Nông nghiệp tiếp tục “bứt phá” trong xuất khẩu

TMO - Nông nghiệp Việt Nam năm 2024 vừa bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia, vừa hội nhập quốc tế mạnh mẽ và sâu rộng; nhờ đó nhiều mặt hàng nông sản thế mạnh, chủ lực tiếp tục được mở rộng thị trường. Xuất siêu nông, lâm, thuỷ sản của Việt Nam nhờ đó đã đạt nhiều kỷ lục mới với 17,9 tỷ USD, tăng 46,8%.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2024, ngành thực hiện kế hoạch trong điều kiện có những thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Trong đó, có yếu tố tác động mạnh của biến động thị trường, của thời tiết nắng nóng gay gắt, hạn hán, mưa bão tại các địa phương vùng Tây Nguyên, miền Trung, xâm nhập mặn tại các tỉnh, thành phố phía nam. Đặc biệt là cơn bão số 3 (Yagi) đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp các tỉnh phía Bắc (thiệt hại cho sản xuất nông, lâm, thủy sản khoảng 31.800 tỷ đồng và làm giảm khoảng 0,3-0,5 điểm % tăng trưởng của toàn ngành trong năm 2024).

Mặc dù vậy, nhưng nhờ có sự quan tâm chỉ đạo sát sao, thường xuyên của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự đồng lòng, sáng tạo của các cấp, các ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, bà con nông dân… ngành Nông nghiệp đã vượt qua khó khăn, thách thức để đẩy mạnh sản xuất phát triển cả về quy mô và trình độ sản xuất. Nhờ đó ngành Nông nghiệp đã đạt nhiều kỷ lục mới. Đặc biệt là trong xuất khẩu, xuất siêu nông, lâm, thuỷ sản.

Nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế quan trọng, là động lực và trụ đỡ của nền kinh tế nước nhà. Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt mức cao kỷ lục 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2023. Giá trị xuất siêu nông, lâm, thủy sản tiếp tục đạt mức kỷ lục mới 17,9 tỷ USD, tăng 46,8%.

Trong số đó, xuất khẩu nông sản chính đạt 32,8 tỷ USD, tăng 22,4%; chăn nuôi 533,6 triệu USD, tăng 6,5%; lâm sản chính 17,28 tỷ USD, tăng 19,4%; thủy sản 10,07 tỷ USD, tăng 12,2%.  Có 7 hàng/nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 3 tỷ USD (tăng 1 sản phẩm so với năm 2023). Đó là, gỗ và sản phẩm gỗ 16,2 tỷ USD (tăng 20,3%); rau quả 7,12 tỷ USD (tăng 27,1%).

Gạo 5,75 tỷ USD (tăng 23% với lượng xuất khẩu là 9,18 triệu tấn, tăng 12,9%); cà phê 5,48 tỷ USD (tăng 29,1% với lượng 1,32 triệu tấn, giảm 18,8%). Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ, để có được kết quả trên, cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu sản xuất nông nghiệp tiếp tục chuyển dịch, điều chỉnh phù hợp, tích hợp đa giá trị, hiệu quả hơn gắn với thị trường, tăng tỷ trọng các tiểu ngành, sản phẩm có lợi thế cạnh tranh và giá trị cao. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt, triển khai các Đề án thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản sang các thị trường lớn (Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, EU) từ năm 2023.

Bên cạnh đó kết hợp triển khai các giải pháp mở cửa thị trường mới còn nhiều tiềm năng và đàm phán, ký kết các đơn hàng mới trong năm 2024 đã có hiệu quả. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện các cơ chế, chính sách đối với công tác xúc tiến thương mại, đàm phán mở cửa, phát triển thị trường thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản; chủ động xử lý các sự cố mất an toàn thực phẩm, các trường hợp lô hàng bị cảnh báo tại thị trường nhập khẩu.

Xuất siêu nông, lâm, thuỷ sản của Việt Nam năm 2024 đạt 17,9 tỷ USD. (Ảnh minh hoạ). 

Bộ phối hợp với Đại sứ quán, Tham tán Thương mại, gia tăng vai trò của Tham tán Nông nghiệp Việt Nam tại các nước xây dựng các kênh trao đổi, cung cấp thông tin thị trường, tăng cường xúc tiến, quảng bá đối với các sản phẩm đã được mở cửa, xuất khẩu chính ngạch. Cùng với các thị trường truyền thống như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Nhật… ngay từ đầu năm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã quan tâm và tập trung khai thác các thị trường còn nhiều tiềm năng như: thị trường thực phẩm Halal, Trung Đông, châu Phi... Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thu thập thông tin, dự báo tình hình thị trường nông sản.

Đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi và truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản phục vụ xuất khẩu. Các đơn vị chức năng tăng cường nghiên cứu, dự báo và thông tin thị trường để kịp thời định hướng tổ chức sản xuất, tiêu thụ nông sản; thực hiện các biện pháp phòng vệ thương mại, các rào cản kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế, đàm phán và ký kết các thỏa thuận công nhận lẫn nhau.  Đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp về giải quyết tranh chấp thương mại, giảm thiểu rủi ro trong hội nhập quốc tế; tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) để mở rộng thị trường, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu.

Các đơn vị chức năng tăng cường nghiên cứu, dự báo và thông tin thị trường để kịp thời định hướng tổ chức sản xuất, tiêu thụ nông sản; thực hiện các biện pháp phòng vệ thương mại, các rào cản kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế, đàm phán và ký kết các thỏa thuận công nhận lẫn nhau.

Để đạt được những mục tiêu đề ra, toàn ngành Nông nghiệp sẽ tổ chức triển khai các nhiệm vụ và các giải pháp chính. Theo đó, sẽ kiến tạo không gian phát triển và các động lực tăng trưởng mới của ngành. Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại ngành, nâng cao năng suất, chất lượng hàng nông sản và hiệu quả sản xuất, kinh doanh; phấn đấu vượt mục tiêu tăng trưởng ở mức cao nhất.

Phát triển mạnh thị trường tiêu thụ nông, lâm, thủy sản cả trong nước và xuất khẩu. Xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng từng loại nông sản, gắn với phát triển hạ tầng logistics nông nghiệp, nông thôn, đảm bảo chuỗi cung ứng thị trường trong nước.

Đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp; các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, kết nối hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao, công nghệ sạch vào sản xuất; phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; chủ động hội nhập quốc tế để mở cửa thị trường.

Đặc biệt, trong giai đoạn tới ngành Nông nghiệp sẽ tập trung phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, nâng cao và cải tạo hệ thống thuỷ lợi, góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, đảm bảo đời sống sản xuất nông nghiệp cho bà con nông dân…/.

Lan Anh