Mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng sản xuất cây mắc ca

TMO - Được đánh giá là địa phương có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp để cây mắc ca sinh trưởng và phát triển, thời gian qua tỉnh Sơn La đang đẩy mạnh mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng vùng trồng mắc ca, qua đó góp phần tạo đột phá trong sinh kế bền vững cho người dân vùng cao trên địa bàn tỉnh.

Thống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sơn La, đến nay toàn tỉnh có khoảng gần 670 ha trồng mắc ca, tập trung ở các huyện Quỳnh Nhai, Sốp Cộp, Mai Sơn, Sông Mã, Vân Hồ…Sau nhiều năm trồng, khảo nghiệm, cây mắc ca được đánh giá là khá phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của tỉnh Sơn La. Một số diện tích đã cho sản phẩm, sản lượng trung bình đạt từ 5 -7 tấn quả tươi/ha/năm, giá bán trung bình từ 35.000 - 40.000 đồng/kg (cả vỏ). Bước đầu cho thu nhập ổn định từ 100 - 150 triệu đồng/ha/năm cho người sản xuất.

Mai Sơn là một trong những huyện đang đẩy mạnh mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng từ các vùng trồng cây mắc ca. Với hướng phát triển thành cây lâm nghiệp đa mục tiêu, huyện Mai Sơn đã xây dựng kế hoạch trồng xen và trồng thuần hơn 200 ha mắc ca tại 11 xã trên địa bàn huyện; vận động các chủ rừng, hộ gia đình, HTX liên kết với doanh nghiệp để trồng cây mắc ca, vừa phát triển trồng rừng, vừa tạo sinh kế cho bà con nông dân.

Thời gian qua, các ngành chức năng trên địa bàn huyện đã phối hợp rà soát, đánh giá đất sản xuất lâm nghiệp, nông nghiệp có thể phát triển mắc ca. Qua đó, đặt mục tiêu đến năm 2025 trồng khoảng 1.000 ha cây mắc ca, diện tích này sẽ tăng lên lên 1.700 ha vào năm 2030. Huyện tiếp tục tập trung các giải pháp rà soát quỹ đất, vận động nhân dân trồng xen cây mắc ca vào vùng chè và cà phê và trồng rừng bằng cây mắc ca.

Đồng thời, thu hút thành lập các HTX, tổ hợp tác trồng mắc ca; áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút các doanh nghiệp liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ, chế biến; hướng tới xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP cấp tỉnh cho sản phẩm mắc ca địa phương gắn với quảng bá thương hiệu, thúc đẩy tiêu thụ.

Phát huy điều kiện tự nhiên các địa phương tại tỉnh Sơn La đẩy mạnh sản xuất, nâng cao chất lượng vùng trồng mắc ca 

Tại huyện Thuận Châu, hiện nay địa phương này đã trồng 230,91ha cây mắc ca được trồng chủ yếu tại một số xã như Mường É, Mường Bám, Nậm Lầu, Chiềng La, Phổng Lái. Cây mắc ca hiện nay chủ yếu là trồng xen với các loại cây như Chè, Cà phê, Sơn Tra bằng giống mắc ca ghép với mật độ khoảng 100 - 120 cây/ha (trồng xen) hoặc 300 - 400 cây/ha (trồng thuần). 

Thực hiện triển khai chương trình phát triển cây mắc ca trên địa bàn đến năm 2025 huyện Thuận Châu dự kiến trồng mới thêm 500 ha cây mắc ca tại các xã Phổng Lập, Phổng Lái, Mường É, Chiềng La, Nậm Lầu, Mường Bám và Bản Lầm...

Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững các vùng trồng mắc ca, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành chủ trương phát triển cây mắc ca trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030, với quan điểm phát triển cây mắc ca cần phải được tiến hành thận trọng, bài bản, có lộ trình, dựa trên cơ sở nghiên cứu khoa học và đánh giá thực tiễn.

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch phát triển cây mắc ca, phấn đấu giai đoạn 2021-2025, diện tích mắc ca của tỉnh đạt trên 5.000ha, đến năm 2030 đạt khoảng 10.000ha. Đến năm 2025, tỉnh có 1 nhà máy chế biến hạt mắc ca với quy mô, công suất đáp ứng nhu cầu chế biến mắc ca của tỉnh.

Đồng thời, UBND tỉnh đã thành lập tổ công tác hỗ trợ phát triển cây mắc ca; chủ trương đầu tư là Nhà nước cho nhà đầu tư thuê đất để thực hiện các dự án trồng cây mắc ca theo quy định của pháp luật. Tổ chức liên kết thành lập các HTX hợp tác với nhà đầu tư hỗ trợ, cung cấp cây giống, vật tư thiết yếu, bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm.

Địa phương này đẩy mạnh chế biến, nâng cao chất lượng các sản phẩm chế biến từ mắc ca nhằm gia tăng giá trị sản xuất. Ảnh: HP 

Trước đó, Sở NN&PTNT, UBND các huyện phối hợp với Hiệp hội mắc ca Việt Nam rà soát quỹ đất đủ điều kiện thực hiện phát triển cây mắc ca cho từng vùng. Qua rà soát bước đầu, có trên 2.959 ha đủ điều kiện, tập trung tại các huyện: Sốp Cộp, Sông Mã, Quỳnh Nhai. 

Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách phát triển cây mắc ca trên địa bàn tỉnh. Tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, Hợp tác xã phát triển vùng nguyên liệu hạt nhân. Hoàn thiện và trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án phát triển phát triển cây mắc ca kết hợp với một số loài cây lâm nghiệp tại huyện Sốp Cộp để chuẩn bị cho việc trồng mới năm 2022.

Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp của Hiệp hội mắc ca về đất, sớm ban hành tài liệu hướng dẫn về cơ chế chính sách việc cung ứng nguồn giống đảm bảo chất lượng, cơ chế về giá cả, lãi suất đầu tư, quy trình kỹ thuật, thu mua, bao tiêu sản phẩm. 

Bích Hà