Long An lên kế hoạch ứng phó hạn mặn

TMO - Trước tình trạng xâm nhập mặn sâu vào đất liền, tỉnh Long An đã sớm lên kế hoạch ứng phó. Ngoài việc theo dõi độ mặn, các cấp chính quyền còn tổ chức vận hành hợp lý công trình thuỷ lợi, đồng thời khuyến cáo người dân tăng cường trữ nước ngọt đảm bảo sinh hoạt, sản xuất trong cao điểm hạn mặn.

Theo nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, từ tháng 03-5/2025, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Cửu Long về hạ lưu và đồng bằng sông Cửu Long ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 5-12%.

Còn theo bản tin dự báo của Đài khí tượng thủy văn tỉnh Long An (từ tháng 03/2025 đến tháng 6/2025), dự báo độ mặn trên hai sông Vàm Cỏ trong mùa khô 2024-2025, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê công về đầu nguồn sông Cửu Long có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm. Mực nước đầu nguồn các sông Vàm Cỏ, Rạch Cát, sông Tra, Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều và ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, xâm nhập mặn vùng cửa sông Soài Rạp, Vàm Cỏ ở mức cao hơn trung bình nhiều năm.

Dự báo trong mùa khô năm 2025 của Long An, tình trạng thiếu nước sinh hoạt tiếp tục là vấn đề cấp bách đối với cư dân vùng hạ, đặc biệt tại các huyện Cần Giuộc, Cần Đước và một phần Tân Trụ. Với hơn 10.000 hộ dân chịu ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn, tỉnh Long An đang gấp rút triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo nguồn nước sạch cho người dân.

Trong sản xuất, khoảng 23.669 ha diện tích cây trồng có thể chịu tác động, bao gồm lúa Đông Xuân, cây ăn trái và rau màu. Không chỉ ảnh hưởng đến nguồn nước tưới tiêu và sinh hoạt, hạn hán và xâm nhập mặn còn tác động đến hệ sinh thái tự nhiên, làm suy giảm chất lượng đất đai và ảnh hưởng đến hoạt động nuôi trồng thủy sản.

Đặc biệt, khu vực ven biển và các vùng hạ lưu sông Vàm Cỏ đang ghi nhận mức độ nhiễm mặn ngày càng sâu hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp bền vững. Do đó, hàng loạt công trình cấp nước, nâng cấp hệ thống đường ống và mở rộng nhà máy nước đang được Long An đẩy mạnh với mục tiêu giải quyết dứt điểm tình trạng khan hiếm nước sinh hoạt.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Long An kiểm tra nguồn nước tại trạm bơm Cây Gáo (huyện Thủ Thừa). (Ảnh: BLA).

Trước đó, trong mùa khô năm 2024 đã để lại những hệ lụy nghiêm trọng khi hàng ngàn hộ dân tại Cần Giuộc, Cần Đước và một phần Tân Trụ phải chật vật tìm kiếm nguồn nước sạch. Theo báo cáo của UBND huyện Cần Giuộc, có khoảng 6.150 hộ tại 5 xã của huyện rơi vào cảnh thiếu nước, với tổng nhu cầu hỗ trợ nước sạch lên tới 520m3/ngày. Một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bao gồm xã Phước Vĩnh Đông, Phước Vĩnh Tây, Tân Tập, Đông Thạnh và Phước Lại. Những năm qua, do tác động của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ngày càng sâu và kéo dài khiến nguồn nước sinh hoạt trở nên khan hiếm. Năm 2025 để ứng phó từ sớm, Long An tập trung thực hiện các biện pháp phòng chống theo phương châm bốn tại chỗ và ba sẵn sàng.

Các biện pháp công trình bao gồm xây dựng hệ thống cống, đập ngăn mặn, trạm bơm và kênh mương trữ nước. Đặc biệt, dự án nâng cấp công suất nhà máy nước Nhị Thành từ 60.000m3/ngày đêm lên 120.000m3/ngày đêm, dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 6. Ngoài ra, các tuyến ống cấp nước sạch cũng đang được mở rộng với tổng chiều dài 34,8km từ nhà máy về các khu vực bị ảnh hưởng nặng. Bên cạnh đó, đơn vị cấp nước Long An cam kết cung cấp 8.000m3/ngày đêm cho huyện Cần Giuộc, đồng thời điều áp để dồn nước về các khu vực khan hiếm.

Công ty CP Cấp nước Nhà Bè cũng lên kế hoạch bổ sung 500m3/ngày đêm cho xã Phước Lại. Dù đã có nhiều giải pháp được triển khai nhưng thực tế cho thấy việc cấp nước vẫn gặp nhiều khó khăn. Một trong những trở ngại lớn nhất là việc cấp phép khai thác nước sạch chưa kịp thời. Sở Xây dựng Long An đã đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo tăng công suất khai thác nước thô thêm 70.000m3/ngày đêm, đảm bảo cấp nước ổn định cho người dân.

Lãnh đạo UBND tỉnh Long An khẳng định việc ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn là nhiệm vụ trọng tâm, cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và người dân. Các sở, ban, ngành đã được giao nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt và bảo vệ sản xuất trong mùa khô 2024-2025. Song song với các biện pháp cấp bách, tỉnh Long An cũng đang kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ kinh phí và kỹ thuật để triển khai các dự án công trình thủy lợi bền vững hơn trong tương lai.

Mục tiêu không chỉ đối phó với mùa khô năm nay mà còn xây dựng nền tảng vững chắc giúp tỉnh thích ứng tốt hơn với tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu. Để ứng phó kịp thời với hạn, mặn, tỉnh Long An đẩy mạnh thực hiện Công điện số 128/CĐ-TTg, ngày 08/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm tại ĐBSCL, chủ động phòng, chống, ứng phó với hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn trong mùa khô 2024 - 2025 nhằm bảo đảm nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh Long An lắp đặt các ống nước, tăng cường phục vụ nước sinh hoạt cho người dân. (Ảnh: SL). 

Theo đó, UBND tỉnh Long An yêu cầu các sở, ngành tỉnh, các địa phương và các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai, thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách. Trong đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ động tham mưu xây dựng Kế hoạch của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện các biện pháp chủ động phòng ngừa, ứng phó hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô năm 2024 – 2025.

Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh trong tổ chức, chỉ đạo, đôn đốc các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan triển khai các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh trong suốt mùa khô. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc tổ chức theo dõi chặt chẽ tình hình chất lượng nước, độ mặn trên các tuyến sông, kênh, rạch... để chủ động thông tin tình hình chất lượng nước đến người dân.

Vận hành, điều tiết các công trình thủy lợi hợp lý nhằm đảm bảo cung cấp đủ nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Khuyến cáo người dân tuyệt đối không tiếp tục xuống giống ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, thiếu nước, chỉ tổ chức xuống giống khi có mưa hoặc nguồn nước đảm bảo, không còn nhiễm mặn nhằm giảm thiểu thiệt hại do hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Chỉ đạo đơn vị quản lý khai thác vận hành công trình thủy lợi tổ chức kiểm tra các cống đầu mối ngăn mặn, đảm bảo không để nước mặn xâm nhập vào khu vực nội đồng.

Bên cạnh đó theo dõi liên tục tình hình nguồn nước, chất lượng nước để có kế hoạch vận hành hợp lý các cửa cống, trạm bơm góp phần tích trữ đủ nước phục vụ sản xuất trong các đợt mặn cao điểm theo khuyến cáo của cơ quan Trung ương.

Đối với UBND các huyện, thị xã, thành phố, UBND tỉnh Long An đề nghị, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp UBND cấp xã thường xuyên theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo Khí tượng Thuỷ văn (KTTV), triều cường, hạn, xâm nhập mặn của các cơ quan chuyên môn về dự báo KTTV,… nhằm kịp thời thông tin đến các cấp chính quyền địa phương và người dân chủ động các giải pháp phòng, chống, ứng phó phù hợp theo phương châm “bốn tại chỗ”; thường xuyên đo đạc độ mặn tại các công trình đầu mối và kênh mương nội đồng; vận hành hợp lý hệ thống công trình thủy lợi nội đồng bảo đảm ngăn mặn, trữ ngọt; giữ gìn vệ sinh nguồn nước, sử dụng nước tiết kiệm đảm bảo nguồn nước đủ phục vụ sản xuất trong các giai đoạn cao điểm của mùa hạn, mặn…/.

Hoà An