Nghiên cứu áp dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý, giám sát tàu cá

TMO - Tỉnh Quảng Ninh đang nghiên cứu đẩy mạnh số hóa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quản lý, tuần tra, và giám sát chặt chẽ tàu cá nhằm kịp thời ngăn chặn tàu cá của ngư dân đánh bắt vi phạm vùng biển nước ngoài, vi phạm các quy định về khai thác bất hợp pháp... 

Tỉnh Quảng Ninh có diện tích tự nhiên trên 6.100km2 và ngư trường biển với diện tích hơn 12.000km2. Quảng Ninh có bờ biển dài 250km, với 40.000ha bãi triều và trên 20.000ha eo vịnh, hơn 35.000ha mặt nước biển; có đầy đủ các hệ sinh thái biển quan trọng (cửa sông, rừng ngập mặn, bãi triều đáy mềm,...). Ngư trường Quảng Ninh là một trong 4 ngư trường trọng điểm của cả nước, với trữ lượng nguồn lợi thuỷ sản phong phú, đa dạng. Do đó tỉnh Quảng Ninh có đầy đủ các điều kiện thuận lợi cho việc phát triển ngành khai thác thuỷ hải sản.

Tuy nhiên, với mục tiêu kịp thời ngăn chặn các hành vi khai thác trái phép, nâng cao hoạt động giám sát đội tàu khai thác hải sản cũng như thực hiện các quy định về chống đánh bắt thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), tỉnh Quảng ninh đã đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào giám sát tàu cá thông qua phân tích ảnh viễn thám.

Hành trình thu thập dữ liệu hình ảnh về đội tàu cá của tỉnh đang được ngành Nông nghiệp Quảng Ninh tiến hành để phục vụ hoạt động nghiên cứu ứng dụng công nghệ dùng ảnh viễn thám, trong đó có thể là ảnh vệ tinh hoặc hình ảnh từ thiết bị bay không người lái ghi lại hình các tàu cá đang hoạt động. Ngay sau khi thu thập đầy đủ thông tin về biển kiểm soát, ngành nghề khai thác của từng con tàu, bước tiếp theo ngành Nông nghiệp sẽ kết hợp các thuật toán của trí tuệ thông minh để phân tích quá trình hoạt động của từng con tàu trên biển.

Đây là công việc có khối lượng rất lớn và mất nhiều thời gian nhất trong việc tiến hành xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về đội tàu cá của tỉnh Quảng Ninh. Sau đó các chuyên gia công nghệ thông tin sẽ thử nghiệm xây dựng bộ cơ sở dữ liệu và huấn luyện nhận diện phương tiện tàu cá bằng trí tuệ nhân tạo AI.

Được biết, hiện nay mật độ tàu thuyền hoạt động trên vùng biển ven bờ cao trong khi ngư trường ngày càng thu hẹp. Điều này dẫn đến thực trạng sức tải của nguồn lợi thủy sản ven bờ bị suy giảm mạnh do hoạt động và mật độ của đội tàu khai thác ven bờ vượt quá trữ lượng hiện có. Trong khi đó, lực lượng kiểm ngư của tỉnh Quảng Ninh còn mỏng chỉ có 15 cán bộ, công chức quản lý phạm vi 10.600km2 ngư trường và đội tàu khai thác với 5.556 phương tiện nên khó khăn trong kiểm soát hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản.

Bên cạnh đó, hoạt động kiểm tra của lực lượng kiểm ngư còn khá thủ công bằng cách sử dụng phương tiện thủy tiếp cận các tàu cá để tiến hành kiểm tra hoặc mật phục để bắt quả tang các tàu vi phạm trong khai thác nên không đáp ứng được yêu cầu quản lý trong tình hình mới. Trên thực tế, các đối tượng khi thấy lực lượng chức năng xuất hiện sẽ cắt bỏ ngư cụ cấm, phi tang chứng cứ nên việc xử lý vi phạm là rất khó. Đối tượng còn trang bị máy công suất lớn, tốc độ di chuyển còn nhanh hơn phương tiện của cơ quan chức năng nên rất khó trong việc đuổi bắt kịp... Đây là những thách thức đặt ra cho công tác quản lý tàu cá trên địa bàn tỉnh hiện nay.

Ngành Nông nghiệp tỉnh Quảng Ninh sẽ sử dụng hệ thống AI để phân tích hoạt động của từng con tàu trên biển. (Ảnh minh hoạ).

Lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ninh, cho biết, bên cạnh việc phối hợp với các lực lượng như Biên phòng, Công an trong công tác kiểm tra, xử lý các tàu cá vi phạm ở vùng ven bờ, đối với vùng khơi, vùng lộng, đơn vị xác định phải nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác tuần tra kiểm soát.

Khi ứng dụng công nghệ dùng ảnh viễn thám, đơn vị kết hợp các thuật toán của trí tuệ thông minh, đưa hình ảnh của từng con tàu gắn với biển kiểm soát, gắn với ngành nghề được khai thác vào trong quản lý thì bất kỳ một hình ảnh, phương tiện bắt được đều xác định được biển kiểm soát, ngành nghề hoạt động của từng con tàu để làm căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật. Đồng thời, cũng có thể phát hiện tàu đấy là tàu lạ hay là tàu không có đăng ký đăng kiểm hoặc các tàu ở các địa bàn tỉnh khác không có trong bộ cơ sở dữ liệu.

Thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giám sát tàu cá thông qua phân tích ảnh viễn thám của Sở NN&PTNT Quảng Ninh nói riêng và toàn tỉnh Quảng Ninh nói chung nhằm tăng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát, bảo đảm an toàn cho tàu cá trên địa bàn; góp phần thực hiện nghiêm các quy định trong chống đánh bắt thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Việc tuyên truyền và triển khai nghiên cứu ứng dụng công nghệ trong khai thác hải sản, giám sát tàu cá đã từng bước nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm thủy sản sau khai thác, đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Đây là những hành động thiết thực để cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU.

Việc làm quan trọng nhất đối với việc gỡ “thẻ vàng” IUU bền vững chính là nâng cao ý thức trách nhiệm của ngư dân trong tuân thủ quy định của Việt Nam, quốc tế về khai thác và đánh bắt thủy hải sản; nâng cao ý thức, trách nhiệm của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây được coi là yếu tố quyết định thành công trong hành trình gỡ “thẻ vàng” IUU.

Thanh Liễu