Nâng cao hiệu quả chuyển đổi số ngành logistics

TMO - Việc áp dụng chuyển đổi số sẽ giúp giảm chi phí dịch vụ logistics tại Việt Nam, nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng dịch vụ. Bên cạnh đó sẽ giúp tận dụng tốt hơn các cơ hội để phát triển thị trường, từ đó mang lại hiệu quả tích cực cho ngành logistics.

Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và nhu cầu ngày càng tăng về dịch vụ vận tải, ngành logistics Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng không ít thách thức. Để đón đầu xu hướng và nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh mới, các doanh nghiệp logistics trong nước đang đẩy mạnh việc chuyển đổi số và đầu tư vào các công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, để thành công, cần phải có các giải pháp đồng bộ và chiến lược lâu dài.

Theo chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030 đã được Thủ tướng phê duyệt, logistics là một trong 8 ngành được ưu tiên chuyển đổi số, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Vì vậy, ngành logistics cần phải đổi mới, để tìm ra các giải pháp thích nghi, hướng đến phát triển bền vững.

Thông tin từ Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) ngành logistics nước ta đang được xếp hạng 43/160 trên thế giới và thuộc top 5 ở khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, chi phí logistics đang cao hơn mức trung bình của thế giới (xấp xỉ 8-11% GDP) và khoảng 30% thị phần thuộc về 90% doanh nghiệp logistics nội địa. Để phát triển ngành logistics, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh chuyển đổi số, lựa chọn nguồn nhân lực có kiến thức, nhạy bén với ứng dụng công nghệ để xây dựng ý tưởng, mạnh dạn áp dụng mô hình chuyển đổi số tiên tiến...

Tuy nhiên thực tế,  phần lớn các doanh nghiệp logistics tại Việt Nam mới đang ở giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi số với sự đầu tư nguồn lực, ngân sách còn hạn chế. Để thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành logistics, Chính phủ cần có thêm những chính sách và sự đầu tư từ tư nhân...Việc ứng dụng công nghệ số trong logistics sẽ mang lại nhiều lợi ích, tối ưu hiệu quả, góp phần giảm chi phí logistics, khi mà chi phí logistics ở Việt Nam vẫn chiếm tỷ trọng cao. Bên cạnh đó, còn nhiều khó khăn, hạn chế dẫn đến ngành logistics chưa đáp ứng được nhu cầu chuyển đổi số theo hướng hiện đại

Trước thực trạng trên, các chuyên gia thuộc Dự án Thương mại số tại Việt Nam của USAID, khuyến nghị doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược và kế hoạch chuyển đổi số, thể hiện vai trò của tất cả các bộ phận trong kế hoạch đó, truyền thông đầy đủ và xây dựng cơ chế KPI cho các đầu mục công việc về chuyển đổi số.

Ở góc độ vĩ mô, nhóm nghiên cứu thuộc Dự án Thương mại số tại Việt Nam đề xuất, Chính phủ cần ban hành chiến lược quốc gia về phát triển ngành dịch vụ logistics, trong đó tích hợp các mục tiêu và phương án chuyển đổi số trong logistics; thành lập Ủy ban Logistics quốc gia để triển khai chiến lược này.

Đồng thời, các bộ, ngành liên quan cần hoàn thiện khung pháp lý về thương mại điện tử, vấn đề bảo mật, hợp tác phòng chống phá hoại, vấn đề quản trị kỹ thuật số; tích hợp các chức năng về giám sát mạng lưới, bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Cùng với đó, lập Quỹ Khởi nghiệp logistics xanh do Nhà nước hậu thuẫn, tập trung vào việc đưa những ý tưởng mới và các giải pháp sáng tạo về logistics xanh ra thị trường, tạo nguồn cung đa dạng về các giải pháp chuyển đổi số với chi phí hợp lý, giúp doanh nghiệp có nhiều lựa chọn tối ưu hơn.

(Ảnh minh hoạ: Internet). 

Triển khai các dự án phi lợi nhuận về tư vấn, hỗ trợ triển khai chuyển đổi số cho doanh nghiệp logistics nhỏ và vừa. Ngoài ra, cần ban hành cơ chế hỗ trợ nguồn vốn vay lãi suất ưu đãi cho các dự án chuyển đổi số của doanh nghiệp logistics. Thúc đẩy các doanh nghiệp lớn tiên phong trong triển khai chuyển đổi số và kết nối các doanh nghiệp khác trong chuỗi giá trị. Theo một số chuyên gia thuộc Dự án Thương mại số tại Việt Nam của USAID, nhu cầu đầu tư vào kỹ năng số dù ở nước nào cũng quan trọng hơn bao giờ hết, là phần không thiếu được trong tương lai.

Do đó, cần tăng cường nhận thức về việc tạo thuận lợi hóa thương mại trong nền kinh tế Việt Nam. Việt Nam cần có trường đại học chuyên ngành đặt gần khu thương mại tự do hoặc gần cảng, trong đó tập trung vào nội dung logistics.  Tính bền vững và logistics xanh là yếu tố quan trọng. Người tiêu dùng cuối cùng, thế hệ tương lai của Việt Nam cần có logistics xanh.

Trong tương lai, cần biến Việt Nam thành địa điểm cung cấp dịch vụ logistics xanh. Song, để làm được điều này cần có đầu tư. Đầu tư không chỉ đến từ Chính phủ mà còn từ khu vực tư nhân. Chính phủ không thể đầu tư được tất cả các lĩnh vực, do đó cần sự đầu tư từ tư nhân về công nghệ và hạ tầng số...

Mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng ngành logistics Việt Nam vẫn đang từng bước chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp đã dần chú trọng đầu tư vào công nghệ để nâng cao hiệu quả và giảm chi phí. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng và nâng cao khả năng cạnh tranh, ngành logistics cần những giải pháp đồng bộ và chiến lược dài hạn từ cả phía Chính phủ và các doanh nghiệp. Việc đầu tư vào công nghệ hiện đại và phát triển nguồn nhân lực có tay nghề sẽ giúp Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh toàn cầu hóa và bền vững ngày càng được chú trọng.

Hải Yến