Hotline: 0941068156

Thứ năm, 16/10/2025 09:10

Tin nóng

Thành phố Hồ Chí Minh định hướng hình thành ‘3 vùng - 1 đặc khu - 3 hành lang - 5 trụ cột’

Phát biểu của Tổng Bí thư tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. HCM lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030)

Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường nêu 6 giải pháp trọng tâm của ngành trong nhiệm kỳ mới

Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam góp ý về sản xuất, sử dụng nhiên liệu sinh học

Phát biểu của Tổng Bí thư tại Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030)

Phấn đấu đến năm 2030 quy mô GDP Việt Nam thuộc nhóm 30 nền kinh tế hàng đầu thế giới

Việt Nam không ngừng nỗ lực thực hiện cam kết giảm phát thải ròng

Hà Nội: Si cổ thụ hơn 250 tuổi được công nhận Cây Di sản Việt Nam

Khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển công viên, cây xanh, mặt nước

Lấy ý kiến sửa đổi 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường

Miền Bắc sắp đón 2 đợt không khí lạnh

Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam góp ý sửa đổi, bổ sung 15 luật về nông nghiệp, môi trường

Lập các đoàn khảo sát thực địa vùng thiên tai để đánh giá thiệt hại và nhu cầu cứu trợ

Xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh than

Thường trực Ban Bí thư: Cần nghiên cứu các giải pháp căn cơ trong phòng chống thiên tai

Lãnh đạo Chính phủ trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo ứng phó mưa lũ

Số vụ vi phạm về môi trường trong 9 tháng giảm mạnh so cùng kỳ

Vùng đồng bằng sông Cửu Long cần giải pháp ứng phó đỉnh lũ năm 2025

Các địa phương cần rà soát kỹ các khu dân cư, chủ động ứng phó mưa lũ, sạt lở

Tổng Bí thư phát biểu khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 13, khóa XIII

Thứ năm, 16/10/2025

Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ trong quản lý hồ chứa

Thứ tư, 14/08/2024 14:08

TMO - Thời gian qua, Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội) đã phát triển Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn để đáp ứng nhu cầu vận hành các hồ chứa và phòng chống thiên tai.  

Để giảm thiểu thiệt hại và có dự báo chính xác về vận hành hồ chứa, Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường (CEFD), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã phát triển Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn (Hệ thống). Hệ thống có vai trò đáp ứng nhu cầu vận hành các hồ chứa và phòng chống thiên tai, tối ưu hóa việc khai thác và sử dụng nguồn nước, giảm thiểu rủi ro do thiên tai.

Đại diện CEFD cho biết, hệ thống dự báo khí tượng là một trong những thành phần quan trọng nhất, được xây dựng dựa trên các công nghệ, mô hình khí tượng tiên tiến, có khả năng cung cấp thông tin dự báo chi tiết và chính xác các yếu tố như lượng mưa, nhiệt độ, độ ẩm, gió, giúp các nhà quản lý có thể chuẩn bị tốt hơn cho các sự kiện thời tiết sắp tới. Cấu trúc hệ thống bao gồm 3 phần chính là hệ thống dự báo khí tượng, hệ thống dự báo thủy văn và công cụ hỗ trợ ra quyết định. 

Tính từ thời gian thực hiện vận hành đầu năm 2023 cho đến nay, hệ thống hoạt động tại lưu vực sông Hồng đã có tổng cộng 94 bản tin, dự báo lưu lượng nước đến, lưu lượng xả, mực nước thượng lưu tại các hồ Lai Châu, Sơn La, Bản Chát, Huội Quảng, Hoà Bình, Thác Bác, Tuyên Quang và sông Chảy 3…Cùng với đó, hệ thống cảnh báo đã được xây dựng thành công cho 8 lưu vực lớn ở Việt Nam, trong đó 4 lưu vực đang được dự báo nghiệp vụ phục vụ trực tiếp cho vận hành các hồ chứa đa mục tiêu trong cả nước.

Hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn giúp đáp ứng nhu cầu vận hành các hồ chứa và phòng chống thiên tai. (Ảnh minh hoạ). 

Đối với hệ thống dự báo thủy văn của CEFD, hệ thống này sử dụng các công cụ mô hình thủy văn tiên tiến để mô phỏng, dự báo dòng chảy. Một trong những mô hình chính được sử dụng là SWAT (Soil and Water Assessment Tool). SWAT cung cấp các thông tin về dòng chảy, chất lượng nước hỗ trợ việc quản lý tài nguyên nước một cách bền vững. Một số mô hình thủy văn phân bố khác là WFLOW, MARINE được sử dụng để mô phỏng dòng chảy trên các lưu vực sông có sự phân hóa cao về các yếu tố mặt đệm.

Hệ thống cũng sử dụng các mô hình tập trung phổ biến tại Việt Nam như NAM, HEC-HMS, TANK. Đây là những công cụ dự báo thủy văn mạnh mẽ và được sử dụng rộng rãi trong dự báo, quản lý tài nguyên nước. Các mô hình này có ưu điểm về tốc độ mô phỏng, lượng thông tin đầu vào ít, do đó phù hợp với các bài toán mô phỏng, dự báo lũ, các lưu vực sông nhỏ, ít số liệu.

Để mô phỏng dòng chảy và lũ lụt trong sông và kênh rạch, Hệ thống sử dụng các mô hình thủy động lực học 1-2D như HEC-RAS, MIKE 11, MIKE 21... Các mô hình này giúp dự báo chính xác dòng chảy, mực nước, mức độ ngập lụt, cung cấp thông tin trực quan hỗ trợ công tác phòng, chống lũ lụt hiệu quả. Chuỗi hệ thống này đã được vận hành tại các lưu vực sông Mê Kông, sông Hồng, Kỳ Cùng, sông Hương, sông Se San, sông Sre Pok, sông Ba,…Chính thức vận hành liên tục từ ngày 15/3/2023. Hệ thống dự báo khí tượng sẽ phục vụ công tác dự báo thời tiết (hạn 7 ngày) bao gồm dự báo mưa (dự báo lưu vực và theo diện), cung cấp thông tin dự báo các biến khí tượng khác nhau phục vụ dự báo thuỷ văn, hải văn; Dự báo hạn mùa sẽ giúp cung cấp các trường dự báo khí tượng hạn tới 6 tháng.

Đối với hệ thống công cụ tích hợp hỗ trợ ra quyết định, hệ thống cũng đã tích công nghệ máy học (ML) và trí tuệ nhân tạo (AI). Các mô hình như LSTM (Long Short-Term Memory - Bộ nhớ ngắn dài) đã được áp dụng để dự báo dòng chảy trên một số lưu vực giúp tăng cường độ chính xác của dự báo. Đồng thời đồng hóa dữ liệu để tích hợp dữ liệu quan trắc thời gian thực với mô hình dự báo. Công nghệ này giúp cải thiện đáng kể độ chính xác của các dự báo hạn cực ngắn và hạn ngắn, cho phép tích hợp dữ liệu quan trắc vệ tinh, các sản phẩm từ viễn thám. Các nguồn dữ liệu sẽ cải thiện độ chính xác của các mô hình dự báo.

Hệ thống của CEFD giúp các hồ chứa đã vận hành một cách hiệu quả hơn, tối ưu hóa việc khai thác và sử dụng nguồn nước, đồng thời giảm thiểu rủi ro từ thiên tai. Hệ thống đã đem lại nhiều lợi ích rõ rệt, cải thiện khả năng dự báo lũ, tối ưu hóa vận hành hồ chứa đảm bảo an toàn cho các công trình và người dân vùng ảnh hưởng.

Với việc ứng dụng hiệu quả các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0, công nghệ số, cùng hệ thống dự báo và cảnh báo khí tượng thuỷ văn do Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường (CEFD), trường đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) đã phát triển, sẽ góp phần đảm bảo an toàn cho các hồ chứa, vùng hạ du, từ đó giảm thiểu tối đa thiệt hại về tính mạng, tài sản cho người dân trong mùa mưa lũ cũng như khi các hồ chứa, hồ thuỷ điện vận hành xả lũ.

 

 

Hồng Liên

 

 

 

 

 

Thích và chia sẻ bài viết:

Bình luận

    Bình luận của bạn

    cmt
      Web đang chạy kỹ thuật
      Zalo phone Hotline