Long An chủ động ứng phó với tình hình hạn, mặn gia tăng

TMO - Theo dự báo của ngành chuyên môn, năm nay, hạn, xâm nhập mặn sẽ đến sớm và kéo dài đến đầu năm 2024. Trước tình hình này, các địa phương tỉnh Long An tích cực đưa ra nhiều giải pháp ứng phó với hạn, xâm nhập mặn, góp phần bảo vệ vùng sản xuất và đời sống người dân.

Nhận định về tình hình El Nino trong những tháng đầu năm 2024, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ tháng 1-2/2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 95%. Sau đó, xác suất của hiện tượng El Nino giảm xuống mức 60-85% vào thời kỳ tháng 3 - 5/2024. Do vậy, các tháng mùa khô năm 2023 - 2024, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Mùa khô năm 2023-2024, xâm nhập mặn ở Đồng bằng Sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, tương đương với năm 2020-2021, trong thời kỳ cao điểm (khoảng tháng Hai đến tháng Tư năm nay) có thể xảy ra thiếu nước ngọt cục bộ, xâm nhập mặn vào sâu các cửa sông. 

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Long An yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 1919/CT-UBND ngày 05/7/2023 của UBND tỉnh về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh. 

Theo đó, các ngành chức năng, địa phương chủ động theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, triều cường, hạn hán, xâm nhập mặn của các cơ quan chuyên môn như: Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam bộ, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh và trên trang website của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh,… để chủ động xây dựng, triển khai kế hoạch phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong mùa khô 2023 -2024 phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương, các giải pháp ứng phó với kịch bản khác nhau về khí tượng thủy văn, nguồn nước do ảnh hưởng của ElNino, bao gồm cả trường hợp ElNino có mức độ ảnh hưởng mạnh và có thể kéo dài nhằm kịp thời thông tin đến các cấp chính quyền và người dân chủ động các giải pháp phòng chống, ứng phó thiên tai hiệu quả theo phương châm "bốn tại chỗ".

Các địa phương vận hành hiệu quả công trình thủy lợi đảm bảo nguồn nước cho sản xuất trước dự báo tình hình hạn, mặn. Ảnh: BLA. 

Tổ chức rà soát, xác định, khoanh vùng các khu vực có khả năng, nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để chỉ đạo, triển khai các giải pháp cụ thể, bảo đảm cân đối nguồn nước phục vụ sinh hoạt tới từng hộ dân, từng ấp, xã, huyện; nhất là tại các vùng xa khu dân cư tập trung, vùng ven sông các huyện: Cần Đước, Cần Giuộc, Tân Trụ thường xuyên bị thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô để có giải pháp bảo đảm nguồn nước phù hợp; tăng cường vận động, tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp tích trữ nước, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, tránh triệt để làm thất thoát, lãng phí nước; quán triệt phương châm không để hộ dân nào thiếu nước sinh hoạt.

Đồng thời hỗ trợ người dân mua sắm, sử dụng các dụng cụ, trang thiết bị cấp, trữ nước như lu, bể, bồn, túi chứa nước và các hình thức khác... để tích trữ đủ nguồn nước ngọt phục vụ cho toàn bộ thời gian xảy ra hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô 2023-2024. Trường hợp cấp bách không còn nguồn cấp nước sinh hoạt, cần sử dụng các phương tiện, thiết bị lưu động như xe cứu hỏa, xe quân đội chuyên chở nước cung cấp đến từng ấp, xã, cụm dân cư, hộ gia đình ở xa các trạm cấp nước để "không có ai bị bỏ lại phía sau".

Tại các địa phương trên địa bàn tỉnh, năm qua huyện Tân Trụ đầu tư xây dựng 9 công trình thủy lợi, với tổng kinh phí trên 7,2 tỉ đồng; trục vớt lục bình khơi thông dòng chảy các kênh, rạch tại 10 xã, thị trấn, tổng kinh phí trên 880 triệu đồng. Bên cạnh đó, huyện còn đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về các giải pháp ứng phó hạn, mặn; hướng dẫn nông dân ứng dụng các biện pháp kỹ thuật vào sản xuất nhằm tiết kiệm nước, tránh bị thiệt hại do thiếu nước; phối hợp các ngành chuyên môn kiểm tra chất lượng nước trên sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây để vận hành các cống đầu mối, điều tiết nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân năm 2023-2024. Hàng năm, huyện chủ động xây dựng kế hoạch để ứng phó với hạn, xâm nhập mặn; phối hợp huyện Thủ Thừa và TP.Tân An sẵn sàng bơm tích nước vào hệ thống thủy lợi Nhựt Tảo, bảo đảm sản xuất cho người dân. 

Long An triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm hạn chế thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp do hạn, mặn gây ra. Ảnh: HV. 

Tại huyện Thủ Thừa, nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp của huyện chủ yếu từ sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây. Theo dự báo, hạn, mặn sẽ giống năm 2015-2016, ảnh hưởng nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp của huyện. Vì vậy, để ứng phó với hạn, mặn, UBND huyện Thủ Thừa cho biết: Huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn tập trung khuyến cáo nông dân về lịch gieo sạ, trong đó, lịch gieo sạ vụ Đông Xuân đợt 1 từ ngày 13/11 đến 25/11/2023, đợt 2 từ ngày 10/12 đến 25/12/2023. Bên cạnh đó, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn có diện tích lúa Thu Đông gieo sạ muộn thì vận động nông dân không gieo sạ vụ Đông Xuân.  Ngành Nông nghiệp huyện rà soát lại hệ thống kênh, mương để có kế hoạch nạo vét, dự trữ nước, bảo đảm nước ngọt phục vụ sản xuất.

Huyện Bến Lức là địa phương trồng chanh nhiều nhất tỉnh, với diện tích khoảng 7.000ha. Mùa vụ năm 2019-2020, huyện có diện tích chanh bị ảnh hưởng khoảng 2.000ha, thiệt hại từ 30% trở lên. Bên cạnh những nông dân có diện tích bị ảnh hưởng thì cũng có những nông dân, hợp tác xã (HTX) “thắng lợi kép” trong mùa hạn, mặn năm 2019-2020, vì vừa né được hạn, mặn, bảo vệ được diện tích sản xuất, vừa trúng mùa, trúng giá.

Trung tâm Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh cho biết, toàn tỉnh có hiện có 5.452 công trình với năng lực phục vụ trên 300.000ha. Trong đó, cấp tỉnh quản lý trên 400 công trình; cấp huyện quản lý trên 5.050 công trình. Toàn tỉnh có 5 hệ thống công trình thủy lợi, gồm: Bảo Định - Bà Lý phục vụ liên tỉnh Long An - Tiền Giang; Nguyễn Văn Tiếp - Bắc Đông phục vụ liên tỉnh Long An - Tiền Giang; Nhựt Tảo - Tân Trụ phục vụ các huyện Tân Trụ, Thủ Thừa; Rạch Chanh - Trị Yên phục vụ các huyện Bến Lức, Cần Đước, Cần Giuộc; thủy lợi Phước Hòa phục vụ huyện Đức Hòa. 

Để ứng phó với mùa hạn, mặn năm nay, Trung tâm chủ động xây dựng kế hoạch và đề ra 2 giải pháp là giải pháp phi công trình và giải pháp công trình. Cụ thể, Trung tâm phối hợp các địa phương, các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra, đo đạc theo dõi diễn biến, tình hình trước xâm nhập mặn trên các trục sông chính và các tuyến kênh, rạch nội đồng; thường xuyên cập nhật các thông tin, dự báo, cảnh báo về thời tiết của các cơ quan chuyên môn trên trang thông tin điện tử của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn tỉnh để các địa phương cũng như các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tỉnh biết và chủ động triển khai kịp thời các giải pháp phòng, chống hạn, mặn, thiếu nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện Số 04/CĐ-TTg về việc chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Công điện nêu rõ do tác động của biến đổi khí hậu và ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, thời tiết, thiên tai ngày càng bất thường. Hiện tại, xâm nhập mặn ở Đồng bằng Sông Cửu Long đang có xu thế tăng theo kỳ triều cường.

Để chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước cục bộ, xâm nhập mặn, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức theo dõi, chủ động triển khai công tác ứng phó nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong những tháng cao điểm mùa khô tới, trong đó tập trung một số nhiệm vụ cụ thể sau:

Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo theo dõi sát ảnh hưởng của El Nino, diễn biến thời tiết, nguồn nước, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình, dự báo ngắn hạn, dài hạn về thủy văn, nguồn nước, nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên cả nước, nhất là tại Đồng bằng Sông Cửu Long và khu vực miền Trung, Tây Nguyên để các cơ quan chức năng, các địa phương và người dân biết, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, kiên quyết không để xảy ra bị động, bất ngờ.

Tổ chức thu thập thông tin về tình hình nguồn nước, vận hành điều tiết của các hồ chứa thủy điện bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, khai thác sử dụng nước của các nước ở thượng nguồn các sông xuyên biên giới để phục vụ công tác dự báo nguồn nước, nguy cơ thiếu nước về một số hồ chứa lớn ở Bắc Bộ và xâm nhập mặn ở Đồng bằng Sông Cửu Long.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức theo dõi sát diễn biến và có dự báo chuyên ngành về nguồn nước, chất lượng nước và nguy cơ thiếu nước, xâm nhập mặn để cung cấp thông tin cho các địa phương và người dân; đồng thời chủ động chỉ đạo triển khai công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với diễn biến thực tế tại từng thời điểm, từng khu vực; chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức sản xuất để hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, nhất là thời kỳ cao điểm thường xảy ra hạn hán, xâm nhập mặn.

Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nhất là các địa phương ĐBSCL khu vực miền Trung và Tây Nguyên tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thông tin dự báo khí tượng thủy văn, hạn hán, xâm nhập mặn; xác định mức độ ảnh hưởng đến từng địa bàn để chủ động triển khai các biện pháp ứng phó cụ thể theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, trong đó hướng dẫn người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, ưu tiên bảo đảm cấp nước sinh hoạt cho người dân, các cơ sở y tế, giáo dục và các nhu cầu thiết yếu khác, kiên quyết không để người dân thiếu nước sinh hoạt.

Đức Thành