu còn lại. Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc đặt mục tiêu đến năm 2025, Ban Quản lý bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc đón được ít nhất 30% lượng khách du lịch đến huyện Chợ Đồn; thu hút được ít nhất một nhà đầu tư thuê môi trường rừng có trách nhiệm tham gia đầu tư phát triển các mô hình du lịch sinh thái đáp ứng được các tiêu chí đề ra của du lịch sinh thái ở Khu bảo tồn; tạo việc làm cho khoảng 50 lao động (cả trực tiếp và gián tiếp), góp phần tăng thu nhập bình quân đầu người của các xã vùng lõi và vùng đệm Khu bảo tồn; xây dựng được 10 - 20% các tuyến và công trình trên tuyến để phục vụ du lịch sinh thái…

Mục tiêu từ 2025 đến năm 2030 tăng trưởng 10%, mỗi năm đón được 50 - 75% lượng khách du lịch đến Chợ Đồn (bao gồm cả khách quốc tế và khách nội địa); 100% các tuyến, điểm phục vụ du lịch sinh thái trên tuyến được hoàn thành vận hành và hoạt động hiệu quả về môi trường, kinh tế và xã hội, góp phần tích cực vào các hoạt động bảo tồn, nâng cao nhận thức, thu nhập cho Khu bảo tồn và cộng đồng địa phương; 30% - 50% các công trình phục vụ đón tiếp, điều hành, nhà hàng dịch vụ, trò chơi… và 20% các công trình lưu trú nghỉ dưỡng tại các điểm du lịch nghỉ dưỡng được hoàn thiện và đưa vào sử dụng; du lịch dần trở thành một trong các nguồn thu cho Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc và là nguồn tái đầu tư quan trọng cho các hoạt động quản lý, bảo tồn thiên nhiên và phục hồi các loài, hệ sinh thái bị suy thoái.

Tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc sẽ phát triển 5 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí... 

Tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc sẽ phát triển 5 điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí gồm: Điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Cầu Mục; điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Lũng Trang; điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Lũng Lỳ; điểm du lịch sinh thái Bản Thi 1 và điểm du lịch sinh thái Bản Thi 2. Đồng thời phát triển 9 Tuyến du lịch gồm: Tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Đầu Cáp Bình Trai - Phja Khao; tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Lũng Trang - Lũng Lỳ - Lũng Nặm Thúm - thôn Nà Dạ; tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Lũng Cháy; tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Cốc Tộc; Tuyến Bản Thi - Đồng Lạc - Cốc Tộc; tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Cao Bình; tuyến Lòng Bốc - Suối Nậm Phiêng - Khuổi Lịa; tuyến Phja Khao - Bản Thi và tuyến Ngã 3 Cầu Mục - Lũng Trang - Núi Tam Sao.

Tổng mức đầu tư khái toán của Đề án là trên 336 tỷ đồng, bao gồm nguồn vốn kêu gọi đầu tư xã hội hóa và nguồn hợp pháp khác trong giai đoạn từ 2024 - 2030. Sau khi Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí được phê duyệt, chủ rừng có trách nhiệm chủ trì phối hợp với các đơn vị tổ chức, cá nhân có nhu cầu thuê môi trường rừng lập dự án đầu tư du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; hướng dẫn, kiểm tra, giám sát tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng thực hiện dự án theo đúng quy định của pháp luật. Tỉnh Bắc Kạn đặt mục tiêu xây dựng Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn của khu vực và nằm trong Quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh Bắc Kạn, từng bước đáp ứng nhu cầu của du khách trong nước và quốc tế.

Cộng đồng địa phương, bà con nhân dân cần tích cực tham gia đầu tư các dịch vụ phục vụ du lịch như: Nhà nghỉ, dịch vụ ăn uống, các sản phẩm thủ công, các lễ hội truyền thống… Hình thành các nhóm du lịch cộng đồng của từng làng, bản, phân chia theo dịch vụ du lịch. Đồng thời, xây dựng cơ cấu tổ chức quản lý du lịch cộng đồng, phương thức chia sẻ lợi ích, hướng tới phục vụ chuyên nghiệp và có tổ chức. Tham gia các hoạt động quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn văn hóa truyền thống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cảnh quan, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội… Tham gia vào công tác giám sát hoạt động phát triển du lịch sinh thái của Khu bảo tồn. Kịp thời phát hiện và phản ánh những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển du lịch sinh thái tại Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc. 

Với việc phát triển du lịch sinh thái tại Khu bảo tồn này góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị cảnh quan thiên nhiên; khai thác hiệu quả tiềm năng cảnh quan, môi trường sinh thái tự nhiên của rừng đặc dụng trong Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc một cách hợp lý để kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái gắn với công tác bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học; xây dựng Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn của khu vực và nằm trong Quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh Bắc Kạn; tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân địa phương; tạo cơ sở để thu hút, kêu gọi đầu tư phát triển Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc; làm cơ sở để các tổ chức, cá nhân có nhu cầu thuê môi trường rừng lập dự án đầu tư Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật. 

Hồng Thắm