TMO - Theo đề xuất của Bộ Khoa học và Công nghệ, việc thiết kế nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu phải bảo đảm lượng chất thải phóng xạ phát sinh trực tiếp từ hoạt động của nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu ở mức tối thiểu, kiểm soát chặt chẽ phát thải phóng xạ ra môi trường...

Bộ Khoa học và Công nghệ đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Năng lượng nguyên tử về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu. Mục đích ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Năng lượng nguyên tử về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu thống nhất với pháp luật khác có liên quan và đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Đồng thời, xây dựng cơ sở pháp lý, bảo đảm sự đầy đủ, toàn diện trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu; tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân đối với các giai đoạn của nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu; phát triển chương trình điện hạt nhân quốc gia an toàn, an ninh, hiệu quả và bền vững.

Trong đó, dự thảo quy định về yêu cầu thiết kế nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu phải bảo đảm việc thực hiện các chức năng an toàn chính bao gồm: Kiểm soát độ phản ứng; tải nhiệt từ vùng hoạt lò phản ứng và nơi lưu giữ nhiên liệu, giam giữ vật liệu phóng xạ trong tất cả các trạng thái vận hành và tình trạng sự cố; áp dụng phương pháp tiếp cận theo hệ thống để xác định các hạng mục quan trọng về an toàn và đặc tính nội tại có ảnh hưởng đến chức năng an toàn chính.

(Ảnh minh họa).

Phải bảo đảm khả năng thực hiện chức năng an toàn với độ tin cậy cao, bảo đảm việc vận hành ổn định trong toàn bộ vòng đời theo thiết kế và có khả năng tháo dỡ một cách an toàn, giảm thiểu tác động tới môi trường; Phải dựa trên kết quả phân tích an toàn tất định và phân tích an toàn xác suất để ngăn ngừa sự cố và giảm thiểu hậu quả nếu xảy ra.

Phải bảo đảm lượng chất thải phóng xạ phát sinh trực tiếp từ hoạt động của nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu ở mức tối thiểu, kiểm soát chặt chẽ phát thải phóng xạ ra môi trường; Phải tính đến kinh nghiệm thu được từ thiết kế, xây dựng và vận hành các nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu khác, cũng như kết quả của các chương trình nghiên cứu có liên quan.

Phải đáp ứng đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân, an ninh hạt nhân trên cơ sở tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định kỹ thuật được áp dụng; Phải tính đến khả năng chấm dứt hoạt động an toàn, bao gồm phương án tháo dỡ, xử lý chất thải phóng xạ và phục hồi môi trường.

Nguyên tắc thiết kế bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân: Áp dụng nguyên tắc bảo vệ theo chiều sâu, bảo đảm có các cấp độ bảo vệ độc lập và bổ sung lẫn nhau, từ ngăn ngừa, phát hiện bất thường, kiểm soát sự cố cho đến giảm nhẹ hậu quả; Áp dụng các tính năng an toàn thụ động, khả năng tự bảo vệ và hệ thống an toàn độc lập, đa dạng, có khả năng khôi phục hoạt động sau sự cố;

Tính đến sai sót do con người, điều kiện khắc nghiệt và sự kiện bất lợi ngoài thiết kế; Bảo đảm khả năng ứng phó với sự cố nghiêm trọng và hạn chế phát tán phóng xạ vượt khỏi giới hạn quy định; Thiết kế phải bao gồm khả năng bảo trì, kiểm tra và thay thế thiết bị mà không ảnh hưởng đến chức năng an toàn;

Thiết kế phải tính đến các mối nguy hại bên trong và bên ngoài, thiết lập các khu vực bảo vệ có cấp độ kiểm soát khác nhau, được phân tầng và kiểm soát nghiêm ngặt; Bảo đảm các biện pháp an toàn và an ninh phải được thiết kế và thực hiện chức năng một cách tích hợp và không gây tác động tiêu cực lẫn nhau; Thiết kế hệ thống bảo vệ thực thể đáp ứng khả năng chống xâm nhập, phá hoại và mất cắp vật liệu hạt nhân; Bảo vệ hệ thống thông tin, điều khiển và thiết bị kỹ thuật số trước nguy cơ tấn công mạng và truy cập trái phép.

Bộ Khoa học và Công nghệ quy đinh chi tiết về yêu cầu an toàn đối với thiết kế nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu.../.

Bùi Thảo