Phát triển đô thị xanh, thông minh - Xu hướng tất yếu

TMO - Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng phức tạp, việc phát triển đô thị theo hướng xanh, thông minh là xu thế tất yếu để giải quyết những thách thức lớn trong quá trình phát triển đô thị của mọi địa phương, trong đó bao gồm cả tỉnh Bình Dương.

Việt Nam đã và đang trải qua quá trình đô thị hóa và phát triển nhanh chóng. Tốc độ đô thị hóa đã tăng lên từ 30,5% năm 2010, lên hơn 42,6% vào năm 2023 và vẫn đang trong xu hướng tăng. Mục tiêu đạt tối thiểu 45% vào năm 2025, trên 50% đến năm 2030.

Tuy nhiên theo thông tin từ Bộ Xây dựng, tỷ lệ cây xanh trên mỗi người dân tại các đô thị của Việt Nam ở mức thấp, chỉ từ 2 - 3 m2/người, trong khi chỉ tiêu xanh tối thiểu của Liên Hợp quốc là 10 m2/người và chỉ tiêu của các thành phố hiện đại trên thế giới từ 20 - 25m2/người.

Trước thực tế đó để đảm bảo các yếu tố môi trường trong quá trình phát triển, những năm gần đây, tại Bình Dương đang dần thực hiện mục tiêu phủ xanh toàn tỉnh, tạo sự phát triển cân bằng và bền vững. Trong tổng thể phát triển của tỉnh Bình Dương, TP.Thủ Dầu Một là đô thị trung tâm. Bên cạnh đó, TP.Thủ Dầu Một đang hướng đến xây dựng “Thành phố xanh - Thân thiện”.

Để thực hiện mục tiêu này, thời gian qua TP.Thủ Dầu Một đã chú trọng trồng cây, chăm sóc cây xanh, phủ xanh đô thị. Hiện thành phố có tỷ lệ đất cây xanh đô thị đạt 14,62m2/người, tổng diện tích phủ xanh trên địa bàn thành phố ước khoảng 44,47%; có 121 công viên, hoa viên do thành phố, phường quản lý với diện tích 364,51 ha, góp phần tăng mảng xanh đô thị, điều hòa không khí cho thành phố. Lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương cho biết, Kế hoạch xây dựng thành phố thông minh của Bình Dương giai đoạn từ nay đến năm 2026 tiếp tục khẳng định tính bền vững và tăng trưởng xanh cho sự phát triển kinh tế.

Đề án vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương sẽ là kim chỉ nam cho chiến lược phát triển của tỉnh những năm tiếp theo. Sơ kết 1 tháng triển khai cuộc vận động phủ xanh đô thị, hướng đến xây dựng “Thành phố xanh - Thân thiện” giai đoạn 2024-2030, thành phố đã trồng mới 189.304/360.000 cây xanh các loại, đạt 52,58% chỉ tiêu kế hoạch đề ra năm 2024.

Lãnh đạo Thành ủy Thủ Dầu Một thông tin, các ngành, đoàn thể, địa phương đã và đang tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phong trào “Mỗi năm, mỗi người dân trồng thêm ít nhất một cây xanh”. Thành phố phấn đấu đến năm 2030 tạo ra một môi trường sống xanh, sạch, đẹp, cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm môi trường, giảm nhiệt độ trong khu vực đô thị và giảm hiệu ứng đảo nhiệt.

Từ đó thúc đẩy chuyển dịch mô hình tăng trưởng kinh tế đô thị theo hướng tăng trưởng xanh, từng bước đưa Thủ Dầu Một trở thành “Thành phố xanh - Thân thiện” với tỷ lệ che phủ cây xanh đạt từ 55% trở lên trên tổng diện tích đất của thành phố. Để xây dựng đô thị xanh, phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống người dân, vừa qua UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành Đề án cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh.

Lãnh đạo Sở Xây dựng, cho biết Đề án cây xanh đô thị được tỉnh triển khai với mục tiêu phát huy tính hiệu quả của các công viên cây xanh đô thị, đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí, rèn luyện sức khỏe, tái tạo sức lao động… của người dân; góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan, ứng phó với biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và sự phát triển bền vững trên địa bàn.

Quy hoạch trồng cây xanh được tỉnh Bình Dường triển khai bài bản tại các khu công nghiệp, thành phố. (Ảnh minh hoạ). 

Đề án cũng góp phần để tỉnh quản lý quá trình đô thị theo hướng bền vững, nâng cao chất lượng đô thị... Theo đó, Đề án cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh đề ra kế hoạch đến năm 2025 Bình Dương đạt chỉ tiêu đất cây xanh sử dụng công cộng khu vực nội thành, nội thị bình quân đầu người, tương ứng cho các đô thị Thuận An, Dĩ An, Thủ Dầu Một từ 6-8m2/người; đô thị Bến Cát, đô thị Tân Uyên và các đô thị còn lại là ≥ 8m2/người.

Các đô thị đều có không gian công cộng tương ứng của từng đô thị, bao gồm công viên, vườn hoa, quảng trường, không gian sinh hoạt cộng đồng, khu vực đi bộ. Cụ thể: Đô thị Thủ Dầu Một ≥ 7 khu (tương ứng đô thị loại I); các đô thị Thuận An, Dĩ An, Bến Cát, Tân Uyên ≥ 6 khu (tương ứng đô thị loại II); các đô thị Bàu Bàng, Dầu Tiếng 4-5 khu (tương ứng đô thị loại III, IV); các đô thị còn lại ≥ 2 khu (tương ứng đô thị loại IV, V). Theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bình Dương tiếp tục phát triển khu đô thị thông minh, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế.

Trong đó thành phố mới Bình Dương có quy mô khoảng 1.000 ha là hạt nhân của Vùng đổi mới sáng tạo. Hiện nay, nhiều khu chức năng của thành phố mới Bình Dương đã được xây dựng theo quy hoạch. Tại đây, một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp về công nghệ đang được hình thành để hỗ trợ các hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phát triển, thương mại hóa và khởi nghiệp, …

Thành phố mới Bình Dương phục vụ nhu cầu cư trú của gần một triệu cư dân. Nơi đây có hệ thống xe buýt công cộng, các trung tâm mua sắm … đáp ứng tốt nhu cầu sinh hoạt của người dân. Bên cạnh đó, thành phố mới Bình Dương có Trung tâm Hội nghị - Triển lãm tỉnh - nơi diễn ra nhiều hội nghị quan trọng, mang tầm quốc tế, khẳng định thương hiệu Bình Dương như Diễn đàn Hợp tác kinh tế (Horasis) châu Á, Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới …

Để thực hiện mục tiêu phát triển đô thị xanh, thông minh, ngay từ năm 2014, tỉnh Bình Dương ban hành “Quy định quản lý các công trình giao thông, chiếu sáng, thoát nước, cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh Bình Dương”. Từ đây, tỉnh bắt đầu tạo hành lang pháp lý trong việc trồng, bảo vệ, chăm sóc và phát triển trồng cây xanh trong đô thị, các khu công nghiệp.

Đến năm 2018, việc trồng cây xanh được phát động ra toàn tỉnh, chính quyền, doanh nghiệp và nhân dân cùng thực hiện. Việc trồng, chăm sóc và bảo vệ cây trên các tuyến đường được thực hiện bài bản.

Các cây xanh đều được tưới nước chăm sóc và có trụ đỡ để phòng ngừa bị đổ khi mưa gió lớn. UBND tỉnh Bình Dương cho biết, trong hai năm 2021 và 2022, tỉnh đã trồng được gần 155.000 cây xanh các loại. Qua đó, góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng và cây lâu năm trên địa bàn tỉnh đạt 57,5%.

Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các khu đô thị, khu công nghiệp đều đảm bảo tỷ lệ cây xanh theo quy định. Việc trồng, chăm sóc cây xanh rộng khắp từng cơ quan, nhà máy, trường học…

Để tiếp tục hướng tới phát triển đô thị xanh, thông minh, tỉnh Bình Dương phấn đấu đến năm 2030, mỗi năm toàn tỉnh trồng mới tối thiểu 30ha cây xanh nhằm hoàn thành chỉ tiêu theo đề án cây xanh của tỉnh đã đề ra…/.

Lan Anh