Nghệ An: Bảo vệ các đàn chim hoang dã, chim di cư

TMO - Trước nguy cơ suy giảm số lượng chim hoang dã và chim di cư do tác động từ môi trường và con người, Nghệ An chú trọng công tác bảo tồn, bảo vệ môi trường sống tự nhiên. Các chương trình ra quân tháo gỡ bẫy chim hay tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng được triển khai rộng rãi, tạo sự chung tay bảo vệ những loài động vật hoang dã nói chung.

Nghệ An là một trong những địa phương có hệ sinh thái phong phú,  là điểm dừng chân quan trọng của nhiều loài chim hoang dã và chim di cư trong hành trình di trú. Tuy nhiên, những năm gần đây, tình trạng săn bắt, bẫy chim trái phép cùng với sự thay đổi môi trường sống đã khiến số lượng chim giảm sút đáng kể.

Trước thực tế đó, tỉnh đã tăng cường các biện pháp bảo vệ, trong đó chú trọng tuần tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và đẩy mạnh công tác quản lý tại các khu vực trọng điểm như Vườn quốc gia Pù Mát, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống, vùng đất ngập nước ven biển. Bên cạnh đó, các chương trình tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng cũng được triển khai rộng rãi, vận động người dân không săn bắt, không tiêu thụ chim hoang dã, góp phần lan tỏa tinh thần bảo vệ thiên nhiên.

Nhiều tổ chức bảo tồn trong và ngoài nước cũng đã phối hợp với địa phương nghiên cứu, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật nhằm duy trì môi trường sống cho các loài chim quý hiếm. Nỗ lực này không chỉ giúp bảo vệ đa dạng sinh học mà còn tạo nền tảng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Nghệ An.

Đặc biệt, thời gian gần đây, lực lượng chức năng tại Nghệ An đã đồng loạt ra quân tháo gỡ hàng loạt bẫy chim, lưới giăng dày đặc trên đồng ruộng, ven sông và ven biển. Hoạt động này nhằm ngăn chặn tình trạng tận diệt chim trời đang diễn biến phức tạp, góp phần bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường sinh thái.

Tình trạng bẫy chim cò ở Nghệ An hiện nay vẫn tiếp diễn. (Ảnh: BTP). 

Hiện nay nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Nghệ An, tình trạng bẫy chim tiếp tục tái diễn. Đơn cử, tại khu vực ao, đầm, đồng ruộng thuộc khối Thái Bình, phường Vinh Lộc - nơi chim thường bay đến kiếm ăn, người dân đã giăng lưới, dựng cọc, cắm chim mồi để bẫy chim. Tại rừng bần Hưng Hòa (phường Trường Vinh), hàng trăm cọc tre được dựng dọc theo các lối đi trong rừng, phía trên gắn cò giả bằng xốp. Cạnh đó là các thanh tre phết keo dính, hoặc chim mồi sống bị buộc chân bằng dây cước để dụ các loài chim khác sà xuống. Khi bị dính bẫy, nhiều con chim không thể thoát, bị bắt và mang đi tiêu thụ.

Trước tình trạng trên, Hạt Kiểm lâm Vinh - Cửa Lò phối hợp cùng Đội Kiểm lâm cơ động và PCCCR số 1 và chính quyền các phường Trường Vinh, Vinh Lộc đã tổ chức đợt ra quân truy quét lớn.

Lực lượng chức năng đã lội ruộng, trèo cây để tháo dỡ bẫy, thu giữ hơn 300 cọc tre, hàng trăm nghìn mét lưới, 6 bộ loa phát tiếng chim, cùng hàng trăm cò giả, chim mồi sống. Nhiều con chim hoang dã bị bắt đã được giải cứu và thả trở lại tự nhiên. Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Vinh - Cửa Lò cho biết, mặc dù đã tuyên truyền thường xuyên nhưng việc xử lý vẫn gặp nhiều khó khăn.

Các đối tượng thường giăng bẫy vào ban đêm, tại khu vực hẻo lánh, gây khó khăn cho việc phát hiện. Bên cạnh đó, chế tài xử phạt hiện tại vẫn chưa đủ sức răn đe, nhiều trường hợp bị phát hiện rồi nhưng vẫn tái phạm. Sau khi bắt được chim, các đối tượng thường nhanh chóng vận chuyển ra chợ, bán lại cho đầu nậu hoặc các nhà hàng chuyên chế biến món đặc sản.

Không ít cơ sở vẫn công khai bán thịt chim trời, bất chấp nguy cơ ảnh hưởng tới môi trường và vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã. Do đó, lực lượng kiểm lâm hiện đang tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương để tuyên truyền, vận động người dân tự tháo dỡ bẫy.

Trước mắt, việc ra quân đồng loạt tại nhiều điểm nóng là biện pháp cấp thiết nhằm ngăn chặn nạn săn bắt chim trời đang ngày một gia tăng. Thời điểm này, tại nhiều địa phương ven biển của tỉnh Nghệ An như các xã: Diễn Châu, Tân Châu, Quỳnh Phú… người dân cắm dày đặc chim giả làm mồi nhằm thu hút đàn chim sà xuống, họ còn giăng lưới, phết keo, dùng loa phát giả tiếng chim để dẫn dụ và bẫy, bắt các loài chim di cư.

Khu vực cửa biển Lạch Quèn (xã Quỳnh Phú) một số vị trí ở các mỏm núi, sườn đồi, rừng phòng hộ ven biển đều bị biến thành nơi đặt bẫy săn, bắt chim. Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai, chỉ tính từ ngày 17/9 đến nay, đơn vị đã phối hợp với chính quyền xã Quỳnh Phú và Quỳnh Anh thu giữ hơn 2.000 mét lưới, 500 con chim giả, thả về tự nhiên 12 con chim bị bẫy trái phép và tháo dỡ 5 lều tạm trú phục vụ săn bắt.

Lực lượng chức năng tháo gỡ, tiêu huỷ hàng trăm bẫy chim, cò. (Ảnh: NM). 

Lãnh đạo  Chi cục Kiểm lâm Nghệ An cho biết: Từ ngày 15/9 đến nay, Chi cục Kiểm lâm Nghệ An đã chỉ đạo các Hạt Kiểm lâm, Đội Kiểm lâm cơ động và PCCCR phối hợp cùng chính quyền địa phương tổ chức các đợt ra quân kiểm tra, xử lý nạn bẫy chim. Kết quả, toàn tỉnh đã thu giữ hàng ngàn mét lưới, hàng trăm cọc tre, phá dỡ nhiều chòi lán tạm dùng để săn bắt chim di cư trái phép. Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm sẽ tiếp tục tổ chức các đợt truy quét quy mô lớn, tăng cường giám sát và tháo dỡ triệt để các dụng cụ, phương tiện phục vụ việc săn bắt trái phép.

Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng truy quét, xử lý các tụ điểm chế biến, tàng trữ và tiêu thụ chim hoang dã trên địa bàn. Nghệ An là một trong những tỉnh nằm trên tuyến đường bay quan trọng của nhiều loài chim di cư. Khu vực ven biển, rừng ngập mặn và các cánh đồng lúa nước, tại đây không chỉ là nơi dừng chân lý tưởng của các đàn chim mà còn góp phần hình thành hệ sinh thái đa dạng, là cơ sở phát triển du lịch sinh thái, nghiên cứu khoa học và giáo dục môi trường.

Tuy nhiên, nếu tình trạng săn bắt, tiêu thụ chim trời không sớm được ngăn chặn thì các vùng chim hoang dã có nguy cơ biến mất trong tương lai. Do đó, các cơ quan chức năng cần mạnh tay xử lý những hành vi vi phạm, đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nhận thức rõ vai trò, giá trị của chim hoang dã đối với môi trường và cuộc sống con người. Cùng với đó là việc kiểm soát nghiêm các nhà hàng, chợ đặc sản, chấm dứt tình trạng tiêu thụ thịt chim thiên nhiên dưới mọi hình thức.

Theo quy định tại Nghị định 06/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021/NĐ-CP), các loài chim trời đều được coi là động vật hoang dã và theo đó, người kinh doanh mặt hàng này phải có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp. Tại các Điều 21, 22, 23 Nghị định 35/2019/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 07/2022/NĐ-CP) quy định: Mọi hành vi săn bắt, buôn bán, vận chuyển trái phép chim hoang dã (không phải loài nguy cấp, quý, hiếm) có thể bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 300 triệu đồng (đối với cá nhân).

Có thể thấy, việc bảo vệ các đàn chim hoang dã và chim di cư tại Nghệ An không chỉ là nhiệm vụ bảo tồn thiên nhiên mà còn mang ý nghĩa quan trọng đối với sự cân bằng sinh thái và phát triển bền vững. Khi môi trường sống của các loài chim được gìn giữ, hệ sinh thái sẽ ổn định, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo cơ hội phát triển du lịch sinh thái, giáo dục môi trường. Với sự chung tay của chính quyền, tổ chức bảo tồn và cộng đồng, Nghệ An đang từng bước khẳng định cam kết bảo vệ những đàn chim hoang dã, chim di cư bay qua địa bàn.

Lan Hương